Op zoek naar Mari Watson

Tin

Bij tante Astrid vertelde Roi's vader alles over de familie Burleson, die in die Tefelenstraat woonde. Roi kon er niet om lachen.

‘Kijk niet zo sjagge,’ zei tante Astrid tegen hem.

‘Ik ben benieuwd of Romeo ook zo chagrijnig was,’ lachte zijn moeder.

-Romeo en Julia,

zong zijn vader.

-Oten den sa feni makandra!

[p. 58]

-Wanneer,

zong zijn tante.

-Wanneer,

zong zijn moeder.

-Oten,

zong zijn vader in het Surinaams.

-Zullen zij,

zong zijn tante.

-Zullen zij,

zong zijn moeder.

-Oten den sa,

zong zijn vader in het Sranan.

-Feni!

-Vinden!

-Vinden!

zongen zij in koor.

-Makandra!

-Elkaar!

-Elkaar!

-Elkander!

‘Weet je wat,’ zei tante Astrid, terwijl zij naar Roi keek, die naar buiten staarde en alleen maar grijze lucht zag.

‘Weet je wat? Ik tracteer op een lekkere telo. In Ganzenhoef is een nieuwe Javaan gekomen, die altijd verse cassave heeft. Zalig, heel mooi lichtbruin gebakken, met een heerlijke sambal.’

[p. 59]

‘Go gwe!’ riep Roi's vader enthousiast.

Het was Roi om het even. Hij ging wel mee. Hij lustte liever een hamburger, want hij had in Suriname al genoeg telo gegeten. Maar hij zou niet zeuren. Hij had al problemen genoeg. Als detective moest hij tevreden zijn met het ene spoor, dat hij had uitgezet: er was natuurlijk een kans, dat meneer Burleson morgen naar zijn vader belde. Maar moest hij intussen stilzitten? Maar wat dan?

Hij wou, dat hij nog in Suriname was. In Suriname was alles mogelijk. Je kon bijvoorbeeld een tovermiddel maken. Dat deden Indianen als zij op jacht gingen. Dan maakten zijn zich helemaal rood met koesoewe.

Roi wist precies waar hij koesoewe kon vinden. Hij had een heleboel struiken met die vruchten in de Cultuurtuin ontdekt. Samen met Mari was hij er een paar keer naar toe gegaan. Waarom had hij niet een paar van die vruchten mee naar Nederland genomen?

Omdat zijn ouders zo'n haast hadden met naar Nederland gaan. En dat boek met tovermiddelen had hij een keer naar Mari gebracht en daar gelaten. Hij had geen idee wat zij ermee had gedaan. Had zij het ingepakt voor Nederland of lag het nu in Nickerie, bij haar moeder?

In ieder geval kon hij niets nakijken, niets doen.

[p. 60]

De laatste toelala, die zij samen hadden gemaakt, had hem een schildpad bezorgd.

In die tijd wilde Roi dolgraag een schildpad als huisdier. Zijn ouders vonden het onzin. Wat moest hij met een schildpad?

Toen had hij in het Indianenboek van F.P. Penard en A.P. Penard gelezen, dat je alleen maar de schildpadtajer moest vinden. Verder hoefde je weinig te doen. Fijnstampen en op je erf leggen. Kwamen er direct schildpadden op af. Je kon ze zò vangen, want ze waren te langzaam en te onhandig om weg te lopen. En wat wilde het geluk? Ze hadden een plant gevonden met bladeren, die net zo waren getekend als de rug van een schildpad! Dat was langs de Surinamerivier geweest, tegenover Nieuw-Amsterdam, toen zij een keer met Mari's moeder mee naar Leonsberg mochten.

Jammer genoeg had Roi nooit kunnen bewijzen, dat het tovermiddel had gewerkt. Zijn vader had hem verrast. ‘Er was een Indiaan op de markt, die er één te koop aanbood. Toen heb ik hem maar voor je gekocht.’

Roi was niet eens echt blij.

‘Maar het heeft gewerkt!’ had Mari enthousiast geroepen. ‘Je hebt een schildpad gekregen! Als we die toelala niet hadden gemaakt, had je hem nu nog niet.’

[p. 61]

Ze hadden hem Slow-motion gedoopt. Omdat er een liedje was: Let me see your motion - Tralalalala! En omdat Slow-motion zo langzaam in beweging kwam.

Hoe zou het nu met Slow-motion zijn?

Zou hij zich kunnen redden? Zijn vader had hem weer willen verkopen, maar Roi had heftig geprotesteerd. ‘Het is mijn schildpad, u hebt hem aan mij gegeven. Dus ik mag zeggen wat er met hem gebeurt. Ik wil dat hij wordt vrijgelaten.’

Hij voelde zich een soort Koning Willem iii, die de slaven de vrijheid had gegeven.

Hoe was dat liedje ook weer?

