Archief voor kerkelijke en wereldsche geschiedenissen, inzonderheid van Utrecht. Deel 6

1625.

In January de trompet alle dagen geblasen voor den prince ende de staten te dienen, onder den hartoch van Bolion tot korassiers te peerde in Wtrecht⁽¹⁾.

Den 17. January over de 200 ruyters gemonstert, ende worden man voor man in den eedt⁺ genomen van Syne Excellentie den prince van Mansvelt, ende die gehou ende getrou te sijn, ende haer officieren onder hem te dienen. Den 27. January over de 100 ruyters voor vorst⁺ Christiaen wtgetrocken.

Den 18. February is afgelesen, dat geene voorcoopers eenige botter, kaes, hoender, vogelen⁺ mogen opcoopen voor 11 uren, ende van Paessen tot Victoor niet voor 10 uren, op de boete van 10 gulden, ende de waeren daerby, ofte niet op te coopen onderwegen op straet, want de witte botter was gecomen op 7 stuvers ende meer, maer is nu op gesien⁽²⁾.

Den I. Meert is de haver in schietschuiten gescheept, om nae 't leger te vaeren, die de⁺ staten van Wtrecht opgecocht hebben, namelijck 75 last, ende 5000 voeder hoy, dat in de sammeruese gevoert ende geladen worden, sijnde geworpen 25 dragers ende 14 matres tot de haver te meeten⁽³⁾.

(1) Omtrent deze ligting vinden wij het volgende in de Raadsbesl. aangeteekend.
Refereerde de heere burgermeester van der Lingen, datter de gepasseerde weecke brieven wtten Hage waren gecomen, daerby geschreven worden, dat nootwendich inder ijle moeten aengenomen worden tweeduisent ruyters, meest carabijns, ende vijfduisent soldaten, daertoe gedestineert waren 600,000 f. te furneren in drye cortepaeyen, ende dat mijn heere de Roode by provisie ende op 't rapport sijner principalen mede hadde geconsenteert, hetwelck op morgen ter beschryvinge mede soude voerkomen, ende begeerde daerop te verstaen des vroetschaps intentie, die daerinne om de nootwendicheyt gelijckelick consent droegen. Raadsbesl. 10 January 1625.

+ Jan. 17.

+ Jan. 27.

+ Febr. 18.

(2) Zie Utr. Plakaatb. III. 812.

+ Mart. 1.

(3) Deze afzending van hooi naar het leger, geschiedde ten gevolge eener aanschrijving van Maurits en de gener. staten, zoo als blijkt uit de volgende resolutie:
Sijn mede in de vroetschap gelesen die missive van Syne Princelijcke Excellentie, daerby ernstich gerecommendeert wort die missive by den Ed. Mo. HH. raden van state aen de heren staten van Wtrecht, omme terstont in voorraet te besorgen, ten dienste van den lande, vijfhondert voederen hoeys, Holl. mate, ende vijf ende seventich lasten havers, voor het contingent deser provintie, qualificeerende Syne Princ. Exc. elcke voeder hoeys, negen voeten ende acht duymen in de lenchte, acht voeten ende acht duymen hooch, seven voeten ende acht duymen breet, achter ende voor. Raadsbesl. 24 January 1625.

[p. 126]

⁺ Den 4. Meert een schoudt gesedt, genaemt den heere van Duckenborch⁽¹⁾, ende eedt⁺ gedaen den 13. Meert. Desen dach 4 mael de banclock geluydt, de 2 reyse afgelesen, dat, wie aen de Mansveltse ruyters ten achteren waren, souden haer seedelen in geven binnen 24 uren. Desen dach alle de schepen gearresteert, op saterdach oock de stichtse wagens gemonstert⁺ op Vredenborch, 300. Den 25. Meert op vrydach 's middachs sijn 3 vendel borgers wtgetrocken, als: Roelandt Gerobulus na Doesborch, met een vendel borgers van Amersfoort, ende Dirck Jacobsen in de 3 Kranen, ende Gerrit Jansen in de 3 Koningen na Zutphen, ende gingen dese 3 vendel buyten Tolsteegpoort te scheep, seer blymoedich ende goetwillich.

