Geschenk. Bijdragen van Nederlandsche schrijvers en schrijfsters

[p. 121]

Interpretatie
F. de Sinclair

I

In een stille laan van de welvarende tuinstad stond de villa van de dames Cato en Willemien Vermoet; zoo'n villa met keurig onderhouden bloemperken en gazons waar de zon op stille zomermorgens in het waterstuifsel van een draaisproeier schemerig trillende regenbogen toovert en waar je nooit iemand in of uit ziet gaan, maar altijd het glisteren hoort van een hark, die het grint in de paden ergens opzij van het huis gelijk maakt.

Zoo'n villa waarbinnen de voorbij fietsende grootstedeling afgunstig meent, dat het volmaakte geluk er moet huizen.

Edoch het geluk is een minder dan luchtig gedrapeerde dame, die op een groote kogel ongrijpbaar snel voorbijrolt en Cato en Willemien waren geenszins luchtig gedrapeerd; ze droegen als onderlaag Jaeger combinations en daar overheen nog allerlei tegen vocht en tocht beschuttende omhulselen en op kogels rollen konden ze zeker niet.

Ze betraden zelfs zoo goed als nooit haar prachtigen tuin; Willemien niet omdat ze bang was voor spinnen en andere beesten en Cato niet, omdat de kiezels ih de paden zoo'n pijn deden aan haar voetzolen, maar ze keken van achter de altijd gesloten gordijntjes er toch in en spiedden, al van te voren geërgerd, of de tuinman niet douwelde met de meiden en wat hij nu eigenlijk zoo'n heelen dag uitvoerde: ‘Dat werkvolk tegenwoordig.... allemaal socialisten!’

[p. 122]

Ze handwerkten en lazen en dronken thee, Willemien zonder suiker en Cato zonder melk en speelden patience, waarbij ze stiekum knoeiden of whist à deux, waarbij altijd een van de twee uit haar humeur raakte of plotseling hoofdpijn kreeg, zoo dat ze er uitscheidde.

‘Geurts is alweer een uur aan 't harken’ zei Willemien, ‘ik krijg hoofdpijn van dat geknerp’.

Ze zaten in de donkere achterkamer, met de serredeuren dicht en de overgordijnen toegeschoven, voor de zon; Willemien haakte en las en Cato legde een patience.

‘Begrijp jij,’ vroeg Cato, ‘dat Herman en Fien nu eens niets van zich laten hooren?’

‘'t Kan nog,’ antwoordde Willemien, ‘als hun meid uit is. Dat ze ook geen telefoon nemen.’

Cato knikte.

‘'t Is maar.... Is het nu gisteren goed overgekomen? Als Grietje weer zoo'n wilde bui heeft gehad, dan is al de vla misschien wel op de straat terecht gekomen.’

‘O, dat 's best mogelijk!’ gaf Willemien dadelijk toe. ‘Maar als Geurts nu niet uitscheidt met dat gehark, dan word ik nog gek!’

En ze stond op en gluurde door een kiertje van de gesloten gordijnen in den tuin.

In den tuin was de zon, in den tuin waren de spinnen en de andere beesten en in den tuin waren de bloemen en die allen vierden het hoogfeest van den stralenden zomer! Dikke hommels ronkten hun dronken vreugdelied in purperen kelken, zweefvliegjes lieten groene vonken spatten van hun glanzende lijfjes, vlinders wiekten de ragge vleugels, goudgeringde wespen en bruinglanzende bijen zogen nektar uit de randen heliotroop, hemelsblauwe en smaragden libellen trillerden met hun gazen vlerkjes, koperglanzende kevers renden tusschen de halmen en dikke spinnen met zilvergekruiste ruggen wiegden in hun zijden webben; vogels zongen en over heel dit blijde feest van klank en geur en kleuren, wierp de zomerzon haar warmte en haar goud.

[p. *21]

C. Rijnsdorp

[p. *22]

F. de Sinclair

[p. *23]

M.M. Stiemens-Hopman

[p. *24]

Marie Verhoeven-Schmitz

[p. 123]

‘Ik zie niks’ zei Willemien, die maar steeds door het kiertje loerde. ‘Hoor.... en hij harkt toch.... Waar zit die kerel dan?’

