|
| |
| |
[pagina 14-15]
[p. 14-15] | |
| |
| |
Disi na a tori foe Toewe, a oemapikin foe Adoewa nanga Mese, d'e libi ini a boesi foe Sranan.
Fa den libi e waka - na den égi fasi - fa den e wroko, fa den e pré, fa den e meki prisiri, èn san go miti den... dati den e sori oenoe, èn dati den e froeteri oenoe, ini den égi tongo (a no wan bekenti tongo, ma na dèn fasi foe taki; na wan sortoe boesi-tongo) èn ini Sranantongo toe.
| |
| |
| |
Dit is het verhaal van Toewe, het dochtertje van Adoewa en Mese. Met hun drietjes wonen zij in het bos van Suriname.
Hoe zij leven, werken, spelen, plezier maken - op hùn manier, volgens hun gewoontes - en wat zij gaan beleven... dat laten zij ons zien, en dat vertellen zij ons, in hun eigen taal (het is geen bekende taal, maar het is hùn manier van praten; zij spreken een soort bostaal) en in het Surinaams.
| |
| |
| |
A opodoro foe a eerste bedrijf
Kondre doengroe
Kondre e sribi. Ala sani tiri. Ala sani e bro. Ala libisma e dren switi-switi. Toewe, Adoewa nanga Mese toe. Joe kan jere den sten.
Moesoedé e opo
Toewe e wiki. A e kroipi safrisafri go na en kibri-presi. Mese e wiki. A e opo. A e kari Toewe foe opo. A no si tak Toewe no de na tapoe en sribi-presi.
Toewe jere a sten foe Mese. Ini en kibri-presi pe a ben e pré so switi, a skreki. A lon go baka na den kampoe, èn doekroen na ini en sribi-presi.
Mese e go begi. Dan a e kari Toewe baka. A e go wasi ini a liba.
Toewe e gapoe. A e doe leki a ben e sribi. A e opo. Adoewa e wiki, a e ari lesi. A e go begi. Dan a e go wasi.
Na a libasé Toewe e loeroe Adoewa.
A e waka safri na en baka èn dan a e nati Adoewa. Adoewa e jagi en gwe. Toewe e drégi en.
Mese e kari Adoewa nanga Toewe foe kon njan nanga dringi. Ogri Toewe e soekoe foe piki ala den moi pisi ken.
Baka di den kaba njan nanga dringi, Adoewa e si tak
| |
| |
| |
Eerste gedeelte van het eerste bedrijf
Het is nacht
Het is donker. Toewe, Adoewa en Mese gaan slapen. Luister, je kunt ze horen ademhalen, je kunt ze horen dromen. In de stilte van de nacht kun je allerlei geluiden horen.
De dag breekt aan
Toewe wordt wakker. Zij sluipt zachtjes naar haar schuilplaatsje.
Nu wordt Mese wakker. Zij staat op. Zij roept Toewe om ook op te staan. Zij ziet niet dat Toewe weg is. Toewe hoort Mese roepen. Zij schrikt. Zij was net zo leuk aan het spelen in haar schuilplaatsje.
Zij rent terug naar hun hut, duikt haar bed weer in. Mese gaat naar de bidplaats. Als zij daarna naar de rivier loopt om zich te wassen, roept zij Toewe weer om op te staan.
Toewe gaapt uitgebreid; zij doet net alsof zij nog sliep en nu pas wakker wordt. Overdreven-slaperig staat zij op.
Nu wordt ook Adoewa wakker. Hij rekt zich eens flink uit. Nadat hij een morgengebed heeft uitgesproken, gaat hij baden in de rivier.
| |
| |
| |
ipi-ipi kongojongo-oo-oo-oo didon na tapoe a prasi. Adoewa e kari Mese nanga Toewe foe kongojongo-oo-oo-oo.
Ala dri e kongojongo-oo-oo-oo!
Den e wroko èn den e pré t'aaa kon froeferi Toewe. Hohoo, a pré de ini en ede, a e prakseri fa a kan libi a wroko foe lowe foe kibri ensrefi na a farawe presi, pe en wawan e pré.
Safrisafri a e kot'abra a liba...
(e opo en ai loekoe)
Toewe!!!
Toewe e si wan moi bromki. A wani tjari a bromki gi Mese.
Mese e si Toewe na tapoe a broko-broko-planga-broki.
Mi Gado, mi Masra, mi Tata!
Toewe, san joe go doe dape? Loekoe boen pe j'e waka. M'e begi joe no abra liba. Tan tanapoe, meki mi jepi joe.
Toewe e kré: a moimoi bromki foe Toewe fadon na liba.
Mese no wani loekoe. Toewe no moe tan na tapoe
| |
| |
| |
Aan de waterkant loert Toewe op Adoewa. Zij besluipt hem en... spat hem nat.
Adoewa jaagt haar kwasi-boos weg, terwijl Toewe hem uitlacht.
Mese roept Adoewa en Toewe om te komen eten; die ondeugende Toewe probeert natuurlijk direkt de mooiste stukken suikerriet weg te pikken.
Na het eten ziet Adoewa dat er een heleboel takjes oftewel kongojongo's op het erf liggen. Hij roept Mese en Toewe om hem te helpen ze op te rapen.
Zij maken er alle drie een spelletje van: kongojongo-oo-oo-oo-! Tot het Toewe verveelt. Zij wil gaan spelen in haar schuilplaatsje. Zij sluipt weg, rent over de plank die over de rivier ligt en verstopt zich in haar schuilhut.