⁺ Den 26. Meert de borgers van Amsterdam door Wtrecht gecomen met vliegende vendel, sterck 200 ende 40 mannen, na Bommel in garnisoen, hebbende een Oraenge vendel⁽²⁾.⁺ Den 27. de cleppers ten 9 uren om moeten gaen ende de borgers met een heel vendel⁺ moeten waken. Den 28. Meert een half vendel op de Nue in de soldaten cortegaerde, om-

+ Matt. 4.

(1) Breeder handelt hieromtrent een Raadsbesluit, in dato 3 Maart:
Refereerde de heer burgermeester nog, dat de heeren geëligeerden geresolveert hadden, van hare nominatie van den persoon van den heere van Harmelen, tot het schoutampt deser stadt, ten goede van de ridderschappen, ende dat hare E. op nieuws daertoe hadden genomineert Jo^r. Ja. van Suylen van Natewisch, die oock bevorens mede was genomineert tot het schoutampt van Rhenen, ende dat de nominatie by de respective leden gedaen, op morgen of overmorgen overgesonden sal worden aen Syne Princel. Excellentie, vragende, of de vroetschap niet goet en vondt, volgens voorgaende resolutie, te committeren aen Syne Furstl. Doorl., omme te recommanderen tot het voorsz. schoutampt den heere van Duykenborch, by de stadt daartoe genomineert, soo de kercke ende policie aen een goet officier merckelicken is gelegen, is eendrachtelick verstaen, jae, ende is daertoe versocht ende gecommitteert den heere burgerm, van der Lingen, voornt, met dengenen die sijn E. ende wt desen collegie neffens hem sal affirmeren.
Ende is dyenvolgende den secretaris Leerdam daer toe binnen ontboden, aengeseyt by missive den heere de Roode hyervan te praeadverteren, met versoeck Sijner Princel. Excell. te bidden, niet te willen doen aengaende voorsz. schoutampt, voor de aenkomst van de voornoemde gecommitteerden.

+ Mart. 13.

+ Mart. 25.

+ Mart. 26.

(2) Den 27. Maert (dus lezen wij bij Capellen, Gedenkschriften I. 343) komen binnen Zutphen op patenten van Sijn Excell. (in alles gelijck andre compagnien soldaten gegeven wort) twe Comp. Burgers ut Utrecht, elck sterck hondert seventigh koppen, voor den tijt van drie weken, als gesegt wort, sullende deselue alsdan verandert, ende andre Comp. Burgeren ut deselve stadt in haer plaetse gelegt worden: hebben 's daechs voor hooft 12 st. Tot Doesburgh sijn insgelijcken twe Comp. gelegt, eene ut Utrecht ende eene van Amersfoort.

+ Mart. 27.

+ Mart. 28.

[p. 127]

dat de Mansfeltse ruyters soo moetwillich sijn, ende dat sonder vendel ende trommel te waecken⁽¹⁾.

Den 6. April een generael biddach.⁺

Den 8. April de banclock eens geluidt, de cussens weder ingenomen sonder afflesen.⁺

Den 12. April, op dinsdach, een vendel borgers wtgetrocken, Gijsbert Petersen in⁺ Amersfoort, na Zutphen, de Wittevrouwenpoort wt, op 30 wagens rydende, ende hebben verlost Dirck Jacobsen, die op goede vrydach wederquamen den 15. April, ende van de heeren bedanckt op de Nue.

Den 14. April de sackendragers 's nachts⁽²⁾ moeten waken, omdat daer maer 4 vendel⁺ borgers in Wtrecht sijn, om de moetwil der Mansvelt ruyters, die de stadt seer dreygen, ende 's nachts seer moetwillich sijn, want sy en crygen geen geldt.

