Hannes Brinker of de zilveren schaatsen

Trijntje Bakker als luistervink en ... er is een feest in zicht! Schaatsen van zilver!

Trijntje Bakker is verkouden. Ze hoest en ze proest van de vroege morgen tot de late avond en zelfs tot diep in de nacht.

‘Jij blijft er vandaag maar in,’ heeft vrouw Bakker gezegd. ‘Bet moet je maar wat warme anijsmelk geven!’

En daar ligt Trijntje nu in de bedstee met een warme steen aan haar voeten en een doek om haar hoofd.

‘Mag ik mijn pop?’ vraagt ze. ‘U weet wel, de mooie?’

Of vrouw Bakker weet wat Trijntje bedoelt. Het is de mooie pop, die vader eens van een reis heeft meegebracht, met een lappen lijf, maar een kopje van echt porcelein en met zwarte, geboetseerde krullen. O, zo'n lief gezichtje heeft die pop. En fijne handjes dat ze heeft! Ook van porcelein. En ze heeft een witte blouse met een wijde, gebloemde rok aan!

Van zo'n pop is er zeker maar één in heel Broek. En die wordt zuinig bewaard in een la van de mooiste kast in de pronkkamer van vrouw Bakker.

Alleen als Trijntje heel lief is geweest, of als ze ziek is zoals nu, wordt die pop, de mooiste van Broek, te voorschijn gehaald!

‘Breng jij hem maar even bij Trijntje, kind!’ zegt vrouw Bakker, als ze Geertje in de gang tegenkomt.

Heel voorzichtig, voetje voor voetje, loopt Geertje met de pop op haar arm de gang door naar de woonkamer. Voorzichtig bij het opstapje nu. Dat is hier hoger dan thuis. Och, wat een lief gezichtje toch! En wat een mooie, zwarte krullen! En die rok glanst als zij. Wat een pop, wat een pop!

‘Ze is lief, hè?’ zegt Trijntje trots, terwijl ze er haar handen

[p. 50]

naar uitstrekt. ‘Toe Geertje, blijf even bij me! Dat vindt Bet wel goed!’

Nu, Geertje wil maar al te graag! Met een sprongetje zit ze al op de rand van de bedstee.

‘En dan was jij de moeder en dan was je ziek,’ begint ze. ‘En ik was een deftige dame en kwam bij jou op bezoek. En dan bracht ik je...’

Maar Geertje brengt de zieke moeder niets, doch wipt de bedstee af, nog vlugger dan ze erop gekomen is. Ze maakt zich zo klein als ze kan en glipt de deur uit, achter de wijde rokken van vrouw Bakker om, die de kamer inkomt met een vreemde dame. Wat een lekker luchtje heeft die mevrouw om zich heen. Geertje ruikt het

[p. 51]

nog als ze al lang Bet in de keuken aan het helpen is. Wie zou die dame toch wel zijn?

‘Gaat u zitten. Het is hier warmer dan voor!’ zegt vrouw Bakker, terwijl ze haar gast een stoel toeschuift.

Dan loopt ze naar de bedstee en doet de deuren dicht.

‘Kleine potjes hebben grote oren,’ denkt ze zeker en daar ligt die arme Trijntje nu in het pikkedonker. En dat terwijl er een vreemde dame in hun eigen kamer zit!

Voorzichtig komt Trijntje overeind. En nog voorzichtiger duwt ze tegen de bedsteedeur. De deur hoeft maar een klein beetje open, zodat ze er net met één oog door kan gluren. Voorzichtig, voorzichtig! Als hij nu maar niet piept! Ja hoor, het gaat! Het is gelukt!

Door een heel klein kiertje gluurt Trijntje nu de kamer in. Daar bij het raam zit een deftige dame. Het licht valt juist op de kap van haar donkere, glanzende reismantel. Er zitten allemaal glimmende plekjes op en om de schouders hangen zwarte franjes. Haar voile heeft ze losjes om de hals. Voor haar, op de tafel, staat een klein mandje. Zeker haar reismandje. Wie zou dat toch zijn? Zou het misschien, zou het misschien die mevrouw van... Luister, ze zegt iets.

Opgewonden duwt Trijntje haar oor tegen de deur. Ze móét horen, ze wìl weten wat die dame komt doen en wie ze is... Ja, zo kan ze verstaan wat er gezegd wordt!

‘We zijn zo dankbaar, mijn man en ik, dat het allemaal nog zo goed is afgelopen. Het had veel erger kunnen zijn...’

Hè, nu hoort ze het weer niet goed!

‘...een wedstrijd voor de kinderen, voor alle kinderen, die schaatsen kunnen ... schaatsen uit Engeland ... voor de meisjes van zilver, met zilveren belletjes ... voor de jongens met een pijl in de zijkanten...’

‘O,’ zucht Trijntje, en nog eens: ‘O!’ Zwaar leunt ze nu tegen de deuren om toch geen woord te missen.

‘Op Nieuwe-Jaarsdag...’ hoort ze dan haar moeders stem.

‘O,’ zucht Trijntje weer. Maar dan schieten de deuren open en

[p. 52]

met een schreeuw van schrik rolt de zieke Trijntje voorover uit de bedstee. Zo komen luistervinken te pas!

