Onder de groene linde. Verhalende liederen uit de mondelinge overlevering. Deel 1. Liederen met magische, religieuze en stichtelijke thematiek

[p. 145]

10
't Was op een Witten Donderdagavond

Toelichting

Het schijnt dat deze korte weergave in liedvorm van het lijdensverhaal in de tweede helft van de vorige eeuw in het gehele Nederlandstalige deel van België bekend is geweest. In 1954 zong een 45-jarige straatzanger uit Oudenaarde (Oost-Vlaanderen) het voor de B.R.T. en in 1972 tekende Roger Hessel het op in Torhout (West-Vlaanderen). Wellicht strekte het verspreidingsgebied zich uit tot in onze zuidelijke provincies; wij hebben het daar echter maar één keer kunnen registreren.

Lied
't Was op een Witten Donderdagavond

De melodie verloopt bijna geheel stapsgewijs. Eén 4/4 maat (de beginmaat van de derde regel) is verlengd omdat een opmaat naar het hoofdaccent van de volgende maat is verschoven.

Vorm: A [a-b], B [c-d].

Opname 3 september 1971

[p. 146]

't Was op een Witten Donderdagavond
Toen Ons Heren aan tafele zat
Met zijne discipelen, ora,
Zijn avondmaaltjen at.

Wie eet er van mijn brodeken
En wie drinkt er al van mijne wijn?
Toen sprak er die zoete naam Jezus:
Wie of mijn verrader zal zijn.

Toen sprak er die valse Judas:
En o Here dat ben ik niet!
Toen sprak er die zoete naam Jezus:
Dat woordje geloof ik u niet!

Hij sloeg zijn wijngaard open
Om te plukken een rozenhoed;
Daar kwamen wel zeventien joden,
Die vielen God zellef tegemoet.

Den allerjongste, Judas,
Die stak uit zijne rechterhand:
Wij hoeven niet verder te zoeken,
Daar komt Onzen Heer Jezus al aan.

Zij namen hem, o Heer Jezus,
Gevangen, gebonden gelijk een dief,
Spuugden hem in zijn gebenedijd aanschijn,
Dat moest er Maria aanzien.

Ach zoon, zeide zij, en ach zone,
En wat heeft er mijn kind toch gedaan?
Kom, nagel mij aan een kruisje,
En laat toch mijn kindje gaan.

[p. 147]

8

 

Zij nagelden hem aan een kruisje,

 

Met een doornenkroon op zijn hoofd;

 

Van twee en zeventig takken,

 

Van bloede waren zij zo rood.

Al in de naam des Vaders,
En des Zoons en des Heiligen Geest,
O Heer in Uwe handen
Beveel ik mijnen geest.

De zangeres, Gertruda Gerdina Johanna Broeren-Peters rit (1899-1978) te Oeffelt, werd geboren in Haps, waar haar ouders een café en een winkel hadden. Er woonden in Haps meer families met de naam Peters, vandaar, ter onderscheiding, de toevoeging rit (betekenis onbekend). Mevrouw Broeren leerde de meeste liederen van haar moeder, een aantal van een tante en nog enkele op de boerderij waar ze enige tijd in betrekking was. In 1970, twee jaar na de dood van haar man, zond ze ons voor het eerst een paar liedteksten. In de daarop volgende jaren schreef ze er tientallen op; het merendeel daarvan werd door ons opgenomen. 't Was op een Witten Donderdag is het enige lied dat ze in haar jeugd heeft opgeschreven, nadat ze het haar moeder enkele malen had horen zingen.

Data en plaatsen van opname

03 09 1971

Oeffelt

Kaart

Zie de volgende pagina.

Vermeldingen/Literatuur

Blyau en Tasseel 1962, 92-94; Duyse 1903-1908 III, 2131-2140; Hessel 1980, 27-28; Lootens en Feys 1879, 36-38.

[p. 148]