Den 15. April weder afgelesen, wie daer aen ten achteren sijn, sullen 's nademiddachs⁺ ten 3 uren in de statencamer comen, met haer reeckeninge ende seedelen. Den 16. April⁺ Adam Jelissen Kauwenoven wtgetrocken na Zutphen, op paesavont, met schepen, Tolsteegpoort wt, met groote courage, sijnde het 5. vendel. Den 17. April 2 vanen Mans-⁺

(1) De magistraat nam hierop de volgende maatregelen, vervat in een Raadsbesl. van 24 Maart:
Versocht sijnde van verscheyden moetwillen ende ondaten, by de Mansfeltsche ruyters alhier bedreven, ende goedgevonden daer tegens te voorsien, soo is gelesen seecker mandement daertoe innegestelt, omme met trompetten ende trommelslag vercondicht te worden op de naem van de edele heeren gedeputeerden den E.M. heeren staten van Wtrecht, ende desenvolgende goetgevonden gelijcke publicatie alhyer ter clocke van den stadthuyse mutatis mutandis op de naem van de edele heeren burgermeesteren ende vroetschap deser stadt laten doen, met authorisatie voorts op den officier, ende mede op de burgerwacht van alle moetwillige contrarierende de voorsz. publicatien te mogen apprehenderen, ende op den huyse Hasenberch te brengen, om gehoort, te recht gestelt, ende daer inne gedaen te worden na behoren.

+ Apr. 6.

+ Apr. 8.

+ Apr. 12.

(2) In betrekking hiermede beschouwe men de handelingen van den stedelijken raad, luidende aldus:
Is voorts goetgevonden ende den tijnmeesters van 't boven- ende benedeneint deser stadt gelast, in den name van burgermeesters ende vroetschap, den respective sackdragers elck op hun eynt in haer gewoonlijck huys van vergaderinge, elcke nacht met een vierdepaert van haer getael te waecken, ende des nachts oock schiltwachten wt te setten, sonder henl. anders met ronden of anders te bemoeyen etc., breder als in de Acte voorsz. tijnmeesters gegeven.
Omme morgen te letten op de aencomende wagens met het vendel schutters van Zutphen, ende te sien, wye mach manqueren, ende dan voorts ordre te stellen op wagens of schuyten, die op saterdaghe weder derwaerts transporteren het vendel schutters van den hoofman Couwenhoven, sijn gecommitteert vorige heeren commissarissen. Doch op 't versouck van Zwanenburch mits sijn indispositie van Cortaemegheyt is gesurrogeert in sijn plaets de heere Foeyt.
Gelijck dan oock geresolveert ende den anderen cameraer belast is aen elcken hoofman te leveren vijftich ponden buspolvers in dese conjuncture van tyden, omme ouder haer respective musquettiers gedistribueert te worden.
Is binnen ontboden geweest die havenmeester mr. Andries, ende hem belast in alder ijle sich te vervoegen naer de Vaert, ende aldaer sekerlijck te vernemen, of in cas van kwade wint men de schutterye soude connen op peerden, ende of de weerden daertoe al weder boven water, ende bequaem sijn, ende op 't spoedelijcks daervan relatie te doen. Raadsbesl. 14 April.

+ Apr. 14.

+ Apr. 15.

+ Apr. 16.

+ Apr. 17.

[p. 128]

⁺ velders wtgetrocken. Den 18. April op paesmaendach Jan Florissen wtgetrocken na Doesborch,⁺ de Wittevrouwenpoort wt, op omtrent 30 wagens. Den 19. April noch 2 vanen Mansvelters wtgetrocken, ende sijn die nu samen qwijd wt die stadt. Desen dach den prins Maurits, alle dagen 3 uren, 6 dagen lanck, overluydt⁽¹⁾.

