Refreinenbundel

[XVII] Refreyn

Noyt lieflic lief en ha lief so lief

DIe iacht Narcicius noyt soe seer en minde,
noch Octauianus Augustus die schoone peerden,
noch noyt soe seer schoone voghel en versinde, ^{vs. 3}
noch Hercules den boghe van weerden,
Nero had noyt so lief die sweerden,
noch Alexander die vergulden sporen opder eerden,
Sampson en had noyt so lief Dalida,
noch Vergilius die schoone Galathea, ^{vs. 8}

vs. 3 noyt: corrupt; er moet een naam staan. - versinde: zette zijn zinnen op.

vs. 8 Galathea: vgl. de variant; bij v. D. zijn de namen door elkaar geloopen; Galathea wordt bij S. genoemd als beminde van ‘Priscus’. De vrouw op wie Virgilius verliefd was wordt in het volksboek niet bij name genoemd; in de oudere versie van Jean d'Outremer heet zij Phoebilla (Comparetti, Virgil 306).

[p. 44]

 

noch Leander Hero,

10

Troylus en had noyt so lief Breseda

 

noch Eurealus die schone Lucresia, ^{vs. 11}

 

noch Iupiter Iuno,

 

Pyramis en beminde noyt Thisbe so,

 

noch Eneas Dydo,

15

noyt en was lief so tot liefs ghebo,

 

hoe dat lief sijn lief in liefden verhief

 

ic heb lieuer met herten vro

 

⁺ als die schone Equo.

 

noyt lieflic lief en ha lief so lief.

 

 

20

Noit lief en had lief so lief, dats propoost. ^{vs. 20}

 

ic prijse voor alle keyserinnen,

 

si is mijn hope, mijn vruecht, mijn troost,

 

paradijs vol welden, paleys vol minnen,

 

tlicht mijnder oogen, tfirmament mijnder sinnen,

25

den tempel daer mijn harte rust binnen,

 

mijn steruen mijn leuen,

 

die weertste bouen alle Venus coninginnen,

 

die suetste bouen alle Pallas goddinnen

 

op deerde verheuen,

30

si staet in mijnder herten ghescreuen

 

sonder sneuen,

 

al dat mijn is heb ic haer ghegeuen,

vs. 11 Eurealus: vgl. XII, 8.

+ [f. 32 v°]

vs. 20 propoost: thema; vgl. V, 45.

[p. 45]

 

niet achtende vrient, magen, vruecht noch grief,

 

nemmermeer en macht sijn wtghedreuen ^{vs. 34}

35

mer si is bleuen.

 

noyt lieflic lief en ha lief so lief.

 

 

 

Tis recht dat icse begracie ^{vs. 37}

 

om haer schoonheyt, om haer reynicheyt,

 

om haer eerbaer minlike visitacie, ^{vs. 39}

40

om haer gestadicheit, om haer certeynicheyt,

 

om haer suete secrete alleynicheyt, ^{vs. 41}

 

⁺ versmadende tallen tijden vileynicheyt

 

ende alle quade manieren,

 

en haer simpel wetende ghemeynicheyt, ^{vs. 44}

45

haer wesen eerbaer, sonder eenich cleynicheyt, ^{vs. 45}

 

seer goedertieren.

 

si gaet bouen alle Venus camenieren

 

die de banieren

 

der liefden ter vespereyen stieren ^{vs. 49}

50

om den amoreusen te doen gherief

 

met reynder vertroostinghe glorifieren

 

door dit hantieren.

 

noyt lieflic lief en ha lief so lief.

 

 

 

Prince, dese princesse princelicst,

55

princesse bouen alle princessen een ioyeust,

 

is princesse der princessen troostelicst,

 

bi veel princessen princesse precieust.

vs. 34 macht sijn: lees wellicht: mach si sijn (vgl. de var.)

vs. 37 begracie: vereer; vgl. Ndl. Wdb. II, 1413 en b.v. nog Hand. d. Amour. H 1 r°; K 5 v°.

vs. 39 visitacie: verschijning? zie Mnl. Wdb. i. v.

vs. 41 alleynicheyt: ingetogenheid?

