Archief voor kerkelijke en wereldsche geschiedenissen, inzonderheid van Utrecht. Deel 5

VII.

Myne Heeren.

Nae myne dienstelycke gebiedenisse sal UE. believen te verstaen, hoe dat ick derselver missive vanden 8. deser ontfangen hebbe, ende dat d'selve my getuycht, dat UE. daer uyt wel hebben kunnen apprehendeeren, als oock uyt die propoosten, die ick met den heere van Oldenbarnevelt hebbe gehadt, noopende die betaelinge van onse wagenluyden, te velde gedient hebbende inden jaere 1606, dat van hier geen behulp daer thoe te verwachten sal wesen, terwyle zyn E. my verclaert heeft, dat die penningen van Vranckryck, lestelyck gecommen, eygentlick waeren gedestineert tot onderhout van 't ongerepartieert krychsvolck, meynende ons te laeten belast met die wagenluyden tegens die defecten, die wy sedert vier jaeren vande petitien vanden raedt van staten souden schuldich gebleven syn, nyet wel overeencomende met d'intentie van UE. noch mit die hoope vanden gemelten heere aen de heeren van Rysenburch ende Ledenberch gegeven, volgens haer E. rapport daervan gedaen, ende daer op UE. fundament hadden gemaeckt, ende dat daerom UE. veroorsaeckt waeren myn te belasten (verstaende dat die wagenluyden nyet minder tot haere betaelinge waeren gerechticht, als die ongerepartieerde soldaeten), dat ick van UE. wegen soude verclaeren als 't best te passe soude moegen commen, dat die staten generael geen reeckeninge en souden behouven te maecken, om gelt van UE. te trecken, zoe lange die waegenluyden van 't Sticht van Utrecht nyet en soude wesen betaelt, wesende geresolveert haer gedragen ende noch te dragene consenten daerthoe t'employeeren, soe sal UE. mede believen te weeten, hoe dat Saterdach lestleden die heeren vanden rade van staten hadden doen overbrengen ende ten hoochsten doen recommandeeren duer den secretaris Huygens sekere requeste by den wagenmeester Jan Aerts de Roy aen haer E. overgelevert, versoeckende dat die arme wagenluyden, die inden jaere 1606 te velde gedient hadden, ende op den tocht van Bredevoort ende Arculens, die nu soe lange hadden gepatienteert ende desen voirleden harden winter in groote armoede waeren geweest (duer t'onthouden van haer verdient loon) eens souden mogen worden betaelt, ende soe ick dese requeste (terselver tyt presideerende) hadde gelesen, gerecommandeert ende verhaelt, dat UE. dagelicx van deselve tot betaelinge warden gemolesteert, adviseerde die heeren van Hollandt, dat men dit achterwesen soude mogen repartieeren over die provincien; maeckende alsoe semblant, off sy dese saecke wilde favoriseren, wel wetende dat se vande andere provincien geen gevolch souden hebben, excuseerende die van Gelderlandt ende Overyssel haer duer d'inundatie van haer landen, ende daerom gelast wesende in geene nieuwe petitien te consenteeren, Seelandt op die lasten van haer admiraliteyt, Vrieslandt, stadt Groeningen ende Ommelanden, op die fortificatien van Coeverden, welcke achterstallen ende schulden d'eene ende d'andere wilde vermengen met onse waegens ende dat samentlick over die provincien soude worden gerepartieert, gelyck UE. 'tselve al naerder sal verstaen hebben vande heeren vander Aa ende van Geresteyn, ende dat wy voor ons advys hadden verclaert, dat die voorn. waegenluyden gevoechlicxte

[p. 128]

