O sekoer! Help!

[p. 65]

Tien kleine broodjes

De volgende ochtend zei oma Iris: ‘Martin, ik wil vers stokbrood, maar als je weer op boevenjacht gaat, hoef je nergens te gaan.’

‘Nee oma, ik kom direct terug,’ beloofde Martin.

Het was druk bij de bakker. Jean was er ook. Die verdween met drie stokbroden nadat hij Martin had gegroet met een handdruk en een ‘hello, Martin, bonjour’. Een oude meneer wilde gebakjes, een oude dame vroeg om een half stokbroodje en daarna was een ‘oude bekende’ aan de beurt: de lichtkleurige vriend van Toekan. Dat was toevallig!

‘Meneer?’ zei de dame van de bakkerij. ‘Monsieur?’

‘Alsjeblieft, s'il vous plaît... tien eh... puntbroodjes.’

Martin grijnsde. Wat klonk dat vertrouwd: puntbroodjes! Die kocht je in Suriname bij de Chinese winkelier, maar mooi niet dat die Franse bakkersvrouw zijn landgenoot begreep. ‘Wat?’ vroeg ze in het Frans. ‘Comment?’

‘Puntbroodjes.’

‘Die daar,’ zei Martin in het Frans en hij wees ze aan. ‘Ze begrijpt niet wat je bedoelt,’ zei hij in het Surinaams. En tegen de bakkersvrouw: ‘Oui, il veux dix petits pains.’

‘O?’ De man draaide zich met een ruk om. ‘Suma na yu, wie ben jij?’

[p. 66]

‘Wi na kondreman, toch, wij zijn landgenoten. Ik heb u gisteren ook gezien, u woont in die hoge flat aan de overkant en later was u in Collioure, op een boot. Volgens mij was mijn oom Michel er ook.’

Martin was de waarschuwing van zijn oma vergeten, dat hij niet met zijn slechte landgenoten moest praten. Terwijl de bakkersvrouw de broodjes in een papieren zak stopte, nam de man de kleine jongen die Surinaams én Frans sprak, aandachtig op.

‘Hoe heet jij?’

‘Martin Plaat, meneer. Ik ben hier met mijn oma en ik heet net als mijn oom.’

‘Boi, ik denk dat ik jouw oom maar eens ga opbellen. Hij zal nieuwsgierig zijn om te horen hoe jij ons op het spoor bent gekomen.’

‘Dat was gemakkelijk,’ zei Martin. En daarna tegen de bakkersvrouw: ‘Une flûte, s'il vous plaît.’ Hij kreeg een dun stokbrood dat een fluit, une flûte, werd genoemd.

Martin liep naar buiten, de landgenoot volgde hem: ‘Vertel eens, slimme jongen, hoe weet je waar wij wonen?’

‘Een van die avonden hoorden mijn oma en ik iemand om hulp roepen,’ legde hij uit. ‘Volgens de conciërge was het een oude dame. En toen ben ik de volgende dag gaan kijken en toen stapte u in de lift met een andere meneer, die ik al eerder in Perpignan had gezien.’

‘Waar is je oma, waar zitten jullie?’

‘In het appartement iets verderop, meneer.’

[p. 67]

‘Geef me haar telefoonnummer, dan zal ik haar straks even bellen en groeten.’

‘467712517,’ raffelde Martin het nummer af. Van zijn grootmoeder had hij het uit zijn hoofd moeten leren.

‘Niet zo vlug, nog een keer.’ De man schreef het nummer op de zak met broodjes en liep weg. ‘Tot later, misschien,’ zei hij nog.

‘Ik begrijp jou niet.’ Oma Iris was razend.

‘Maar die man kende geen Frans, ik vond dat ik hem moest helpen,’ verdedigde Martin zich.

‘Je weet niet wie je helpt, maar ik wil het niet meer erover hebben. Klaar. We laten onze vakantie niet verknoeien door nietsnutten. Kom ontbijten.’

Om halftien zat Martin op een bankje op de boulevard. Hij hield de deur van het flatgebouw ‘au secours’ in het oog. Aan zijn oma had hij gezegd dat hij ging zwemmen, maar Jean was niet in het zwembad en in zijn eentje vond hij er niets aan. Nadat hij zijn voeten even in het water had laten bungelen, had hij zich aangekleed en was naar de boulevard gelopen. Hij wilde meer weten over die schurken die hadden gemoord en gestolen.

