Archief voor kerkelijke en wereldsche geschiedenissen, inzonderheid van Utrecht. Deel 6

LVII.

Edele Mogende Heeren.

Ick houde UE Mog. indachtich, dat ick in November lestleden aen UE. Mog. in 't breede hebbe geschreven ende versocht, de goede hand te willen bieden, ten eynde een placcaet mochte worden geemaneert, over het besilverde vergulde vervalschte draetwerck, dat binnen Dordrecht is gemaeckt by Johan de Carpentier ende Servaes Hellincx, onder pretext van seker octroy, by sententie vande E. heeren gedelegeerde rechteren, verclaert subreptys et obreptys, breder by de sententie, daervan zynde, welcke hunluyden wercken, alzoe ick onderrecht worde, dat noch tegenwoordich werden ofte immers naer date vande voorsz. sententie zyn vercocht, gelyck als zyluyden voor date van dien deselve met groote menigten alomme hebben verhandelt ende versonden, zoo hier te lande in de provintien, onder eenen

[p. 304]

yegelycken als buyten de provincien, sulcx dat niet vreempt en is, dat noch verscheyde personen in merckelycken quantiteyten versien zyn, waer uyt dan oock te bedencken staet, dat de voorsz. de Carpentier ende Hellincx, zoe lange ende ter tyt toe, daer tegen niet versien en werdt ende alle 't zelve valsch, zoo silver als goude draetwerck ingetrocken, heur personagie souden connen spelen, ende noch wederom met menichte vercoopen, tot groot proffyt van hun zelfs, ende tot bederf ende schade van velen, gelyck als kennelycken is, dat zy ten tyde dat de saecke van haer qualyck vercregen octroy worde geventileert een zeer groote quantiteyt van dergelycke stoffen by haer hadden, die niet te gelooven en is, dat zy zouden gesmolten oft gebroocken ende tot fyn gemaeckt hebben, maer nae alle apparentie deselve, oft hier te lande off daer buyten, ofte in beyden hebben versonden ende verhandelt, hebbe daeromme ampts- ende eedtshalven niet connen laeten, UE. Mog. medt alle behoorlycke reverentie te versoucken, dat UE. Mog. believe, haere gedeputeerden ter vergaderinge vande generaliteyt comparerende, als noch specialyck te lasten, omme wegens UE. Mog. te helpen hanthaven het weren van 't voorsz. valsche draetwerck, ende ondertusschen alle de officieren in UE. Mog. provincie speciael te lasten ende authoriseeren, alle zodanige valsche Dortsche wercken uyt alle winckels te halen, mitsgaders dezelve te saiseeren ende aen te slaen, ten eynde naer dezen niemant daer mede meer bedrogen ende die overgrote schandvleck van deze landen eens geweert worde, dewyle anders, onder pretext van het Dortsche werck, oock andere gelycke valsche wercken, uyt andere landen hier souden connen worden gebracht ende verhandelt, zynde corts daervan zeer grote clachten wederom gevallen, dat oock in alle manieren een placcaet by haere Ho. Mo. op 't selve mochte werden geemaneert, daerby een yegelyck verboden zy, alsulcke valsche stoffen niet meer te coopen, vercopen etc., volgens 't concept van 't placcaet, hier neffens gaende, ende vertrouwende, dat UE. Mog. gedeputeerden alhier op 't selve sullen worden gelast.

Edele Mog. heeren, sal Godt Almachtich bidden, UE. Mog. te houden in lanchduerige ende voorspoedige regieringe, in den Hage desen 5. July 1625. Blyvende 's lants ende UE. Mog getrouwen dienaer totter doot.

Jacques van Nispen.

Opschr.: Edele Mog. heeren, de staten Stichts ende Lantschaps van Utrecht, ofte hare E.M. gedepp.

R^a. 26. Juny 1625.

't Concept.
De Staten Generael etc.

Alsoo onder 't pretext van zeker octroy, by eenen Joan de Carpentier ende Servaes Hellincx, wonende tot Dordrecht, sub- ende opreptivel. vercregen (volgens de sententie vande E. heeren gedeligeerden rechters) gemaeckt zyn grote quantiteyten van alle goude ende silverstoffen, tot borduurwerckerey ende anders, welcke stoffe niet en is bevonden gemaeckt te wezen van gealloyeert silver, sulcx als zy hadden te kennen gegeven, by haer geinventeert te zyn, ende daerop haer 't voorsz. octroy was verleent, maer in tegendeel van die van coper met silver becleedt, 't welck van outs by de placcaten zeer scherpelyck is verboden geweest, waerdeur niet alleen hare Ho. Mo., maer oock de goede ingesetenen deser geunieerde provincien ende andere eerlycke coopluyden groffelyck zyn bedrogen ende geabuseert, mitsgaders de authoriteyt ende naem van haer Ho. Mo., buyten haere Ho. Mo. goede meyninge ende intentie, schandelyck misbruyct, soo is 't, dat haere Ho. Mo., willende daer inne versien, eenen yegelicken interdiceeren ende verbieden, alsulcke valsche stoffen voortaen niet te coopen,

[p. 305]

vercoopen ofte veralieneren, op peene van zes jaeren uyt onse vereenichde Nederlanden gebannen, ende 't werck openbaerlick verbrandt te worden, ende alle degene, 't zy winckeliers ofte andere persoonen, van wat qualiteyt ofte condicie hy zy; die alsulcke valsche stoffen (noch niet gebruyct zynde tot eenige borduurwerckerye ende andere wercken egeene uytgesondert) noch onder hem zoude mogen hebben, werdt by desen gelast die te brengen ende te leveren, zoo wel de gemaeckte als ongemaeckte wercken aen de respective magistraten, onder pertinenten inventaris van gewichte, quantiteyt, qualiteyt, omme by deselve magistraten vergoet te werden, ten pryze die ze zyn ingecocht, ende daer nae by de respective magistraten gelevert te werden, aen de E. Mog. heeren staten van dezelve provintie ofte haere gecommitteerde raeden, omme by deselve aen ons overgebracht te worden ende te doen smelten in massa.