Nu Trijntje het geheim eenmaal weet, weet Geertje het ook! Want zodra mevrouw Ten Kate is vertrokken, heeft Trijntje haar vriendinnetje geroepen. En fluisterend, met haar pop dicht tegen zich aan gedrukt, heeft ze verteld, wat ze allemaal gehoord heeft. ‘En we mogen allemaal meedoen, kind! Ik en jij, Kees en Ant en allemaal! En wie het hardste rijdt, krijgt de schaatsen! Denk eens aan, schaatsen die helemaal van zilver zijn en met belletjes, ook van zilver!’ Opgewonden is Trijntje overeind gaan zitten en haar ogen glanzen.

‘En dan komen er nog meer tentjes op 't ijs en vlaggen en ... en ... muziek. En we krijgen allemaal chocolademelk en koek! Helemaal voor niets!’

Geertje wipt met haar benen op de rand van de bedstee op en neer.

‘Schaatsen van zilver! Zilveren schaatsen, met zilveren belletjes!’ roept ze uit. ‘En wie het hardste rijdt heeft ze gewonnen!’

Met een sprang komt ze op de grand terecht. Maar dan is ook ineens haar blijde stemming weg.

‘Ik moet een boodschap doen voor Bet,’ zegt ze en loopt de kamer uit, zonder nog eens naar Trijntje om te kijken.

‘Niet verder vertellen, hoor!’ roept deze haar na.

Maar Geerje antwoordt niet. Ze kijkt erg verdrietig.

Want hoe kun je nu aan zo'n wedstrijd meedoen, als je geen schaatsen hebt?

Als Geertje de Erven afloopt, het bruggetje over langs de kerk, is de school juist uitgegaan. En blij, dat ze niet meer met z'n tienen in één bank hoeven te zitten, draven en rennen de kinderen door elkaar heen.

‘We doen krijgertje,’ roept Antje, als ze Geertje voorbij ziet komen. ‘Doe je mee?’

Ant houdt zich even vast aan de stenen paal, die dicht bij de kerk staat. Het is het paaltje, waaraan je zien kunt hoe hoog het water

[p. 53]

bij de overstroming in 1825 kwam. Hoger dan manshoog is het, twee meter zeker, nee stellig nog hoger. Maar daar denkt Antje niet aan. Wie zich aan deze paal vasthoudt, mag niet getikt worden. Daar denkt ze aan en daarom houdt ze zich vast, nu ze even met Geertje praat.

‘Die mevrouw, je weet wel, is bij Bakker geweest, kind!’ begint Geertje, terwijl ze haar koude handen onder haar dunne jakje steekt. Ze kijkt even om zich heen en buigt zich dan voorover naar Ant.

‘Je mag het niet verder vertellen, hoor!’ fluistert ze. ‘Maar er komt hier een groot feest! Moet je horen...’

En dan hoort Ant het hele heerlijke verhaal van de wedstrijd, die gehouden zal worden op de eerste dag van het nieuwe jaar.

‘Wat fijn, wat fijn!’ zucht Ant. ‘En dan doen we allemaal mee!’ Maar opeens kijkt ze Geertje strak aan. Ze legt een hand op haar schouder en knikt haar vriendelijk toe.

‘Jij doet ook mee, hoor,’ zegt ze dan. ‘Jij net zo goed! Daar zullen we wel wat op vinden!’ Dan, opeens, laat ze het paaltje los en begint weer hard te lopen.

‘Wie is hem? Wie is hem? Pak me dan, als je kan! Als je kan, pak me dan!’

Geertje loopt verder. Ze kijkt nu niet verdrietig meer!

‘Niet verder vertellen, hoor!’ riep Trijntje Geert na.

‘Je mag het niet verder vertellen!’ zei Geertje tegen Ant.

Maar als de kinderen die middag weer netjes in hun banken op school zitten, tien naast elkaar, weten ze het allemaal! En het is zeker geen nieuwtje meer, wanneer meester het hun de volgende dag vertelt!

En nu is het rijden, rijden en rijden maar. Elk ogenblik van de dag, dat er niet geleerd of gewerkt hoeft te worden, zwieren de jongens en meisjes over het ijs. Wekenlang hadden ze telkens de schaatsen al onder, totdat het nieuwtje er wat af begon te raken. Maar nu rijden ze weer met frisse zin. Want ze hebben nu een doel.

Wie wil er niet graag een paar schaatsen winnen?

[p. 54]

Een paar schaatsen van zilver, helemaal uit Engeland?

Oefenen dus en rijden maar. Blijf niet bij het vuur, maar bind de schaatsen onder!

En wie rijdt daar 's ochtends in de vroegte al over de vaart? En 's middags, als het al zo donker is, dat je de scheuren in het ijs haast niet meer kunt zien?

Wie rijdt daar, wie zwiert daar zo sierlijk?

Wie is dat meisje met die lange donkere rok en dat oude, versleten jakje aan? Ze lijkt wel over het ijs te zweven, alsof ze vleugels heeft. En toch zijn het maar een paar gewone schaatsen, die Geertje onder heeft. De schaatsen, die Antje haar iedere dag leent.

‘Jij doet ook mee! Daar zullen we wel wat op vinden!’ heeft Antje gezegd.

En daarom doen ze nu samen. En met de wedstrijden? Och, dat zullen ze dan wel zien!

Maar meedoen zal Geertje, zo zeker als wat!