O sekoer! Help!

[p. 51]

Wie schiet op Martin?

Een halfuur later namen zij op de boulevard een bus, die hen aan de voet van de Pyreneeën afzette. Hier en daar stond een eenzaam huis. Een enkele fietser, een enkele auto passeerde hen, maar al snel waren zij de enige wandelaars in het Franse berglandschap. Wonderlijk genoeg was het hier windstil.

Martin liep voorop. Opeens konden zij rechtsaf. Daar lag een pad dat langs de rotsen omhoog voerde. Af en toe stak hij zijn hand uit om zijn grootmoeder over een boomstam te helpen of over een gedeelte met gladde keistenen. Hoe hoger ze kwamen, hoe stiller het werd. Het leek wel alsof de bergwanden hen afsloten van de gewone wereld. Waar was El Tramontane gebleven? Waar was de berggeest gaan schuilen?

Onverwacht was er een opening in de struiken en konden ze naar beneden kijken.

‘Wauw,’ zei Martin. ‘Wat zijn wij hoog!’

Zij keken over begroeide bergen, beneden hen stonden hier en daar miniatuurhuizen en in de verte konden zij de Middellandse Zee zien.

Martin wilde nog hoger, maar zijn oma hijgde: ‘Ik weet niet of ik veel verder kan, het klimmen heeft me uitgeput.’

‘Zal ik de top verkennen? Misschien zie ik waar El Tramontane zit.’

[p. 52]

‘Nee, laat me hier niet alleen achter,’ jammerde oma op overdreven toon.

Martin lachte. Zij hield van toneelspelen, die grootmama van hem.

Ze liepen langzaam verder en vonden de muren van een oud kapelletje. Op een ervan was een houten bordje gespijkerd.

‘Romaanse kerk, elfde eeuw,’ las oma. ‘Dat is oud. Die kerk staat hier al bijna duizend jaar. Kijk, ze zijn hem aan het restaureren.’

Martin keek naar het dak dat half af was. Ze gluurden door de smalle open ramen naar binnen en zagen een eenvoudig ruw stenen altaar.

‘Ik denk dat ze dit kerkje nog steeds gebruiken,’ zei oma Iris.

‘Nou, dan zit El Tramontane natuurlijk niet hier.’

‘Ik heb opeens geen zin meer in jagen op geesten. Bovendien ben ik bang voor slangen.’

‘Niet zo raar doen, oma. In Suriname zijn slangen, hier niet.’

‘Wel. Giftige adders. Laten we teruggaan, ik moet nog boodschappen doen. En morgen,’ stelde zij voor, ‘morgen gaan we met de trein naar Collioure. Daar is aan zee een prachtig oud fort. Dat gaan we bekijken. Oké?’

‘Lijkt het op fort Nieuw-Amsterdam of op fort Zeelandia?’ wilde Martin weten.

‘Dat mag jij zeggen, als we er zijn.’

[p. 53]

‘Maar mag ik nu even naar de top? Toe oma, zeg ja. Intussen kunt u hier uitrusten.’

Hij wachtte het antwoord niet af. Dat zij ‘ik wil het niet hebben’ riep, hoorde hij niet meer. Al snel voelde hij zich een gems, een bok van de rotsen met gekromde horens. Hoe hoger je kwam, hoe onzichtbaarder het pad werd. Hij sprong van links naar rechts, over keien en boomstronken. Wat een kiek* was dit. Hij was alleen op de wereld, hij voelde zich onoverwinnelijk.

BEM. Een geweerschot weergalmde in de bergen, maakte echo's: bem-bem-bem.

Martin stond stokstijf stil. Iets suisde langs hem heen en ketste tegen de rotswand achter hem. Hij liet zich op de grond vallen, kroop onder een struik en staarde naar de platgedrukte kogel, die als koper glansde in de donkere aarde. Het was toch niet waar? Werd er op hem geschoten? Was er plotseling oorlog met Spanje, zoals in Servië en Kosovo? Was hij per ongeluk op Spaans grondgebied gekomen?

Hij maakte zich klein onder de struik en durfde zich niet te verroeren. Hij dacht aan zijn oma. Had zij het schot ook gehoord? Wat zou zij bang zijn! Zij zou vast aan de decembermoorden denken en aan de maanden erna. In Suriname hoorde je in die tijd altijd het geluid van kanonen uzi*-schoten. Dat had zij verteld.

Zonder ook maar een blaadje van de struik te bewegen tilde hij zijn hoofd op. Schuin voor hem was een

[p. 54]

groot rotsblok. Daarachter zou hij veilig zijn, de struik gaf hem te weinig bescherming. Hij durfde niet op te staan. Voorzichtig schoof hij op zijn buik naar voren. De laatste meter kroop hij razendsnel op handen en voeten. Hij hoorde weer een schot, net toen hij achter het veilige rotsblok dook. Zijn hart klopte in zijn keel. Wat kon hij doen tegen een geweer? De Spanjaarden zouden hem vinden en als een hond neerschieten. De tranen sprongen hem in de ogen. Nooit zou hij zijn vader en moeder en zijn zusje Rosalie weerzien. En wat zou oma Iris een verdriet hebben.

