Beschryvinge van Nieuvv-Nederlant, (Ghelijck het tegenwoordigh in Staet is) Begrijpende de Nature, Aert, gelegentheyt en vruchtbaerheyt van het selve Lant

Besondere aenghebooren aert en tijdt-verdrijf der Wilden.

DE Wilden zijn alle uyttermaten (want ofter hier en daer een ander slagh onder loopt dat kan geen regel maecken) droefachtigh, wesentlijck, stadich, en van weynigh woorden, die noch eerst by haer langh overleyt, dan lancksaem uytgesproocken , en heel langh daer naer in langer gheheuchnis ghehouden werden: meerder woorden als ter noot, hebben sy niet over haer, wanneer sy yetwes te koopen, te handelen of te doen hebben: anders praten sy van geen saecke, sonderlingh de pijne waert, als van haer Iacht, Visschery en Oorlogen, behalven de Ionghmans, die verleenen malkanderen in 't ghemeen een praetjen van de Meysjens; met sonderlinge leughens gaen sy niet om, zijn evenwel niet precijs ofte naukeurigh, om de waerheydt en haer woort naer te komen, vloecken, sweeren of schelden hoortmen onder haer niet, ten ware saecke sy, onder ons eerst verkeert hebbende, het selve daer geleert hadden: Overvliegende wijsheyt ofte sonderlinge verstanden vintmen onder haer niet, maer alleen redelijcke kennisse die de ervarentheyt oeffent, sonder datse heel begeerigh ofte arbeydtsaem sijn om te leeren, anders zijn sy gauw ghenoegh om goet en quaet te begrijpen, in haer selven zijn sy slecht en onnoosel, maer onder ons wat verkeerende worden seer slim, en over-al toe afgericht, sy zijn vuyl, slordigh en onachtsaem, en hebben meest al de gebreken die daer uyt volgen en ontstaen, sy zijn seer wraeckgierigh en halsterrigh, maken oock als den noot aenden man gaet, weynig weesen van sterven, en verachten alle pijne diemen haer aen doen kan, singen altijdt tot de doot toe, en daer zijnse sonderlingh hooveerdigh in: zijn oock alle van naturen gierigh en bedelachtigh, men moet haer niet te veel toe-betrouwen, want sy vallen daer diefachtigh by, maer al weygert men haer oock noch soo geringen saecke die sy versoecken, dat trecken sy haer niet aen: zijn oock alle uytter aert seer vry, en konnen geen heerschappije over haer verdraghen, willen niet geslagen zijn, ten sy saecke dat sy eenigh quaet gedaen hebben, dan verdra-

[p. 69]

gen sy seer veel sonder tegenweer: Tot leckernijen in kost en dranck zijn sy niet genegen, koude, hitte, honger en dorst konnen sy uyttermaten verdraghen, sy ontsien gheen ongheval, swemmen meest alle van de Moeder aen als Eende-kuyckens: Buyten het Huys brengen sy den tijt met Visschen, Iagen en Oorlogen door, te Huys rusten sy haer, suygen een Tabackjen, speelen inde Bach of met de Rietjens, dat onder haer ontrent is als onder ons het Verkeeren, of Kaert speelen: Als sy out werden, breyden sy Netten, en maecken Houte Backen en Leepels: Voorts is het wercken aldaer onder het Man-volck niet ghemeen, alle het werck dat voort onder haer te doen valt, moeten de Vrouwen beschicken.