De avondlamp
(1850)–Maria Doolaeghe–
Auteursrechtvrij
[pagina XXIV]
| |
De dichteres-moederGa naar voetnoot*.Er was een tijd dat gij 't gevoel deedt spreken,
Gebroken uit uw borst als 't bloemtjen uit zijn knop.
Gij laefde 't Neêrlandsch hart, voor 't juk nog onbezweken,
En 't ving als dauw uw hymnen op.
Er was een tijd dat gij, ten dichterstoel geklommen,
Vol vaderlandsche smart,
Als Delphoos priesterin, wie de angst niet deed verstommen,
Den donder van uw vloek neêrbonsde op 't basterthart.
Er was een tijd dat gij in d'afgrond van de zielen
Uw blikken afschoot en de liefde op 't warm paneel
Deedt leven, als een macht waer allen eens voor knielen,
En menig teedre zucht, Vriendin, viel u ten deel.
Nu was 't de storm die 't licht verduistert,
En de aerde schudt en schokt;
Dan 't zoele windeken dat in het loover fluistert,
De bloemetjes ontsluit en elk naer buiten lokt.
| |
[pagina XXV]
| |
Die tijd was die der jeugd, van 't maegdlijk zieleleven,
Met effen plooi in 't blank gewaed.
Uw moeder leefde nog, van grijsheidskroon omgeven,
En in die grijsheidskroon waert gij een bloemsieraed.
*
Bijwijlen zaegt gij de Eer in uw verheven droomen,
Die, met ivoiren luit, stil voortdreef - godlijk-schoon.
Gij zaegt tot u haer nederkomen,
En 't harte sprong u op bij haer verheven toon.
Maer eens (toen alles zweeg) was u een kind verschenen,
Gewiekt, met elpenbeenen boog.
De schoonheid scheen aen 't kind een stouten trots te leenen,
En 't zag op u met spotziek oog.
Ge ontwaekte vrijster, later bruid, in 't einde moeder.
Gij droomde weêr en zaegt een wiegje bij uw haerd.
Die droom was geen bedrog: uw beê had de Albehoeder
Verhoord: uw hemel daelde in 't wijmen wiegje op aerd.
Gij zongt: gij zongt de Moederliefde
En zweegt, maer op uw wang vloeide een verrukte traen,
Die u gevoel den gâ, den vader overbriefde,
Zoo als 't geen tael of toon den minnaer had gedaen.
*
O, zalig is de vrouw, wier oog na al de pijnen
Van 't bangverkropen uer op haren liefling straelt,
Die onder haren voet deze aerde voelt verdwijnen,
Met haren schat aen 't hart, door zoo veel angst betaeld.
| |
[pagina XXVI]
| |
Die hem een toekomst schept met dichterkracht en weelde,
En als den diamant van d'echtring, stil van glans,
Het engeltjen aenschouwt dat aen heur harte speelde,
Als 't sieraed harer jeugd, als harer grijsheid krans.
Wat vat heeft nog de roem op uwen boezem?
Is niet uw zoetste droom volbracht -
Uw eerekroon voltooid, gerijpt uw maegdenbloesem?
Uw stam prijkt op de vrucht: dit is u 't nageslacht!
God dank! uw welvaert is volkomen:
De poëzij van d'echt schept u het volst genot.
Gij hebt den eerrang van uw Moeder ingenomen,
En uw voorzienigheid is de uwen 't beeld van God.
Als 't lampje schemert, treedt een stiller dag u nader.
Geheimvol als de min, als 't huwlijk rein en zacht.
Gij toont uw sluimrend kroost aen d'afgetobden vader,
En 't dankgebed uws bliks ontklimt den aerdschen nacht.
*
Wanneer uw ziel ontwaekt, te midden van het duister,
Bij 't schreien van uw kind, laeft gij zijn leed en juicht.
En lacht u de ochtendluister.
Gij ziet des lieflings lonk, bedankt den Heer en buigt.
Het nachtegaeltje zwijgt bij pluimelooze jongen,
Die onlangs 't luistrend woud
Doorschaterden, maer nooit was 's vogels borst doordrongen
Van 't godlijk-scheppend vuer, den stervling toevertrouwd.
| |
[pagina XXVII]
| |
Neen, niet omdat ge, als 't Oost u de oogen komt ontsluiten
Tot nachtrust die weêr luike, aen d'arbeid zijt geboeid,
Ligt daer uw veder thans die de eerpalm mocht vrijbuiten
Als gij voor d'eerpalm hebt gegloeid;
Een andre zielezucht verdooft uw zielezangen,
Eens 's avonds uitgestort bij 't lichte naeldewerk.
De Dichteres werd vrouw en mocht haer droom omvangen,
Met minnende armen, mocht het aen den boezem prangen,
En 't volgestroomde hart stelt andren wenschen perk.
Wat schooner poëzij dan 't zwijgen der verrukking?
Doch er zijn moeders nog zoo vaderlandsch als gij,
Die innig treuren om die volksaert-onderdrukking:
Ontwaek, o telg der Poëzij!
Bevoorrecht zijn zij ook, maer haer onttrok de Alwetende
Die wondre gaef, die 't leven overleeft;
Zij zingen bij uw lied, haer schandetijd vergetende,
O Priesterin der deugd, aen liefde en plicht geketende,
En heffen zich met u waer ge in de hoogten zweeft.
Uw ‘Moederwellust’ baert ook haer het zoetst herdenken,
Uw ‘Moederangst’ den dank voor 't doorgeworsteld leed;
Uw Egmont kan den moed haer schenken,
Die zielendwang te barsten treedt.
Vergeet het niet: hun kroost zal Belgie ook eens stutten,
Bedreigd door adderen, geteeld in haren schoot:
't Paleis verschopp' uw luit, wees fier: zing voor de hutten!
Zing voor den burgerhaerd en maek zijn zonen groot!
| |
[pagina XXVIII]
| |
Hergrijp, hergrijp die luit wen neevlen de aerde omdolen
En 't winteravonduer de mijmering verlengt.
Zing in uw kamertje, voor 's werelds oog verscholen,
Als u een heilgeest wieken brengt!
Ontwaek en laet uw liedren stroomen
Wanneer ge uw trots, als gade en moeder, niet bedwingt,
En u terugdweept in uw gouden lentedroomen,
En luistert naer Gods stem die in uw binnenst zingt.
Als de ouderdom, Bardin, uw hoofd zal oversneeuwen,
En 't kroost van uwen schoot uw zucht en liefde leest,
Dan spreekt het diepontroerd, als tolk der volgende eeuwen:
‘Mijn Moeders lente en herfst zijn dichterlijk geweest!’
|
|