‘Natuurlijk weer bij de meiden!’ snerpte Cato, ‘in 't keukenraam, bij Sientje, en vandaar uit trekt hij dan de hark maar heen en weer over het grint, om ons te doen gelooven....’

II

‘Is het briefje klaar, Herman?’ vroeg de oude mevrouw Leenders, terwijl ze op de tent toetrad, waarin haar man aan de rieten tafel zat te schrijven.....

‘Dadelijk,’ antwoordde hij opgewekt.

‘Mooi, dan kan Nelia het gelijk met het boek en het leege schaaltje even brengen. 't Was aardig van de meisjes hé? Och ja, Catootje en Willemien zijn de kwaaiste nog niet’ sprak ze. ‘Laten we er vooral om denken met de morellen.’.

‘Ja, ja.... als die geven wat ze beloven dan krijgen ze een mooie portie.’

‘Ik ben blij, dat ze die zelf niet hebben,’ sprak mevrouw ‘want ik vind het echt leuk om ook iets terug te kunnen doen’ en ze wierp een blik naar den lijboom tegen de schutting, waar de nog bleekgroene bolletjes al sappig zwelden aan de lange steeltjes. ‘Wat een heerlijke Zomer hé?’

‘Om de heele dag buiten te blijven’ antwoordde hij. ‘Drinken we hier koffie?’

‘Als je 't leuk vindt, best. Ik zal aan Nelia zeggen dat ze hier dekt. Wat schreef je?’

Hij vouwde het briefje, dat hij juist in 't couvert wilde doen weer open en las, terwijl mevrouw even bij hem in de tent kwam zitten.

Beste Cato en Willemien.
Hierbij het schaaltje terug; het was buitengewoon lekker en het kwam zòò goed van pas, daar we

[p. 124]

juist geen toetje hadden. Wat kan jullie Sientje toch heerlijk koken.!
Het verlangde boek gaat hierbij; met de terugzending behoeven je geen haast te maken.
Nog veel dank en met beste groeten van huis tot huis,
t.t.
Herman.

‘Goed?’ vroeg hij dan, opziende.

‘Best zoo’ en ze stond op, ‘geef maar hier, dan zal ik Nelia zeggen dat ze gaat en dan pas ik even op de ‘bel, terwijl ze weg is en dan kom ik dadelijk in den tuin om de rozen uit te knippen.’

‘En ik ga eens naar mijn tomaten kijken!’ sprak hij, ‘Hoor die bijen eens ronken in de lindebloesem!’

III

Er glisterden voetstappen in den voortuin der villa van de dames Vermoet.

Cato gluurde haastig door een kier der gordijnen.

‘O, eindelijk. Nelia van Herman en Fien met het schaaltje terug.’

‘Beter laat dan nooit!’ schamperde Willemien.

Ze luisterden.

‘Ik hoor de schel niet,’ zei Cato.

‘Sientje hangt natuurlijk uit het raam,’ zei Willemien.

Ze luisterden weer.

‘Maar es bellen’ sprak Cato dan en ze voegde de daad bij het woord.

Even later kwam Sientje binnen met een briefje in de hand, dat ze aan Willemien, die de oudste was, gaf.

‘Complimenten van mevrouw Leenders, juffrouw en 't schaaltje is meteen terug gebracht.’

‘Nelia heeft niet gebeld’ zei Cato.

‘Ik zag ze aankomen, juffrouw’ zei Sientje.

‘Waar is Geurts?’ vroeg Willemien.

[p. 125]

‘Geurts? Gunst, dat weet ik niet, juffrouw,’ zei het meisje haar schouders ophalend. ‘Mot-ie bij u komen?’

‘Bij mij? Nee, dank je wel. Dan voert hij weer niks uit. Nelia gaat zeker dadelijk heen he? Waar ben je mee bezig?’

‘Met koper poetsen, juffrouw.’