⁺ Den 21. April op donderdach is Gerobulus de Wittevrouwenpoort incomen met deselve⁺ wagens. Den 22. April Gerrit Jansen's vendel Tolsteechpoort incomen met de voorgaende schepen op vrydach, sijnde 4 weecken wtgeweest desen dach, ende worden alle op de Nue wellecom geheeten van de borgermeesters ende den schout.

In dese weke drie jongens dootgeschoten onverhuts, elck besonder, een met een roer, 2⁺ met loopen proeven. Den 28. een vaen Engelsche ruyters ingecomen, oock menichte van⁺ siecken ingebrocht wt 't leger. Den 2. dach May Philips Ram op het Outkerckhoff, wtgetrocken,⁺ op maendach met 34 wagens na Zutphen. Den 5. May Gijsbert Petersen ingecomen⁺ met de wagens, op donderdach. Den 6. May op vrydach Anthony de Gooyer wtgetrocken, met wagens, de Witvrouwenpoort wt, sijnde het 8. vendel borgerye ende het 6. na Zutphen.

⁺ Den 7. Mey vier Bosser soldaten ingebrocht met 2 doode soldaten, die dadelijck nae de galch sijn gebracht, ende de levendige op Hasenberch gesedt, by Lambroeck gecregen sijnde,⁺ ende gehangen. Den 8. May op sondach Willem Dircksen in de Weert wtgetrocken, doer die stadt na de Wittevrouwenpoort op wagens na Doesborch, sijnde het derde na Doesborch⁺ ende het 9. in de orde. Den 9. May op maendach Daem Jelissen wedergecomen met de wagens van Zutphen.

⁺ Den 10. May hebben die borgers van Gijsbert Petersen, door lootinck hem toegevallen met haer heel vendel, den cappetein Dorp, voor Breda gebleven sijnde, heerlijck op sijn soldaets begraven in de Buerkerck, met haer volle geweer, als iemant gedaen werde anno 1606 in September van de lijnmercktsvendel, begraven in de Janskerck.

Desen dach de 2 doode Bossenaers van 't peerdevelt na Seyst gebrocht die van den 7. gehangen⁺ hadden. Den 11. May de 3 levendige Bossenaers opgehangen, ende 's nademiddachs buyten gebrocht, ende sijn hier geen Bosse soldaten gehangen sins 't jaer 1606 in October oock 4 gehangen.

+ Apr. 18.

+ Apr. 19.

(1) Prins Maurits overleed den 23 April, des avonds tusschen vijf en zes uren, N.S., (zie Resol. v. Holl. in dato 23 April 1625, bl. 56) aan eene verstopping in den lever, waaruit zich een sciroma gevormd had. Zie over 's vorsten laatste oogenblikken Het Christelyck Overlijden van den Doorluchtigsten en Hooghgheboren Prince Mauritius van Nassau enz., tot troost ende stichtinghe aller vroomen Inghesetenen deser Nederlanden, beschreven door Johannem Bogermannum, Dienaar des Godtlycken Woordts tot Leeuwaarden. Leyden 1625, in 4^o. Ook overgenomen in Aitzema, I. 376 enz. Eenige uittreksels gaf vervolgens Mr. J. da Costa achter zijne Inlichtingen omtrent het karakter van den Stadhouder Prins Maurits van Nassau, te Rotterdam bij J. Pippijn 1824, 8^o. bladz. 42-65. Men vergelijke tevens de Bijlagen enz. achter deze Kronijk geplaatst.

+ Apr. 21.

+ Apr. 22.

+ Apr. 28.

+ May 2.

+ May 5.

+ May 6.

+ May 7.

+ May 8.

+ May 9.

+ May 10.

+ May 11.

[p. 129]

Den 11. May Jan Florissen weder gecomen op woensdach, met wagens, van Doeshorch,⁺ hebben elck wtgeweest 3 weken 2 dagen.