+ [f. 33 r°]

vs. 44 ghemeynicheyt: eenvoudigheid.

vs. 45 sonder cleynicheyt: wsch. onbesmet, zuiver; cleynicheyt bet. eig. smaad, vernedering (vgl. vercleninghe, X, 22).

vs. 49 vespereyen: steekspelen (te Brugge); zie uitvoerig Mnl. Wdb. IX, 398 vg., en vgl. S. CCVII, 33. Hierdoor wordt ook banieren in het vorige vers duidelijker.
In vs. 51 is wsch. iets weggevallen.

[p. 46]

 

dese princesselike princesse amoreust,

 

als princesselicke princesse glorieust

60

princelic bekent,

 

heeft als princesse melodieust

 

princesselic regiment

 

mits haerder princesselicheyt excellent

 

⁺ als princesse yent,

65

princesselic mijn ionste gheprent ^{vs. 65/66}

 

duer haer princeselicheyt in haren brief.

 

dus bliuic deser princesse obedient,

 

present oft absent.

 

noyt lieflic lief ha lief so lief.

+ [f. 33 v°]

vs. 65/66 gheprent ... in haren brief: in haar gunst opgenomen; vgl. S. CLXXXVII, 53.

Stok. ha, S.: had (in alle strophen); bij BR. en HA. ontbr. het tweede lief in alle stokregels.
1. S.: Narciscus noyt schoon iacht beminde. BR.: Narcissus.
2. Oct. Aug., BR.: Octavien; die ontbr. bij S.
3. Noch - seer, S.: Enos noyt soe; voghel en: voghelen; en ontbr. bij BR.
4. van S.: vol.
die - eerden, S.: hier opter eerder vergulden sporen.

+ [f. 32 r°]

Tusschen 6 en 7 bij S. 27 regels die hier ontbreken, tusschen 7 en 8 één regel, tusschen 8 en 9 twee regels.
7. Dalida, BR.: Dalila.
8. S.: Virgilius en hadde noyt soe lief Idea.
10. noyt ontbr. bij BR.
11. S.: Eurealus en hadde noyt soe lief Lucresia.
12. Iuno, S.: Iio.
13. beminde, BR.: minde.
16. sijn ontbr. bij S.: in, BR.: tot.
17. Ic heb, S.: Ick en heb lief; BR.: Ick heb se.
18. Equo, S.: Ero, BR. en HA.: Echo.
20. prop., BR.: tpropoost.
21. prijse, BR.: prijse haer.
22. si is mijn hope, S.: Want sy es mijn leuven.
23. paradijs, S.: tparadys; paleys vol: tpallaijs van.
24. tfirmament, S.: tvirtuyt.
26. steruen, BR.: streven.
27. Venus ontbr. bij S.
28. suetste, BR.: soete. Pallas, S.: venus.
30. herten, S.: sielen.

33. niet ontbr. bij S.; magen, BR.: maecht; noch: ofte.
34. macht sijn, S.: werdt sy.
35. mer, S.: Daer.
37. recht, S.: wel redelick.
40. om, S.: en om.
42. tallen tijden, S.: alderhande.
43/44. en(de) ontbr. bij S.
43. alle ontbr. bij BR.
44. wetende, BR.: vreesende.
45. eerbaer ontbr. bij S.; BR.: Haer eerbaer treden.
47. si ontbr. bij S.
49. der, S.: Van; vesp., BR. en HA.: verspreyen.
50. amoreusen, S.: gheionstighen.
51. vertr. glor., S.: troosteghe gheglorificieren.
54. Prince enz., BR.: Princesse. Glorieuse princesse princelyck. - princelicst, S. princersselyck.
55. bouen alle, S.: alder; BR.: onder alle; een ontbr. bij S. en BR.
56. is, S.: Als; BR.: Edel.

57. bi veel S.: voor veel; BR.: Van alle.
59. princessel., BR.: princelycke.
60. princelic, S.: princersselickts.
61. als, BR.: als de.
65. gheproeft, S.: ghepent.
65. Princesselic, BR.: Princelyck.
66. duer, S. bij.
67. bliuic, S.: segick; deser: duer die.
68. S.: Der princerssen absent.