Toen zwegen de dames en Sientje na een aarzeling, draaide op haar hielen en ging heen.

Willemien scheurde het couvert los met haar haakpen en las, dan gaf ze het briefje aan Cato; ze zei niets maar snoof even verachtelijk.

Toen las Cato, die daarna ook niets zei en het briefje op tafel wierp.

Er volgde een stilte van een paar minuten.

‘Zij schrijft niet’ sprak Willemien dan.

‘Viel me ook op’ zei Cato.

‘En waarom of hij jou eerst noemt en dan mij?’

‘Daar zit Fien natuurlijk achter.’

‘Dat spreekt. En hoe vind je dat “buitengewoon” lekker? Als we vroeger eens wat stuurden, was dat dus blijkbaar niet lekker.’

‘Waarom doen we het ook? Ik moest lachen om dat daar we juist geen toetje hadden....’ Ze hebben nooit een toetje, dat vertelde Nelia juist laatst aan Sientje.

‘Daar is Fien veel te gierig voor.’

Willemien lachte.

‘En hoe vindt je die hatelijkheid’ sprak ze dan. ‘Wat kan jullie Sientje toch heerlijk koken’. Net of wij dat ‘zelf ook niet kunnen! Wat Sientje kent heeft ze toch van ons geleerd!’

Cato knikte.

‘Je moet gelooven, dat zitten ze dan samen uit te spinnen, hoe ze dat eens lekker hatelijk zullen zeggen.’

‘Ik trek me er niets van aan!’ lacht Willemien schril.

‘O, ik ook niet. Het is zoo doorzichtig!’

‘Net als van dat boek,’ zei Willemien. ‘Met de terugzending hoeven je geen haast te maken....’ Voel je 'm?’

[p. 126]

‘Natuurlijk. Dacht ik ook dadelijk! Met andere woorden: Haast je een beetje!’

‘Weet je wat we doen zullen?’

‘Nou?’

‘We zenden het morgen al terug met een briefje of het niet te lang geduurd heeft!’

‘Ja....!’ en Cato klapte in haar handen.

‘Zij onderteekent ook niet.’

‘Kun je begrijpen. Groeten van huis tot huis! Dat vieze cavalje van een huis van hun mogen ze houwen! Maar die Herman laat zich toch ook maar overal voor gebruiken hé?’

‘Tja. Enfin, je ziet het alweer. Zoo meteen is er nog een barst in 't schaaltje ook en....’

Cato vloog op en keek door een gordijnkier.

‘Wat is er?’ vroeg Willemien verschrikt.

‘Nou gaat me daar waarachtig Nelia pas weg! Hoe vindt je 't?....’

Willemien lachte smalend.

‘Begrijp je toch wel, die heeft Sientje eerst moeten uithooren. Gaat ze dadelijk verslag doen aan Fien en Herman, wat we eten....’

Cato zei niets meer, nam het briefje en het couvert, begon die beiden in stukken te scheuren, steeds kleiner, tot het een handvol snippers was, die ze in de papiermand wierp.

Dan rook ze viezig aan haar vingers.

‘Hè.... jazzus.... akelig luchtje.... tabak en teer.... Kan ik waarachtig mijn handen nog gaan wasschen....’

En ze liep de kamer uit.

In de schemerdonkere suite bleef Willemien nu even alleen.

De dartele zomerzon zond een bundel stofgoud door de gordijnkier en bracht ineens gloeiing in de roode rozen van het tapijt.

Willemien stond op met een gebaar van wrevel.

‘Cato weer....’ mompelde ze.

Dan trad ze toe op het raam, rukte de gordijnkier dicht.

[p. 127]

August Herman van der Feen, geboren 22 Februari 1873 te Heinkenszand (Zeeland) is, onder het pseudoniem F. de Sinclair de auteur van tallooze schetsen en novellen en van een 25-tal romans, welke meerendeels behooren tot het humoristische genre, of, zoo men wil, tot de amusementslectuur.