Den 12. May een vendel borgers van Amsterdam door Wtrecht comen, om d'ander te⁺ verlossen tot Bommel, hebbende oock een Orangevendel, ende 't wapen van Amsterdam in 't midden met 2 leeuwen. Den 18. May de ander weder doorgetrocken na huys.⁺

Desen 18. May de trom geslagen, om een vendel soldaten aen te nemen, om den borger te verlossen, onder cappeteyn Hendr. Symense van Vollenhoven, in de Gulde Poort. Den 19. dito de trom geslagen onder cappeteyn Hendr. van Vreeswijck, van wegen de staten van⁺ Wtrecht. Den 25. dese soldaten weder gecasseert. Desen dach Philips Ram weder gecomen⁺ van Zutphen, verlost van die borgers van Rheenen ende Wijck, met 75 man elck, met wagens gecomen op woensdach. Den 29. May Antony de Gooyer wedercomen op sondach,⁺ verlost van Montfoort met 70 man, met wagens.

Desen dach de Armynianen gestoort op 't Peterskerckhoff, den schout ende borgermeesters wt den Dom gehaelt onder predicatie⁽¹⁾.

Den 28. May de soldaten gecasseert sijnde, hebben elck 12 stuyvers aen gelt ontvangen, ende vrygestelt. Den 29. op sondach middach de trom weder geslagen, ende weder die 2 vendels opgerecht ende aengenomen. Den 1. Juny Hendrick Symonse gemonstert in de Witvrouwenkerck,⁺ sterck omtrent 90 man, een wit vendel, daerin stont: lyber, ende reden op wagens na Doesborch, al muskettiers. Den 4. Juny op pingsteravont de Weerdenaers te⁺ huys comen van Doesborch, worden op de Nue bedanckt van de heeren der stadt Wtrecht, ende was het 9^de vendel. Den 8. Juny een vendel soldaten van Amsterdam doorgetrocken,⁺

+ May 11.

+ May 12.

+ May 18.

+ May 19.

+ May 25.

+ May 29.

(1) Raadsbesl. 27 Mey. Ontboden sijnde de heer hooftofficier enden synen substituit, is verschenen de subst., wesende de principale absent ofte niet t'huys, ende is den subst. schout aengeseyt, dat het seer gecalumnieert worden by veelen, dat die Arminiaensche dagelijcx vergaderinge maeckten, ende noch lest gisteren opten schonen voormiddach opte Neude ten huyse van Jacq. Harmensz.., hem ernstich vermanende sijn diligentie ende debvoir aen te wenden, om sulcx tytelijck te stuyten, ende sich dagelijcx by der straten te laten vinden, om sulcx te beletten, ende den moetwilligen over caloingeren.
Statenresol. 27 Mey. Op 't geproponeerde van den heere president, omme voor te comen de conventiculen van de Arminianen, aenvrage gedaen sijnde, is het storen ende opteyckenen van dyen in conformmité met de placcaten daer tegens geëmaneert, ten hoochste gerecommandeert de heeren borgermeesteren ende regierders der stadt Wtrecht, ten eynde hare Ed. sorge gelieven te dragen, dat de republique diensaangaende in geene inconvenienten en come te vallen, 't welck de voorsz. heeren borgermeesters aannemen te rapporteren, ende metten hoven bevorderen sullen, soo veel mogelijck ende doenlijck sijn sal.
Ende 't gene voorsz. is den heere van Duykenborch, schoudt der stadt Wtrecht, voorgehouden wesende, is dienselven vermaent ex officio diensaengaende soo goede debvoiren te doen, als dat behoirt, met allen ernst ende diligentie, soo veel als mogelijck ende doenlijck sijn sal, volgens den voorsz. last van die van den gerechte.

+ Jun. 1.

+ Jun. 4.

+ Jun. 8.