Hij neuriede de eerste regel en zong tussen zijn lippen, zachtjes zodat niemand hem kon horen:

mmmmmmmmmmm

Wi fri, wi fri

Tangi Kownoe Willem Dri

Dat liedje speelden ze altijd op 1 juli, de viering van de afschaffing van de slavernij in 1863

Dag der Vrijheden heette het al een paar jaar.

Roi hield van de verhalen over de slaventijd. Over hoe die slaven hun meesters te slim af waren.

Het was helemaal niet aan Koning Willem iii te danken, dat de slavernij was afgeschaft. Dat was zo maar een liedje, omdat Koning Willem iii toen regeerde en Dri rijmde op Fri. Nederland moest in

[p. 62]

Suriname zijn slaven wel vrij laten, omdat de hele wereld dat al had gedaan. Nederland was lààt! Bovendien waren er al zoveel weggelopen. Niemand wilde meer voor die Hollanders werken. Zeker niet voor niks, foe soso!

Je had de Marrons, die de Hollanders Weglopers noemden. Dat waren mannen en vrouwen, die niet van plan waren in slavernij te sterven. Die liepen gewoon weg. Eigenlijk belachelijk om dat weglopen te noemen.

Als je aan soldaten en honden moest ontsnappen...

Als je door dicht oerwoud moest trekken...

Als je over rivieren moest varen met verschrikkelijke stroomversnellingen... In een boomstam!

Als je midden in het bos moest gaan wonen, waar niets was...

Als je alles zelf moest opbouwen!

Als je dat allemaal deed voor je vrijheid, dan was je geweldig!

Was Slow-motion een Marron geworden?

Zou hìj een Marron worden? Roi keek om zich heen. Als hij nu eens die steeg nam, tussen die gebouwen.. Dan kwam hij bij de metro... Dan moest hij zwart rijden... En dan eerst naar huis om zijn rolschaatsen op te halen.

En dan, achterna gezeten door de honden uit de buurt... Want ze hadden nog steeds honden, die

[p. 63]

Hollanders! Dan zou hij naar Schiphol schaatsen. Als verstekeling aan boord van een slm-plane naar Suriname vliegen. Of zou hij een klm-vliegtuig nemen? Liever de Nederlandse luchtvaartmaatschappij benadelen dan de Surinaamse!

Op Zanderij, in Suriname, zou hij een wilde bus nemen. Weer zwart rijden. Hij moest erom lachen. In Suriname kon je niet zo gemakkelijk zwart rijden. Of je betaalde als je erin stapte of als je eruit stapte, maar betalen moest je.

Er was maar één ingang en één uitgang in de bus en die was altijd de open deur, naast de chauffeur. Die man zou je schreeuwen, als je niet betaalde, en dat

[p. 64]

schreeuwen was erger dan hier betrapt worden door een controleur op de tram. Bovendien, iedereen zou schreeuwen, dat het een schande was, dat je die arme chauffeur niet betaalde! Die moest toch ook zijn brood verdienen! En de hele bus zou je achterna zitten tot je betaalde.

Hij zou naar Nickerie gaan. Hij zou geld lenen van een vriend. Dat was geen probleem, in Suriname hielpen je vrienden je altijd. Daar had je vrienden voor.

In Nickerie zou hij Mari's moeder opzoeken en haar het adres van Mari vragen.

En dan dezelfde weg terug naar Holland.

Zo liep hij te fantaseren, terwijl hij achter zijn ouders en tante Astrid aan liep. Zij hadden de auto in een parkeergarage gezet. Het was maar vijf minuten lopen, had tante Astrid gezegd. Volgens Roi liepen zij al een half uur...

Steeds hadden zij oponthoud, omdat tante Astrid iemand zag die zij kende en zonodig een praatje moest maken. Dan moest zijn moeder zeggen wie zij was en hoe lang zij hier al was en waar zij woonde en waar zij in Suriname had gewoond.

Dan stond zijn vader even verder, zogenaamd naar kleren of televisies te kijken in een etalage. Net als Roi.

Roi had ook geen zin in al dat vrouwengeklets. Zijn

[p. 65]

vader en hij deden net alsof zij niets hoorden. Geen ‘Evert, kijk wie hier is’ of ‘Roi! Roi! Kom groeten!’ Nu stonden zijn moeder en tante Astrid weer stil bij een vrouw met een Hollandse man. Achter hen stonden een meisje en een Hollandse jongen.

‘Hé, waar kende hij die jongen van? Van school? Nee, wacht, dat was die jongen met die fiets, die laatst voor zijn voeten was gelopen. Toen hij Mari was gaan zoeken op kaart erfoe.’

Wat deed zijn moeder opgewonden.

Roi stond net voor een supermarkt. Hij besloot erin te gaan. Hij had geen zin om op te draven en te horen hoe groot hij was geworden.