Hij hoorde het geluid van brekende takken, stemmen. Zij waren hem op het spoor. Hij moest weg! Hij klauterde uiterst voorzichtig omhoog langs het rotsblok. Er groeiden veel klimplanten, dus hij had houvast genoeg. Hij keek over de top van de rots naar beneden en zag plotseling drie mannen met geweren. Zij hadden rare groene hoedjes op. Ze leken op kabouters met puntmutsjes, maar het waren mensen met jagershoedjes op, dat wist hij heus wel. Niks oorlog met Spanje. Die mannen waren op jacht, ook in Europa had je jagers!

Er schoot hem een verhaal van zijn grootmoeder te binnen. Als je in Suriname in het bos liep - het oerwoud noemde zijn grootmoeder ‘bos’ - als je in het bos liep, moest je ervoor oppassen dat jagers dachten dat je ‘wild’ was: een aap, een tijgerkat, een hert, een bosvarken.

‘Mensen zijn doodgeschoten omdat jagers dachten dat

[p. 55]

zij een hert of een zwijn zagen lopen.’

Martin wist wat hij moest doen: hij moest schreeuwen, hij moest laten horen en zien dat hij een mens was en geen wolf of wild zwijn of wat dan ook. Hij sprong op en schreeuwde het uit: ‘Oma, oma, ik ben hier.’

Wat een opluchting. Beneden zich zag hij zijn oma zwaaien. Ze riep iets dat hij niet kon verstaan.

De jagers stonden stil, keken naar boven, gebaarden opgewonden tegen elkaar en daarna naar Martin dat hij moest maken dat hij wegkwam. Een van hen tikte met z'n vinger tegen z'n voorhoofd alsof hij, Martin, gek was. Martin wist niet hoe vlug hij bij zijn oma moest komen. De mannen liepen door, hun geweren naar beneden gericht.

Martin en oma Iris liepen de 8 À 8 in. Zijn grootmoeder had hem de bergen uit gesleurd, zij wilde geen minuut langer in de buurt van de jagers blijven. ‘Overal zijn moordenaars,’ had zij gezegd, ‘of ze jagen op mensen, of op dieren. Ik haat het.’

De 8 À 8 was een supermarkt die van acht uur tot acht uur open behoorde te zijn. Ze hadden echter al snel gemerkt dat daar niets van klopte. Van één uur tot drie uur 's middags deed elke Fransman een middagslaapje. Alle winkels waren dan dicht.

‘Het lijkt Suriname wel,’ had oma gebromd, ‘daar sliepen we vroeger van twee tot vijf.’

‘Tegenwoordig hebben we airco, dus 's middags hoef

[p. 56]

je niet meer te slapen.’

Het was intussen vijf uur en de 8 À 8 had zijn deuren geopend. ‘Ik kan maar geen lekkere wijn vinden,’ zuchtte oma Iris. ‘Waar is een goede Côtes du Rhône?’

Ze stonden voor een meterslange rij met flessen wijn. Honderden verschillende soorten.

‘Zoveel zure wijn. Wat vinden ze eraan?’ verbaasde Martin zich.

‘Wijn is nooit zuur,’ zei oma pinnig.

‘Mijn moeder houdt van zoete wijn,’ zei Martin.

‘Dat zal wel. Maar dit is allemaal wijn uit deze streek en die vind ik niet lekker.’ Ze tuurde naar de etiketten van de flessen. Af en toe pakte ze een fles op om hem nader te bestuderen. Teleurgesteld zette ze hem weer terug.

Dit kon weleens lang duren. Martin besloot naar de snoepafdeling te gaan. Zijn oma had er geen bezwaar tegen dat hij ook iets uitzocht en in het winkelwagentje legde. De snoepjes hier leken veel op de Nederlandse. Pech voor zijn vrienden in Suriname. Die hadden nog nooit zoveel snoep bij elkaar gezien.

Martin nam een zak met mini-Mars en een met chips. Hij treuzelde bij de pakken met koekjes. Opeens hoorde hij zijn oma roepen: ‘Martin, kom snel hier!’

O jee, wat nu weer? Martin vreesde het ergste en haastte zich naar haar toe.

Zijn grootmoeder stond met een fles in de hand en

[p. 57]

staarde naar het etiket. ‘Lees eens wat hier staat.’

‘Château de St. André Montbrun,’ spelde hij langzaam. ‘Kasteel van de Heilige André Montbrun.’

‘Hoe is het mogelijk! Pas nog noemde ik die naam. Weet je nog?’

‘Nee, oma.’

‘Jongen, waar is je geheugen? De vrouw van gouverneur Van Sommelsdijk heette Marguerite du Puy de St. André Montbrun. Ik heb haar kasteel ontdekt. En haar wijn!’

Op het etiket stond een mooi kasteel met een toren en klimop op de muren. Op de achterkant van de fles was een kaartje van Frankrijk getekend en een pijl wees naar de stad Bordeaux. Martin dacht meteen aan het bordeauxrode broekpak van zijn oma.

Oma Iris was opeens vol energie. Zij legde twee flessen in het winkelwagentje. Martin deed er zijn chips en snoepjes bij. ‘Bordeaux ligt aan de andere kant van Frankrijk,’ zei hij. ‘Maar ook aan zee.’

‘Dan moet ik daar volgend jaar naartoe,’ zei oma.

‘Ik ook,’ grijnsde Martin en hij knipoogde naar haar.