De auto van zijn landgenoten stond voor het gebouw. Waarschijnlijk waren zij thuis.

Af en toe stond hij op en liep een eindje de boulevard af. Hij wilde juist weer terugkeren naar zijn bankje, toen

[p. 68]

hij de lange man het flatgebouw zag uitkomen. Hij was het! Martin twijfelde niet meer, het was de miljonair van Perpignan die daar over de boulevard naar het centrum slenterde. Martin wandelde achter hem aan.

In de hoofdstraat ging de man een sigarettenwinkel binnen. Martin bleef buiten wachten tot hij weer tevoorschijn kwam.

Rustig liepen ze achter elkaar aan door de steeds drukker wordende straat. Links en rechts waren allerlei winkeltjes, hun koopwaar was buiten uitgestald en Martin kwam ogen te kort. Oma Iris hield niet van deze drukte, zij kwam hier nooit.

Hij kreeg het warm en toen hij een ijswinkel ontdekte, kon hij zich niet beheersen. ‘Trois,’ zei hij en hield drie vingers omhoog om aan te geven hoeveel bolletjes hij in zijn hoorntje wilde. ‘Citroen, chocola en pistache.’

Terwijl zijn ijsje werd klaargemaakt, keek hij naar het achterhoofd van de lange man, die zonder haast doorliep naar de haven.

Martin betaalde en rende de straat op. De miljonair was nergens te zien. Waar was die kondreman gebleven? Martin was boos op zichzelf. Waarom had hij zonodig ijs moeten kopen? Hij was aan de warmte gewend, in Suriname at hij ook niet elke ochtend icecream. Waar was die man? Er waren hier geen zijstraten. Was hij een huis binnengegaan?

Een paar minuten later was Martin bij de haven. Nie-

[p. 69]

mand. Geen Surinamer te zien.

Teleurgesteld draaide hij zich om. Dit was het gedeelte met de terrasjes. Overal zaten mensen.

Wacht eens even! Wie zat daar in een hoek, half achter een palm? Likkend aan zijn ijsje liep Martin langs het terras. Het was zijn man! Een ober kwam eraan en zette een kop koffie op tafel en een bordje waarop een groot stuk stokbrood lag.

Opgelucht ging Martin op een paaltje zitten schuin aan de overkant. Hij kon doorgaan met zijn speurderswerk. De miljonair zat met zijn rug naar hem toe en keek af en toe ongeduldig op zijn horloge.

Martins ijs was op en hij begon zich zorgen te maken. Hoe laat zou het zijn? Zou oma hem al missen? Hij probeerde op het horloge van een voorbijganger te kijken. Was het elf uur of vijf voor twaalf?

Nee, elf uur. Maar toch, hij kon hier niet eeuwig blijven zitten. Hij keek weer naar de Surinamer. Tot zijn verrassing zag hij dat de dikke conciërge van ‘au secours’ naar het tafeltje liep. De mannen begroetten elkaar en begonnen druk te praten.

Martin wilde absoluut weten waar het over ging. Tenslotte vertrouwde hij die conciërge ook niet helemaal. Hij keerde zijn pet om zodat de klep naar voren en naar beneden gericht was. De man mocht hem niet herkennen.

Langzaam liep hij het terras op. Achter de mannen bukte hij zich om de veter van zijn Nike vast te maken.

[p. 70]

De Surinamer was aan het woord. Hij sprak Surinaams, Sranan. ‘Niemand weet hiervan, disi na dipbere*.’ Het was een diep geheim.

‘Ai, un musu waka nanga koni*.’ Nou ja! De conciërge sprak ook Sranan. Ze moesten voorzichtig zijn, zei hij.

‘I sabi san Toekan wani.’ Je weet wat Toekan wil, vertaalde Martin voor zichzelf. ‘Un mu seri en snel-snel.’ We moeten hem snel verkopen.

De Surinamer wenkte de ober en zei: ‘Hey man, bring us two beers.’ Ze gingen bier drinken.

Martin kon zijn veter niet nog vaster maken. Hij kwam overeind en liep met tegenzin door.