soude cunnen worden betaelt uyt die contributien van vyander landen origineelick daertoe gedestineert, neffens andere partien van oirloge, die nu twee jaeren ledich hadde gestaen, als claerlick op den staet van oirloge sal worden bevonden; daerop die heere van Oldenbarnevelt seyde (getreden wesende op syn seere) dat het wel in de beginselen zoe was geweest, maer dat die contributien nu andere lasten subject waeren, als van servitien ende tractemente, ende dat sulcx te sien soude wesen by de reeckeninge daervan gedaen, willende myn wys maeken wit swart te wesen ende anders als myn wel was bekent, soe sustineerde ick dat den ontfanger generael noyt soe lange als ick in de vergaderinge was geweest, enige reckeningen daervan hadde gedaen, noch dat zyn E. sulcx soude kunnen bewysen, soe dat wy daer over tegens den anderen quamen in contestatie ende in onverstandt; 't is wel waer, dat die particuliere ontfangers vande contributien aen den raedt van staten nae ouder gewoonte jaerlicx haer reeckeninge doen, maer dat den ontfanger generael soude gereeckent hebben vande penningen, by hem vande particuliere ontfangen, die gedechargeert worden op zyne quitantie, sal nimmermeer blycken; siende nu dat die van Hollandt weynich wercx vande waegendienste waeren maeckende (hoewel die zoe wel haer als ons aengaen, middel hebbende uyt die voorn. contributien ofte uyt die groote partye daer met zy by den staet van oirloge belast syn, waer thoe sy nu den tyt van twee jaeren nyet eene stuiver hebben gegeven) soe worden ick als presideerende genoeytsaeckt by dese occasie te concludeeren, dat ick uyt d'advysen voorn. nyet anders en konde bemarcken, dan dat men ons ongelyck sochte te doen ende te bespotten, nademael geene vande provincien met de waerheyt soude konnen seggen noch bewysen, dat wy minder inde petitien vanden raide (soe voor als nae den jaere 1606 gedaen) ons souden hebben gequeten als eenige van deselve, vraegende wat redenen dat ze souden hebben, om ons die waegens aen te dringen ende op te offeren, die gelyck debvoir met hemluyden, zoe voir als nae ende eer meer als min, ende nyettegenstaende die waegenschult van andere nature was als haer pretensie, liquide ende haere illiquide ende noch disputabel, ende dat haer M.E. belooft hadden ons daervan t'indemneeren, ende soe hier tegens nyet en worde gerepliceert, soe verclaerden ick vermogens den inhoude van UE. missive, als dat d'selve waren geresolveert die voorsz. wagenluyden uyt die consenten by UE. gedragen ende noch te dragen, te contenteren, sulcx dat men alhier geen reeckeninge en soude behoiren te maecken, om eenich gelt van ons te trecken, soe lange die voorn. voerluyden nyet en souden wesen betaelt. Nu en weet ick voir eerst nyet, wat hier inne van onsentwegen mit proaffyt sal vorders kunnen gedaen worden, dan dat UE. versoucken die heeren van Rysenburch ende secretaris Ledenberch herwerts te willen reysen, om noch eens mit den heere van Oldenbarnevelt van deze saecke te spreken (die ons alderharste is) ende hem te vermoogen ende te bewegen, nademael syn E. aen deselvige heeren die hope gegeven heeft, dat men ons daerinne soude assisteeren, ende 't selve van haer E. misschien beter sal willen verstaen als van myn, rechtevoirt qualick te pas wesende oever dese troisicheit onbeleeftheyt, onwaerdicheyt ende ondancbaerheyt, die myn bejegenen voir ons weldoen, ende te meer dienen die voorn. heeren hier te wesen tot mynder assistentie, nyemant hier hebbende als die heere borgemeester Helsdingen, ende terwylen die swaerste poincten vande vredehandelinge rechtevoirt geintameert, voirgenomen ende gedisputeert worden, als vande continuatie vande convoyen, d'welcke die gesanten van onse partye gantschelick difficulteren, ende wy nyet en weten ofte onse provintie ende andere dienlyk wesen sal, haer dese servituyt in tyde van vrede subject te maecken in infinitum, 't welck by die van Hollandt ende Zeelandt (die alleen d'administratie daervan hebben) seer wordt geurgeert onder dekzel van 't tractaet, mitsgaders het poinct vande limiten, welck oock zyne swaricheyt ende consideratie heeft, bidden daerom dienstelyck, dat UE. believe die voorn. heere van Rysenburch ende

[p. 129]

den heere Ledenberch te bewegen hier te commen sonder vertreck, immers voor den tyt, dat die heeren Suylen, vander Aa ende van Geresteyn sullen absenteren, want het en is inder waerheyt nyet eer genouch voor onse provintie in dese gelegenheyt, soe weynich gedeputeerden hier te hebben, ende een grote ongerustheyt voir ons tweyn, ende nadeelich voir die handelinge, ons ontsiende eenige swaricheyt oever ons te nemen, ende overmits ick toecomende Maendach nodich nae Iselsteyn sal moeten verreysen, ende daer over twee ofte ten langsten drye daegen uyt sal moeten wesen. Aengaende myn particulier, daervan ick by mynen naestlesten aen den heere Ledenberch hadde gescreven, als vande costelicheyt die hier jegenwoordich valt op alles ende sonderlinge vande huyshuyre, sal ick myn verlaten op de goede discretie van UE., d'selve hartelyck daervan bedanckende, houdende my sonderlinge verobligeert, omme d'selve met alle goede officien nae myn beste vermogen te erkennen, dat kenne Godt Almachtich, dien ich bidde UE.,

Myne heeren, etc. Metter haest uyt 's Gravenhage, desen 18. Martii, 1608.

UE. dienstwillige vrunt ende medebroeder,

Niclaes van Berck.

Den brenger van desen hebbe ick belooft drye gl., zoe verre hy denselven aen UE. brachte morgen voir negen uren.

Op een papiertje apart:

Sedert het vertreck vande heeren vander Aa ende van Geresteyn is maer eene conferentie gehouden geweest met onse adversanten, den 16. deser, op welcke sonderlinge nyet en is gedaen, dan alsnoch gedisputeert, het instellen vande acte particulier, toucheerende die continuatie vande trafyque vande Indien by provisie, ende eerst voir negen jaeren, ende vande articulen, dat den peys nyeten sal gebrocken worden in Europa, alwaer 't schoon, dat oever die limieten vande hoochte vande Canarien eenich misverstant quame te verrisen, ende men naemaels op die vorder continuatie van dese negotiatie nyet en soede kunnen accordeeren, met die acte apert voirn. wordt zeer gehaest, ende syn die gesanten van onse partye geresolveert, yemant uyt de haeren daer met nae Spangien te seynden, men seyt die pater commissaris. Die poincten vande binnenlantsche trafiquen worden zeer gedisputeert om den tol van Zeelandt, die men voir den oirloge tot Antwerpen plach t'ontfangen ende principalick om die convoyen; dan worden getraineert, overmits die voirn. gesanten verwachten Francisco Molina, commissaris, ende Balthasar Robiano, conseillier ende tresorier de finances de leurs altezes, d'welcke sy ontboden hebben, om d'selve op dese poincten te consuleeren, wesende beter in 't stuck van trafiquen ervaren als syluyden. Intusschen syn wy doende, omme die limiten te beraemen ende intestellen, wesende op dese conferentie geintameert ende ten heyde zyden aengenomen, openinge daer van te doen op d'eerste sessie.

Opschr.: Aen de heren etc. gedeputeerden vande staten 's lants van Utrecht, tot Utrecht.