Kri, kra! Proza van Suriname
(1972)–Thea Doelwijt–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 25]
| |
visioenenJOHANNES KING | |
[pagina 26]
| |
nes King te hebben opgespoord. Deze reis (naar het binnenland) heeft echter tevens de grenzen van onze mogelijkheden aangegeven. Bij de onderhandelingen over deze handschriften stonden twee werelden tegenover elkaar. Van mijn kant de opvatting, dat dit gemeenschapsbezit was, dat niet ten bate van een beperkt aantal mocht worden achtergehouden. Ik meen zelfs duidelijke bewijzen te kunnen aanvoeren, dat King zelf zich bewust was te schrijven voor de gehele gemeenschap. Van de andere kant het recht van de familie tegenover alle anderen en dus de eis tot geldelijke vergoeding, wanneer het familiegeheim werd prijsgegeven. Men mag dan alleen maar hopen, dat men van mening zal veranderen, voordat alle papieren vergaan zijn.’ Een tweede werk behandelde voornamelijk de gezagscrisis in Maripaston tussen hemzelf en zijn broer, granman Noa Adrai, dus tussen kerkelijk en wereldlijk gezag (geschreven 1892-1893). In dit geschrift vindt men ook herinneringen aan een reis naar de Marowijne in 1865. Verder onder meer een geschrift over de godsdienst der bosnegers (vermoedelijk geschreven omstreeks 1867 op basis van een drie jaar ouder geschrift) en tal van verslagen van verschillende zendingsreizen in het bosland, waartussen ook talrijke persoonlijke belevenissen staan opgetekend. Hieronder het begin plus enkele kern-gedeelten uit ‘Het eerste visioen van Johannes King’ naar het handschrift uit Herrnhut, meegedeeld in moderne spelling. | |
Koiri ini HemelWi lobi Masra Jesus srefi kon na ini da bigi siki di mi siki. En wan dri soema kon foe sribi nanga mi, foe loekoe mi na neti. Bikasi mi ben de toemoesi ogri. En mi pikin brada Jakobus Vos, nanga Johannes Moeloe èn Stefanus Krisjan. Den dri. Toe foe den na mi sisa man, wan gransisa nanga wan pikinsisa man, ala toe. En den dri soema ben de nanga mi na ini da oso, foe loekoe mi na neti. En na sébi joeroe na neti mi Masra Gado poeroe mi geest na mi skin, a tjari mi go te na tapoe, na wan pikin presi leki wan boiti. En now mi si foeroe kaboegroe Ingi dape. En nanga edeman foe den. Wi nanga foeroe tra soema moro ben de na ini da wan bigi oso. En da oso ben tan leki wan opo lowsoe. En wi nanga den Ingi kisi trobi makandra. En wi alamala taki nanga boen baka, wi meki fri makandra baka. En wi de na ini da oso. Nomo wi jere wan sten bari tranga, wan oema sten, a taki: ‘Masra Nengre, oen loekoe wan sani, Masra Gado meki na tapoe.’ Nomo wi alamal komoto go na doro, wi opo ai loekoe na tapoe. Da Hemel-tenti prati na dri, a meki dri tafra. Ibriwan foe den | |
[pagina 27]
| |
tafra skrifi nanga bigi-bigi lèter na den tapoe. En den lèter ben krin leki son. Da Jeje foe Gado teki mi agen, a tjari mi go te na Hemel-djari doro. Wi go na ini da smara doro, di de na letihan-sé. Mi si foeroe soema na ini da djari, èn den de nanga toemoesi bigi prisiri, man nanga oema. En alamal weri weti krosi. En mi srefi kon so gesontoe èn boen, te mi no firi noti moro foe siki na mi skin leki prisiri wawan. En wan bigi oso de krosbé foe kon na djari-doro. Da oso de wan bigi oso, a abi gadri lontoe, a é toe, a langa. En da oso ini foeroe nanga boekoe. Na gadrisé a abi tonbangi. Na tapoe da tonbangi den ben poti wan njanjan na ini foeroe ipi-ipi pikin kopi. En den poti soekroespoen na ini ibriwan foe den kopi. En da njanjan switi leki oni. En ala den foeroe soema so, ma ibriwan foe wi ben abi wan kopi nanga njanjan, den prati gi wi alamala. En mi tesi di foe mi njanjan, a switi. En mi taki: ‘Meki a tan solanga. Te mi waka prisiri fosi, mi sa kon njan.’ Bikasi wi ben de nanga toemoesi bigi prisiri. En mi de waka koiri na da gadri foe da oso. Ma da oso ben foeroe nanga boekoe. En ala sortoe boekoe joe kan si dape. Son abi gowtoe baka. Den de brenki so moi èn krin-krin. En da oso foeroe, soleki fa wan bigi wenkri de foeroe nanga krosi. We, na so da oso foeroe nanga boekoe. En fa mi koirikoiri, mi go doro te na bakasé foe da gadri, mi si wan Masra sidon na bakasé foe da doro. En mi go te na en tapoe. Wantron mi skreki. En da Masra ben weri monteri-djakti èn tonhati na en ede èn poretiGa naar voetnoot*. En mi taki na ini mi ati: ‘Fa mi kon so krosbé na so wan gran Masra tapoe?’ En wanten mi drai baka, mi waka go na djari doro. Da Jeje foe Gado teki mi, a tjari mi go na ini foe da bradi djari doro. Wi go na ini. En mi si wan bigi faja de leti na wan bigi ston skin. En da oso mesre nanga ston. En na sé foe da oso da bigi faja de leti. En mi si wan Masra sidon na wan stoeroe krosbé foe da faja. En da Masra fesi redi. En da Masra kari mi: ‘Jonkoeman!’ Mi piki en. A taki: ‘Meki mi sori joe wan sani. Te joe go na grontapoe, joe sa taki gi den trawan.’ | |
[pagina 28]
| |
En mi waka go pikinso moro, mi tanapoe. Ma mi ben de nanga toemoesi skreki. En da faja ben de waran mi tranga kaba. En da Masra taki gi wan soema de na da oso, foe a meki da faja moro bigi. En da soema meki da faja, a bro en nanga brasbarki. Da faja leti so tranga. A de waran mi, te sweti de lon na mi eri skin. En mi skin de béfi. En da Masra aksi mi, a taki: ‘Jonkoeman, da faja ati?’ Mi piki: ‘Ja!’ En da faja ben de fadon na mi foetoe, a de bron mi. En da Masra taki: ‘Ke loekoe, efi den poti joe na ini da faja wan enkri dé, joe sa man foe ori en?’ Mi taki: ‘No no!’ En da Masra taki: ‘Ke loekoe, na dape joe moe tan tégo, joe sa man foe ori en?’ Mi taki: ‘No no!’ (...) En da Masra taki: ‘Jonkoeman, joe si, na dja oenoe libisoema de kon teki strafoe foe den ogri disi oen de doe na grontapoe. Joe si, te joe go baka na grontapoe, taki gi den trawan, taki: Na so Masra tjari joe kon sori den strafoe, foe joe kan go taki gi den. En taki: Joe si den strafoe nanga joe égi ai.’ (...) En mi aksi da Masra, mi taki: ‘Masra, mi de na ini da strafoe toe?’ A taki: ‘Ja, joe de na ini toe.’ En mi taki: ‘Ke Masra, fa mi sa doe foe komoto na ini?’ En da Masra taki: ‘Te joe go na grontapoe, go na den Anitribakra, go gi opoe na kerki, èn meki den dopoe joe. Dan te joe dede, dan joe sa go na da tra djari disi de na sé. Dati da foe Gado. Da fosiwan di joe ben go. Ma efi joe no go na kerki, te joe dede, na dja joe moesoe kon strafoe. Ke, oenoe drai oen libi. En te joe go na grontapoe, taki gi den trawan, taki: Masra Gado taki: Di soema no wani bribi en, eroe gi den. Eroe foe den soema disi no wani bribi. En den srefi sa si.’ En da Masra taki: ‘Te joe de taki gi den, joe moesoe bari eroe-eroe foe den soema di no wani bribi. Amen.’ |