[p. 130]

⁺ om haer borgers te verlossen tot Bommel. Den 9. Junij ons vendel getrocken na Zutphen.⁺ Den 27. Juny 6 tuchtlingen wt 't tuchthuys gebrocken.

⁺ Den 28. de heeren staten ende borgermeesteren na den Haghe ende het leger getrocken, om prince Hendrick voor stadthouder aen te nemen⁽¹⁾.

Desen tijt Spaenschen Gerrit weder in de stadt ende Dom gaen wandelen, die 2 mael is gebannen geweest, eerst anno 1621, de 2^de reyse 1624, den 9. Meert.

⁺ Den 5. July 2 stoute dieven gehangen op 't peerdevelt, 3 gegeeselt, daervan 2 gebrantmerckt.⁺ Den 11. July Jan Booy Sellebroer in de Buerkerck in de kelder doot gestickt van den stancken in het gegraven, dat hy selver geopent hadde.

⁺ Den 15. ende 16. dito het garnisoen incomen, 't voet ende peerdevolck. Den 24. hebben de Engelschen weder in de Peterskerck geleert, ende in de Katryne sal de academie sijn.⁺ Den 25. July opgetrocken: Ghysbert Peterssoon, Gerrit Janssen, Anthony de Gooyer, Johan⁺ Florissen. Den 26. July: Philips Ram, Dirck Jacobsen, Daniel Jelissen, Roelant Gerobulus.⁺ Den 27. July Willem Dircksen in de Weert, door de stadt getrocken. Den 28. in⁺ Lauwenrecht opgetrocken. Desen dach Vreeswijck gecasseert. Den 29. Vollenhoven. Den⁺ 5. Augustus Mansfelt door Wtrecht getrocken met wagens ende geldt. Den 9. Augusty het⁺ garnisoen gemonstert, 3 vanen ruyters ende 15 vendels voetvolck. Den 12. Mansfelt weder in Wtrecht geweest, doorgetrocken.

⁺ Den 16. Augusty een vrou van 3 soonen in de craam comen, in de Wittevrouwen steech, ende is doot met dese.

⁺ Den 23. vijftien vendels weder gemonstert, ende twee vanen Fransche ruyters, een Engelsche⁺ vaen ruyters. Den 28. Augusty Mansvelt weder door Wtrecht na boven. Den⁺ 25. September de soldaten weder met vendels gecomen. Den 28. September Tyman van Wee, ende Suylen gecomen.

⁺ Den 10. October Jan Florissen burgermeester ende Deuverden bleven.

⁺ Den 13. een placcaet afgelesen aengaende Licenten. Den 16 Hendrick Budt begraven.

⁺ Den 26. October een dieff gehangen. van 't hoff in de Katrynenkerck gebracht, aen de doctoren ende berbiers.

⁺ Den 30. October die Armynianen gestoort op het Janskerckhoff, tot de heer van der Horst.

⁺ Den eersten November het garnisoen gemonstert.

In 't letste deser maent vele Armynianen gepant, ende dat goet in 't erffhuys gebracht,

+ Jun. 9.

+ Jun. 27.

+ Jun. 28.

(1) Zie de commissie voor Prins Frederick Henrick, als Stadhouder over de provincie van Utrecht, Utr. Plakaatb. I. 166; als Gouverneur van Holland, Zeeland en West-Vriesland, Aitzema, I. 386. Groot Placaatb. 1.

+ Jul. 5.

+ Jul. 11.

+ Jul. 15-24.

+ Jul. 25.

+ Jul. 26.

+ Jul. 27. 28.

+ Jul. 29.

+ Aug. 5. 9.

+ Aug. 12.

+ Aug. 16.

+ Aug. 23.

+ Aug. 28.

+ Spt. 25. 28.

+ Oct. 10.

+ Oct. 13. 16.

+ Oct. 26.

+ Oct. 30.

+ Nov. 1.

[p. 131]

dat voor haer dueren geen gelt mocht gelden, want het niemant wilde copen van desen, ende is noch van de verstooringe op 't Peterskerckhoff in May.

Den 13. December Ysaack Fredrick begraven in de Buerkerck, daer menichte van Armynianen⁺ medegingen.

+ Dec. 13.

Op de wyse: Wtrecht ydoon.

Wtrecht in 't sticht sijt ghy gelegen,
U cloeckheydt en trouwe en dient niet verswegen;

Want goede wacht

En borgers eendracht,

By nacht en dagen,

Kan een stadt bewaren

Voor het beswaren

Des vyants aenslagen.

Wtrecht u eer

Moet ick nu gaen vermonden:

Hoe ghy nu weer

In trouheydt sijt bevonden,

Die men u nam

Over eenyghe jaren,

Doen men seer gram

U met volck ginck beswaren.

Een leger voor de stadt

Dat broch men daer seer radt

Om u soo te bedwingen,

En smeeten u ter neer

⁺ Met alle u geweer;

Het ware vreemde dingen

⁺ Casseerden u

8 vendelen te samen,

En maeckten nu

4 vendelen met namen,

Die trocken maer

⁺ Op om schoon te braggeeren,

Eens alle jaer

In costelicken kleeren,

Maer waeckten met een wacht

By dagen ofte nacht

In den tijt van 8 jaren,

⁺ Doen cregen sy quartier

Weder in 't stadhuis fier

's Nachts te mogen voortvaren.

⁺ Daerna noch meer

Ginch men u oock toomen:

Zes vendels teer

Worden noch aengenoomen

By 't gernysoen,

Die in de stadt noch lagen.

De borger coen

Moste dit al verdragen,

Die sach men waecken saen

Al voor den Armyniaen,

't Is weert om te vertellen;

⁺ Maer de prins, seer valyant,

Maeckte haest aen een kant

Al dees snoode gesellen.

⁺ Een ander wet

Ginck de prince maken,

Dat niet belet

Worden soud' uwe saken

+ 1610. den 21 Meert.

+ Den 5 April.

+ Den 23 July.

+ 1617. den 1 October.

+ In Sept 1617.

+ Den 21. July 1618.

+ Den 24. July.

[p. 132]

 

In u vryheidt,

 

Die weder te beërven

 

Als was geseydt,

 

In religie te sterven.

 

Men leerdt u 't suiver woordt,

 

Daer quam van allen oordt

 

⁺ Veel volcks om te hooren,

 

Ter predicatie stoudt;

 

Men sach seer menichfout

 

Van veele vruecht oorboren.

U magistraet
Sach men doe weer oprechten,
Met goeden raedt,
U vier schutterye slechten.
⁺ Acht vendels vroom
Worden doen aengeschreven,
Seer wellecoom
Was 't den Prins aengegeven,
Die waken alle acht,
⁺ Met buerten op de wacht;
Het stadhuis, Nue en poorten
Sijn u weer toevertrouwdt,
Door gelooff, ionck en oudt
En dat in alle soorten.

Hierop men sach,
U monsteren te samen
Met goet verdrach,
⁺ Geroepen elck by namen,
Om recht bescheidt
Te weeten wie daer waren,
Elck was bereydt;
Men sach u straks vergaren,
En trock met goet accoordt.
Elck vendel in sijn oordt.
Men sach lustich vier geven,
En trock doen weer na huys,
Met een sterck gedruys,
Die acht vendels verheven.

Dees vendels acht
Sach men, al sonder falen,
Met goet eendracht,
Den Prins lustich inhalen,
Buyten die stadt
⁺ Togen hem te gemoete
Tot op het padt,
Daer sy hem heerlick groete,
Den tweeden Augusty
Quam door de burgery.
In 't jaer twintich gepresen
Geschiede dit seer goet,
Met eenen blyden moet,
Men sach het nooyt voor desen.

Noch meerder, siedt,
Moet ghy u selven wagen
In noodts verdriet
In dese quade dagen,
Voor 't vaderlant
⁺ Noch eenen tocht te doene;
In trou bijstandt
Trecken in garnisoene,
Na Zutphen en Doesborgh.
Moet gy waken met sorch,
Bevryden de landpalen,
Ter eeren van den Prins
Begeert van u dees winsch
Wie sou dat cunnen smalen.

+ Den 28. July 1618.

+ Den 17. Nov. 1618.

+ 28. Meert 1625.

+ Den 26. May 1619.

+ 1620. den 2. Aug.

+ 1625.

[p. 133]

X.

 

Daarop zijdt gy

 

Seer lustich ut ghetooghen,

 

Lyber en vry,

 

U vendelen trotsch vloogen

 

⁺ Ter poorten ut,

 

Met seer goede couragie.

 

Een groot geluydt

 

Van dese pelgrymatie

 

Sach men al in die stadt

 

Van wijff en kinders radt,

 

Om elck adieu te seggen.

 

Sy staken van het landt,

 

Reyckten maelkaer de handt,

 

't Was niet om te weerleggen.

In Meert.....
D'eerste drie vendels trocken
Stolsteech poort ut,
't Geschiede sonder jocken
Met pijp en trom,
Cruydt, loodt, en lonten branden,
Seer grooten roem,
De vendels in heur handen.
't Gheschiede met verstandt,
Al voor dat vaderlandt,
By Goods woort te bewaren,
Tot spijt van den vyandt
Sulck eendracht in ons landt,
Dat mogen wy verclaren.

Nu kan men sien trouheydt
Der borger daden,
Die veele lien
Met valsheydt gingen smaden,
Dat sy sochten
⁺ Den vyant in te halen,
En niet en dochten;
Maer als verkeerden dwaelen
Haer lasterden onrecht.
Sy als getrouwe knecht
Bleven gedult in 't lijden,
En wachten met pazient
Dat alle haer ellend'
Keeren soud' tot verblijden.

..... was daer
Noch 3 vendels marseerden
Een voor 2 jaer,
De ander weeder keerden;
Met blijdschap groodt
Sach men se weer incoomen,
En geenen noodt
En hadden sy vernomen.
De vrouwen waren bly,
Sy cregen aen haer sy
Die mans met vreuchde weder.
Sy quamen na de stadt
Met trom en vendels radt
Van boven tot beneder.

Nu heeren schoon
Wilt doch ons borgers geven
Des wijsheyds loon,
Daerom sy wagen 't leven,
Tot allen tijdt.
Oock goeden cappeteynen,
Ende die met vlijdt
Oock gehoorsaem sijn reyne,

+ 25. Meert 1625.

+ In de missive 1610. den 30. Meert.

[p. 134]

 

Op dat de borger....

 

Voorgestaen wordt in recht,

 

Door wijsheydt cloeck van raden,

 

Soo dat wy, met verstandt,

 

U dienen als een hant

 

In alle hare daden.

Nu sy gelooft te sijn,
In ander steden,
Elck voor haer hooft
Daer te waecken met vreden;
Laet haer weerom
In Utrecht, hare steden,
Met vendeltrom,
Oock soo optrecken meede,
Opdat de borger wacht
Niet en worde veracht
In stede ofte landen.
Sy sullen u met naem
Oock wesen gehoorsaem,
Tot spijt van ons vyanden.

In de maand May
Weder drie vendels vloghen;
De leste bey
Sijn oock doen utgetoghen,
Met schip en schuyt,
Stolsteech en Wittevrouwen
Vol wagens ut,
Daer veel op ryden souwen.
Een vendel van de Weerdt
Dat worde meed' begeerdt,
Met die lesten te trecken.
Sy en hebben niet gefaelt,
Daer in oock eer behaeldt,
Sonder daermeedt te gecken.