(kijkt op van haar werk)
Toewe!!!
Vlakbij haar schuilplaatsje ziet Toewe een mooie bloem, die zij voor Mese wil brengen.
Als Mese Toewe op de wankele brug van planken ziet, gilt zij het uit.
Mijn God, mijn Vader, Toewe, wat doe je daar?!
| |
| |
| |
a broki.
We, Mese e jepi Toewe kot'abra a liba. Dan a e mandi!!!
Mese wani strafoe Toewe. A e bari Toewe. A e teki wan doekoe èn a e bigin fon Toewe.
Adoewa di ben e kiri wan alata na bakadjari kon miti a fonfon.
Adoewa e bari Mese, e kori Toewe. Wantron Toewe e prakseri wan ogri. A e pingi Adoewa noso.
Now Adoewa e mandi nanga Mese nanga Toewe. Adoewa e gwe na en gron foe go teki wantoe kronto. Toewe wani pré nanga Mese, ma Mese e mandi nanga Toewe ete.
A e wroko go doro, a e krin kokronoto.
Dan Toewe e graboe wantoe foe den kronto, èn a e lon gwe.
Toewe, tja mi kronto kon baka, joe ogri pikin joe!
Mese e lon baka Toewe èn den bigin pré skowtoe, te... Adoewa e kon baka nanga den kronto. A e si tak
| |
| |
| |
Ga niet verder, wacht op me, laat me je helpen met die brug!
Van schrik laat Toewe de bloem in het water vallen. Zij barst in tranen uit en wijst, maar Mese wil van geen bloem horen, Toewe moet van die brug af.
Wel, als Toewe eenmaal veilig en wel over de brug is, dan blijkt Mese zo geschrokken en kwaad tegelijk, dat zij een doek pakt en Toewe ermee begint te rammelen. Adoewa die op het achtererf een rat achterna zat, hoort Toewe gillen.
O, wat is Adoewa kwaad op Mese. Hij begint Toewe te sussen, die direkt alles is vergeten en Adoewa plagerig in zijn neus knijpt.
Nu is Adoewa ook boos op Toewe.
Dan gaat hij maar naar zijn grondje: kokosnoten halen.
Toewe wil dat Mese met haar speelt, maar Mese is nog een beetje boos op haar en weert haar af, terwijl zij doorgaat met haar werk: zij is begonnen kokosnoten te schillen. Toewe pakt opeens een paar kokosnoten weg en gaat ermee vandoor!
Toewe, breng die kokosnoten terug! Waarom ben je zo ondeugend?!
| |
| |
| |
prefoe Mese e wroko a e pré. A e bari Mese, e trowe den njoen kronto gi Mese, e poti en na wroko.
Now Toewe wani pré nanga Adoewa.
Nekese na wan stré. Joe tnapoe bakasé kontra bakasé nanga wan mati. Dan j'e bradi joe foetoe, dan j'e boe-
| |
| |
| |
Mese rent achter Toewe aan en vergeet haar werk. Zij spelen pakkertje, tot Adoewa terugkomt en hen schreeuwt op te houden met spelen en aan het werk te gaan. Hij heeft een heleboel nieuwe noten gebracht, die moeten worden schoongemaakt.
Nu wil Toewe met Adoewa spelen.
Adoewa? Wil je Nekese spelen?!
Nekese is een wedstrijdspelletje. Je gaat met je vriendje of je vriendinnetje bil tegen bil staan en dan buig je naar voren en je doet je handen tussen je knieën en je grijpt de handen van je tegenspeler, die zijn handen ook tussen zijn knieën heeft gestoken.
Je houdt elkaar stevig vast en dan probeer je al dan-
| |
| |
| |
koendoen g'a fesi, èn j'e langa joe toe anoe na mindri joe foetoe g'a baka èn joe soekoe den anoe foe joe mati, d'e soekoe joe anoe ooktoe.
Dan oen e ori makandra tranga, èn joe proeberi foe dansi èn djompo te a trawan e fadon boem na tapoe en bakasé. Na so j'e wini!
A fosi lési Toewe e lasi Nekese, Adoewa e wini.
A di foe toe Adoewa e lasi, Toewe e wini. Mese nanga Toewe e bari nanga lafoe, e drégi Adoewa.
Adoewa e lon baka Toewe, ma a no kisi en, dan a e lon baka Mese.
Ini a pisi ten di Adoewa nanga Mese e lasi densrefi ini a pré, Toewe e boro lon gwe baka abra liba, go kibri na en égi presi.
| |
| |
| |
send en springend de ander op zijn bil te laten vallen! Dan heb je gewonnen!
De eerste keer verliest Toewe Nekese, maar de tweede keer wint zij het spel. Mese en Toewe lachen Adoewa uit omdat hij heeft verloren.
Adoewa doet alsof hij boos is en rent eerst achter Toewe (die te snel voor hem is!) en daarna achter Mese aan.
Terwijl Adoewa en Mese met elkaar spelen, vlucht Toewe weer weg... over de rivier, naar haar eigen plaatsje!
Als Mese ontdekt dat Toewe weer weg is, stopt zij
| |
| |
| |
Di Mese si tak Toewe gwe baka, a skreki. Nanga Adoewa a go soekoe Toewe, ma den no man feni en.
| |
| |
| |
direkt met spelen. Zij is ongerust. Samen met Adoewa gaat zij Toewe zoeken, maar zij kunnen haar niet vinden.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd
