Utrecht. De huizen binnen de singels. Overzicht

C

Catharijnekade

De Catharijnekade is aangelegd rond 1850 ter plaatse van de voormalige stadsmuur. De bebouwing werd gekarakteriseerd door grote bouwblokken, waaronder een badhuis.

Catharijnekade 1-5, Vredenburg 40

Een in 1857 gebouwd blok van vijf grote huizen samengevoegd in één architectonisch ontwerp en georiënteerd op de Catharijnekade. De huizen bestaan



uit drie bouwlagen, kelders en één groot omgaand zadeldak. In het begin van en halverwege de 20ste eeuw zijn het in- en exterieur grotendeels ontdaan van de oorspronkelijke allure.

Catharijnesteeg

Een vermoedelijk in 1366 aangelegde steeg. Aan de zuidzijde werd de steeg begrensd door het klooster der geschoeide Carmeliten en na de verplaatsing van het Catharijneklooster van het Vredenburg naar de Lange Nieuwstraat door de Catharijnekerk. Aan de noordzijde staan nog enige oudere huizen van het diepe type.

Choorstraat

Tot 1587 was het zuidelijke deel van de Choorstraat niet meer dan een smalle verbinding tussen de Maartensbrug en de Lakensnijdersstraat achter het koor van de Buurkerk. Tussen deze Choorstraat en de Zoutmarkt stond de schoenmakershal. De sloop van het koor maakte een verbreding mogelijk. Tegen het afgesloten transept van de kerk werden huizen gebouwd. Ook de

[p. 20]

tegenwoordige bebouwing grenzend aan de Zoutmarkt dateert van rond die tijd. Het noordelijke deel van de Choorstraat, de Lakensnijdersstraat heeft oudere bebouwing. In 1227 werd hier het wanthuis Scharlaken vermeld. Voorbeeld hiervan is het 12de-eeuwse gebouw Choorstraat 7. De huizen aan de grachtzijde zijn voor een deel gebouwd op de voormalige werf langs de Oudegracht. Aanvankelijk bestond de verplichting de werf te allen tijde vrij te houden. Bij de verstening van de houten gevels, waartoe de stedelijke overheid in de 17de eeuw verplichtte verdwenen ook de overstekken en het grotere oppervlak op de verdiepingen. Ter compensatie werd gedeeltelijke bebouwing van de werf toegestaan. De bebouwing is op een enkele uitzondering na van het diepe type.

Choorstraat 7

Een van oorsprong groot tufstenen gebouw uit de eerste helft van de 12de eeuw, dat in de loop van de middeleeuwen naar achteren verlengd is en later nog herhaalde malen verbouwd. Tegenwoordig bestaat het uit drie bouwlagen, een kelder en straatkelders, en een plat dak.

Choorstraat 13

Een 17de-eeuws diep, onderkelderd



huis dat in de 20ste eeuw op de begane grond is gekoppeld met nummer 15. Het heeft drie bouwlagen en een zadeldak. Boven de begane grond ligt een samengestelde balklaag met 17de-eeuwse beschildering. De kap bezit Philibertspanten.

Choorstraat 25

Een laat 16de-eeuws diep huis, gebouwd tegen het transept van de Buurkerk na de afbraak van het koor in 1586. Het bestaat uit twee bouwlagen en een zadeldak. Rond 1800 is de gevel vervangen door de huidige halsgevel, vergelijkbaar met die van Choorstraat 31.

Choorstraat 10

Een rond 1600 vernieuwd diep huis met tegenwoordig drie bouwlagen en aan de achterzijde een schilddak. Boven de begane grond ligt aan de achterzijde een samengestelde balklaag, met de grenen moerbalk loodrecht op de voorgevel, rustend op een door een balk vervangen tussenmuur en de eveneens door een balk vervangen voormalige achtergevel. De kinderbinten zijn van eikehout. Het gehele huis is onderkelderd met twee door enkelvoudige balklagen gedekte kelders boven elkaar. De onderste kelder heeft nog een indeling met keukenschouw, gootsteen en kasten. Vanaf de kelder loopt een spiltrap, die op de begane grond gedeeltelijk is vervangen door een steektrap. Voor het huis ligt onder de straat een kelder met tongewelf die vrijwel tot aan de kelder van Choorstraat 7 reikt.

Choorstraat 8 en 10 zijn beide in de middeleeuwen gebouwd op het voorerf van Choorstraat 7. Rond 1800 is het huis naar achteren verlengd ten koste van de werf, en kreeg het een nieuwe achtergevel. In de 20ste eeuw werd de voorgevel vernieuwd en de zolder uitgebouwd tot tweede verdieping, aan de achterzijde voorzien van een schilddak.

Choorstraat 12

Het drielaags diepe huis is pas rond 1930 naar achteren uitgebreid, en dit slechts op de begane grond en eerste verdieping. Boven de begane grond ligt een samengestelde balklaag. De kelder onder het huis is gedekt door troggewelven op gordelbogen. De kelder voor het huis loopt door tot halverwege de straat.

Choorstraat 14

In 1906 door J.F. Staal en A.J. Kropholler ontworpen diep kantoorgebouw, gebouwd voor de levensverzekeringsmaatschappij ‘De Utrecht’. Het bestaat uit drie bouwlagen, een middeleeuwse voorkelder, een straatkelder en een zadeldak. De voorgevel is bekleed met gepolijst roze graniet en vertoont invloeden van Moorse stijlen. De achtergevel staat in het water van de Oudegracht.

*Choorstraat 18

Een met de achtergevel in de Oudegracht staand diep huis met drie bouwlagen, kelders, een straatkelder en een plat dak. Het huis is opgebouwd uit een voorhuis van drie

[p. 21]

bouwlagen en een achterhuis oorspronkelijk met twee bouwlagen. Het achterhuis is met een overstek over de vroegere werf heengebouwd, wat blijkt uit een restant van een muurstijl met korbeel die deze overstek droeg. In 1722 is de houten achtergevel vervangen door de huidige. Boven de tweede verdieping van het voorhuis ligt een samengestelde balklaag.

*Choorstraat 22 + achter

Een dubbel diep hoekhuis uit het midden van de 17de eeuw, gelegen langs het Hanengeschrei, bestaande uit drie bouwlagen, twee kelders boven elkaar en een werfkelder onder de Kalisbrug. In het achterhuis, het voormalige Vismarkt 24, is de zolder uitgebouwd tot derde verdieping voorzien van plat dak, het voorhuis heeft een zadeldak. De bovenste kelder van het voorhuis heeft een samengestelde, die van het achterhuis een enkelvoudige balklaag. De onderste kelder is niet toegankelijk. Boven de eerste verdieping van het achterhuis ligt een samengestelde, boven de tweede verdiepingen van vooren achterhuis een enkelvoudige balklaag. Beide huizen bezitten nog 17de-eeuwse spiltrappen.

Choorstraat 26

Een in de vroege 20ste eeuw grondig verbouwd diep huis, bestaande uit drie bouwlagen, twee kelders boven elkaar, een werfkelder onder de Zoutmarkt en één onder de Choorstraat en een afgeplat schilddak. Een gietijzeren spiltrap en enige Jugendstil interieurdetails dateren uit de bouwtijd.