Beschryvinge van Nieuvv-Nederlant, (Ghelijck het tegenwoordigh in Staet is) Begrijpende de Nature, Aert, gelegentheyt en vruchtbaerheyt van het selve Lant

Vande Wilden hare Regeeringe en gemeene Politie.

POlitie is onder haer, sonderlinge ofte eygentlijck te spreecken geene, evenwel daer is soo een glimp van Regeeringe, ende yetwes dat soo Grosse mode naer Politie ruyckt: Aengaende de Regeeringe, is heel populaer, jae soo seer datse daerom in veelen seer gebrecklijck en lam is, sy bestaet uyt de Oversten, Edelen, oudste vande Stammen, en Geslachten, doch als men Raedt in Materie Militair pleeght, worden de Krijghs-Oversten mede gekent, en anders niet, dese soo te samen maecken alle den Raedt, Regeeringe, en ordre die daer is, overweghen alles seer rijpelijck, en sparen daer geen tijdt aen, als de saecken eenighsins ghewichtigh zijn, sonderlingen rangh ofte ordre in het sitten houden sy niet, maer als sy reysen ofte gaen, nemen sy die eenighsins waer, en moet dan de weer-dichtste altijdt voor aen treden; In gevalle van concurentie werdt de oudtste, ofte die in zijn eygen plaets is geprefereert, nochtans sonder merckelijcke Seremonien ofte Complimenten: alsser dan yetwes onder haer in geseghte forme besloten is, werdt het gemeene Volck in des Overstens Huys, ofte daer den Raedt geslooten is, by-een geroepen, soo werdt dan aen een (die met wel-spreeckentheydt begaeft is, ende oock een stercke deur-dringhende stem heeft) ordre en last gegeven om te spreecken, die verhaelt dan in 't lange en breede, by forme van Oratie, op het smakelijckste hem doenlijck is, alle het gebesoigneerde, en wat besloten en gheresolveert is, daer naer isser stilte over-al, en de Oversten trachten ondertusschen by de Gemeente, haer besluyten te doen goet-vinden, daer sy somtijdts (als het niet wel gaen wil, ofte difficulteyt lijdt) op verscheyde manieren weten toe te werc-

[p. 76]

ken, want anders konnen sy met de Executie, die ordinaris door de Gemeente uyt gevoert moet werden, niet wel voort komen, ten dien eynde recommandeeren sy yder aen de Familien, daer sy Eminent onder zijn, de saecken seer particulierlijck en ernstlijck, maer soo dat selden ghebeurt vergadert zijnde, van yemanden die suspeckt, oproerich, ofte partijdich erdacht is, inpertinent buyten fatsoen bejegent werden, springter wel een vande jongste Oversten op, en slaet hem so vliegende voort daer sy het alle aensien, met een Bijl den kop in, sonder da yemandt hem daer tusschen steecken, ofte mede bemoeyen sal, als om het lichaem wegh te brengen en te begraven, dit gebeurt selden, en noyt sonder eerst Inductien te gebruycken, nochtans hebbe ick wel van voorneme Luyden onder haer gehoort dat somtijts soo gebeurt, een resolutie vande Ghemeente, die quasi het recht der Vroedtschappen schijnt te behouden te hebben, soo goet ghevonden, en geallaudeert zijnde, dat met een groot gejuych geschiet, is van groot gevolgh en vermoghen, werdt oock seer selden te niet ghedaen, ofte sonder effect ghelaten.