De meest bekende zijn wel:

De Griffier van Peewijk, Baron Selderie, De Ridder Knol, Om papa's principe, de van Berkel's en hun vrienden, de Bridgeclub van Oom Sorry, de Prins van Astrakan en laatstelijk, Mijn Tante uit Aardenburg; voorts de novellenbundels in de z.g. Focus-serie.

Als meer literair werk publiceerde hij, eveneens naast tallooze bijdragen in periodieken, onder eigen naam o.a. de romans: De Idealist, Herfstleugen, en de novellenbundels Kassian en Een Gunst.

Zijn drama: Haar Groote Dag, werd opgevoerd door de K.V. Het Nederl. Tooneel en later door het Schouwtooneel, terwijl andere tooneelstukken van zijn hand door dilletantengezelschappen werden opgevoerd.

Van der Feen is thans Ontvanger der Directe Belastingen te Amsterdam.

Op de vragen, welke de Commissie der Redactie stelde, volgen hier de antwoorden.

1.	Hoe kwaamt gij tot het schrijven van Uw eerste boek? Mijn eerste boek was de Krach van Renswoud, verscheen in 1907. Ik herinner mij niet, dat een bepaald feit voor mij een aanleiding werd om het te schrijven, het ontstond evenals al mijn ander werk vanzelf ‘als vrucht mijner fantasie’.
2.	Voor welk Uwer boeken hebt gij een voorliefde en om welke reden?

[p. 128]

	Van de Sinclair romans, de hierboven vermelde, omdat ik die ook technisch het meest geslaagd acht. Van het litteraire werk Herfstleugen en sommige novellen uit de bundels, o.a. Een Gunst, Meneer de Rector, Zeevlam, Mark Faber als Cyrano.
3.	Wilt U ons iets vertellen over Uw liefhebberijen? Naast mijn ambtelijke bezigheden en mijn schrijverswerk, schiet er maar weinig tijd over voor liefhebberijen. Ik biljart graag, speel vrij goed cello, houd er van om in den tuin te werken en lange wandelingen te maken.
4.	Wilt U ons reeds iets ontsluieren omtrent Uw toekomstplannen? Toekomstplannen op litterair gebied heb ik niet. Ik schrijf en hoop te blijven schrijven, zoolang mijn fantasiebron niet is opgedroogd.
5.	Hoe denkt U over onze modernen tijd? Met de beantwoording dier vraag zou een boekdeel te vullen zijn. Mijn indruk is, dat moderne kunstuitingen op elk gebied vooral een gebrek aan technische bekwaamheid vertoonen en dat ze arm zijn aan geestelijken inhoud; zoowel bij moderne schilderijen als bij moderne muziek zijn altijd ‘toelichtingen’ noodig, hetgeen bewijst, dat die schilderijen en die muziek slechts onvolkomen uitdrukken, wat de kunstenaar wilde geven. Gebrek aan technische bekwaamheid is ook een kenmerk van de meeste moderne dichters. Voorts schijnt het mij toe, dat de moderne kunst òf chaotisch is òf simplistisch, men zou ook kunnen zeggen, òf verward òf onbeduidend. En het gebied van hetgeen ik ‘kunst’ noem, ligt daar juist tusschenin. In het algemeen geloof ik, dat de individuen zelf, ondanks de wisselende tijdsstroomingen en culturen, niet veranderen. De moderne mensch van 1932 is geen ander wezen dan de mensch van 3 of 10 of 20 eeuwen geleden. Elk geslacht dat verging, noemde of dacht zich ook

[p. 129]

eenmaal ‘modern’ en had daartoe evenveel recht als wij thans. Wij zijn niets beter of slechter of knapper of dommer dan onze vaderen waren of onze kinderen zullen zijn. Momenteel leven wij in een grof materialistischen tijd als gevolg van de materieele nooden, welke de wereldoorlog deed ontstaan. Maar zoodra die materiëele nooden gelenigd zijn, zal het idealisme terugkeeren en zoowel het individu als zijn levensuitingen, tot welke laatsten ook de kunst behoort, weer tijdelijk op een hooger plan brengen. Tot den volgenden oorlog.