Vande Genees-kruyden ende het Indigo.
DAt in Nieu-Nederlandt verscheyden Genees-kruyden en Medicinale planten zijn, is niet aen te twijffelen, een seecker Chirurgijn hadde daer een seer fraye Thuyn gemaeckt, ende alsoo 't een Botanicus was, veel Medicinale dingen uyt het wildt daer in gheplant, maer met het vertreck van dien man, is dat weeder doot geloopen. Ick meyn oock om dat de sieckten daer soo weynigh regeeren, dat die dinghen te minder ondersocht worden: de geene diese daer nu bekent hebben, bestaen meest in Capilli Veneris Scholopentria, Angelica, Polupodium, Verbascum Album, Calteus sacerdotis, Atriples Hortense &Marine, Chortium Turrites, Calamus Aromaticus, Sassafrax, Rois Virginianum, Ranunculas, Plantago Burso, Pastoris, Malua, Origaenum, Gheranicum, Althea, Cinoroton Psuydo, Daphine, Viola, Ireas, Indigo Silvestris, Sigilum Salamonis Sanguis Dracoum, Consolidae, Mille Folium, Noli Metanghere, Cardo Benedictus, Agrunonium, Serpentanae, Coriander, leke Pollen, wilde Loock, Spaense Vijgen, Elaetine, Camperfoelie, Petum Manneken en Wijfken, veelderhande vaeren. Ende voorts is het Landt van alderhande Planten en Boomen vol, soo dat niet is te twijffelen of daer zijn veel goede Simplicia. De kenders soudender al veel mede konnen te wege brengen, dat wy daerom te eerder ende te meerder aennemen, om dat de Wilden, met worteltjes, bolletjens en blaetjens heel vervaerlijcke versche wonden, ende leelijcke verouderde seeren weten te genesen, daer veel exemplen van soude konnen toonen, maer om de kortheyt voorop gaen sal. De Indigo Silvestris wast daer te Lande van natueren sonder eenige oeffeninge ofte menschen hulp, buyten twijffel alsser luyden waren die het verstonden en daer op aen leyden, souder veel voordeel mede te doen zijn: men heeft proeve daer van ghesien inde Colonie van Renselaers wijck (den Heer Kilian van Rentselaer, die een groot yveraer en liefhebber voor Nieuw-Nederlandt altijt gheweest ende gestorven is) stuerdender zaet, maer het wierde te laet ghesayt, ende oock op een onbequame plaetse daer geen gras wassen kost, als zijnde het Beeren Eylandt een Klipsteen, daer boven een voet aerde niet op was, soo dat het wel fraey opquam, maer door de drooghte des Somers heel geel worde ende verdrooghden, men kan evenwel sien, dat als het wel overleydt geweest, het wel ghegaen soude hebben.
Naderhandt heeft eenen Augustijn Heerman, mede een curieus liefhebber van nieuw Nederlandt zijnde, weder op nieus ontrent de steede nieuw Amsterdam ondernomen, Indigo te sayen, het is wel geluckt, ende heeft veel ghegheven, de proeven daer van oock hier in het Vaderlandt overghesonden zijnde, be-
Auteursrechtvrij