Vereenigde dichtwerken. Deel 2. 1850-1869. Najaarsvruchten en winterbloemen

[p. 36]

Den heere Desideer Mergaert, schilder-laureaat ten prijskampe van Rome, aan de Antwerpsche Academie.
(Paulus, predikende te Athene.)

I.

Het is geen vaan op hoogen toren,
West-Vlaandren, die u zege meldt, -
Geen zoon in een paleis geboren,
Die de eerkroon u op 't voorhoofd stelt; -
Geen stad, met grijze praalgebouwen,
Die 't woelig Volksfeest wil aanschouwen,
En op den overwinnaar wacht:
Neen, 't is een dorpje, laag van daken,
Dat spade en ploeg het werk doet staken,
En hulde en eer heeft aangebracht.

't Is Kortemark, dat feest mag zingen.
De kloktoon klinkt, het lustoord lacht.
Zie! de Eereboog der dorpelingen
Rijst voor een huisje, ombloemd, omvlagd,
Dat, in zijn nedrigheid, blijft pronken
Met beelden, eens, bij 't kunstontvonken,
Gemaald met vroegbegaafde hand;
Ja, waar, bij Mergaerts kinderspelen,
De kool verkeerde in kunstpenseelen,
In schilderdoek de blanke wand.

[p. 37]

 

Dáar lokt der oudren vreugde ons binnen,

 

En wacht hun kus den braven zoon,

 

Dien in zulk plechtig uur te winnen,

 

O jongling, wat volheerlijk loon!

 

Uw krans moog dorp en Land verhoogen,

 

Dit Land, dat u met moederoogen

 

Opvoedde, aanwakkerde en de zucht

 

Van 't geestrijk knaapjen kon ontwikklen,

 

Om hem eens tot een vaart te prikklen,

 

Wier stoute wiek geen weêrstand ducht.

 

 

 

Geniet, o Schilder, wat geene aarde

 

Aan goudbezit of scepter biedt,

 

Als gij, wat uw vernuft eens baarde,

 

In 't vaderlijke huis herziet.

 

Doe warme dank er 't hart u tikken,

 

En vonklen u de kunstnaarsblikken

 

Bij 't kinderlijk penseelenwerk, -^*)

 

Het spreekt van doorgewaakte nachten,

 

Van immer opgestegen krachten,

 

Door kunstmin groot, door ijver sterk.

*) In 't ouderlijk huis pronkte schilderwerk van zijne kinderjaren, dat reeds getuigde van zijn ontluikend genie.

II.

Hoort ge u een stem in 't binnenst spreken,
Die stil u voert op Rubens' baan?
Was 't nachtfloers van 't voorheên geweken,
Toen gij het doode doek zaagt staan?

[p. 38]

 

Hervondt ge Atheen, die lang verbloeide,

 

Toen gij voor Paulus deugd ontgloeide,

 

En ze opdaagde in het levend licht?

 

Zond u de Schepper wonderdroomen,

 

Toen gij uw geestkracht uit liet stroomen,

 

En 't grootsche schouwspel hebt gedicht?

 

 

 

Ja, Vlaming, heilig de penseelen,

 

Die u gewis een engel bracht:

 

Een godsstraal daalde op uw tafreelen,

 

En schittert door der eeuwen nacht,

 

Zie, daar staat Paulus!.... uit zijne oogen

 

Vlamt godlijkheid en mededoogen;

 

De blijde mare ontvloeit zijn mond,

 

Die medesleept bij 't overtuigen,

 

En 't ongeloof in 't stof doet buigen,

 

Waarop zijn woord verplettring zond.

 

 

 

Zie, zie die menigt!... Hoe verscheiden

 

Spreekt elke ziel uit iedren blik!

 

Geleerden weet hij zacht te leiden,

 

Halsstarrigen treft hij met schrik.

 

Hoe blinkt de vreugde op 't gindsche wezen

 

Wien 't licht van Christus is gerezen?

 

Hoe diep heerscht hier godvruchtigheid!

 

Ja, 't outer, dat de Vadren stichten

 

‘Aan d' onbekenden God,’ moet zwichten

 

Voor 's Allerhoogsten majesteit!

 

 

 

Wèl hem, die Paulus en Athenen

 

Op nieuw bezielde! - Wèl de hand

[p. 39]

 

En 't brein, wien God zóóveel wou leenen,

 

Op hem staart Rome en 't Vaderland!

 

Itaalje, ontsluit uw tempelbogen

 

Voor Vlaandrens zoon, U toegevlogen

 

Met opgebruischten kunstnaarsgloed;

 

En, Kortemark, dat eens uw velden

 

Uw Schilder aan elke eeuw vermelden,

 

Die als zijn moeder u begroet!

 

 

 

- 1853. -