Geschenk. Bijdragen van Nederlandsche schrijvers en schrijfsters

[p. 92]

Liefhebberijen
Willy Pétillon

Toen het rondschrijven van de Boekenweekcommissie voor me lag met het verzoek een bijdrage te willen leveren voor ‘een aantrekkelijk boek’, en ik de onderwerpen bekeek, waarover geschreven zou moeten worden, heb ik me even gevoeld als een schooljongen met de opgaven voor een eindexamen-opstel voor zich. Met dezelfde angstige nauwgezetheid heb ik ze een voor een om en om gedraaid en - ter zijde geschoven. Hoe ik tot het schrijven van mijn eerste boek kwam? Och, wat doet dat er nu toe en wat kan het iemand schelen! Voor welk boek ik voorkeur heb en waarom? Nee, dat kan ik ook aan niemand gaan uitleggen. Toekomstplannen? Ik heb ze niet. Carpe diem. En de moderne tijd? Bbrrr! wat een zwaarwichtig onderwerp.

Maar.... Wilt U iets vertellen over Uw liefhebberijen?

Ja, graag! Alleen, heb ik eigenlijk wel liefhebberijen? Of omgekeerd, is niet mijn heele leven één groote hobby? Waar eindigt mijn werk en waar begint mijn uitspanning? Ik weet het werkelijk niet. Want ik behoor tot de driemaal gebenedijde stervelingen, die van hun werk houden om het werk zelf en niet omdat ze daarmee hun al dan niet belegde boterham verdienen en de grens tusschen arbeid en ontspanning is vaak zoo heel moeilijk te trekken. Trouwens, zegt het woord zelf reeds niet genoeg? Liefhebberijen! Datgene, waar je van houdt, dat je met vreugde doet, omdat je er van houdt! Welnu, ik houd van alles en doe alles met plezier, al is er natuurlijk wel graadsverschil in het enthousiasme.

Dan maar een greep in het wilde weg. Ik houd er van om

[p. 93]

lange gesprekken te houden met mijn hond en kat, als ze in volkomen luiheid vlak bij me voor den haard liggen te schroeien in opperste gelukzaligheid; ik houd er van om op mijn paard door de duinen te zwerven bij zon of bij storm of bij regen, om alles achter je te laten, wat er je bekropen mocht hebben van zorgen of zwaartillendheid; om onder een wijden hemel, blauw of met zware wolken, je problemen als van zelf te zien oplossen in een ijlen dunnen nevel, die langzaam weg-drijft en alles meeneemt wat je hinderde. Dat is geluk!

Er zijn natuurlijk nog een kleine tienduizend andere dingen, die óók prettig zijn, maar die toch pas in een latere plaats komen. Maar mijn liefhebberijen liggen, als we nu de grenzen wat scherper gaan trekken en ‘de peuters’ er buiten laten, omdat je die toch niet met fatsoen in de rubriek liefhebberijen kunt onderdakbrengen, blijkbaar hoofdzakelijk in de dierenwereld. Mijn dieren zijn mijn trouwe kameraden, goede vrienden, aan wie je je veilig kunt toevertrouwen, die je niet teleurstellen en niet verraden, waar je op kunt bouwen als op een rots.

Kort geleden deed iemand me de min of meer indiscrete vraag, die waarschijnlijk bedoeld was als een lichte hoon:

- Hoort u ook tot degenen, die dieren eigenlijk hooger stellen dan menschen?

- Nee, maar mìjn dieren stel ik wèl boven verscheidene menschen, die ik ontmoet heb, was mijn antwoord, waar ik niet eens spijt van heb gehad.

Als je zoo ver van je menschelijke voetstuk kunt klimmen, dat je dieren ziet, zooals de Boeddhist ze ziet, als de jongere, zij het dan veel jongere broeder, die op je is aangewezen, afhankelijk van je is, alles moet verwachten van dien grooten, sterken broeder, die mensch heet en die meer dan broeder, die godheid kan worden - als je met ze verkeeren wilt zooals je met kleine kinderen verkeert, trachten hen te begrijpen en hun uitingen te verstaan, dan zijn er geen beter, geen trouwer makkers dan een stel dieren en kansen op misverstand en verkeerd begrijpen zijn bij den

[p. 94]

omgang met hen aanzienlijk geringer dan onder menschen onderling.

Ik verbeeld me graag, dat Peter, de kat en Muskwa, de hond en Cyrano, het paard, ieder woord verstaan, dat ik tegen hen spreek. Als ze dat niet doen, reageeren ze in elk geval prachtig op de bedoeling.

Muskwa en Peter zijn de oudsten in het vriendschapsverbond, ik heb ze van heel klein af opgevoed, Cyrano is er pas later bijgekomen en hij is ook nog niet oud en er was in het begin veel moeilijk voor hem, we moesten elkaar nog leeren verstaan.

Peter heb ik met de flesch opgevoed. Mijn dochtertje kwam op een middag thuis met twee zielige katjes van ongeveer een week oud. De moeder was dood. In een papieren zak had zij ze van Wassenaar af meegesleept en ze waren zoo koud, zoo koud, dat ik vreesde ze nooit meer te kunnen verwarmen. Maar het lukte en de voeding en het schoonhouden lukte ook en een hoek van de studeerkamer werd tot kattennursery ingericht. Later is een van de twee toch nog gestorven en Peter werd heel ziek, maar haalde het op. Hij is een grappige clownachtige poes geworden, voor niets vervaard en brutaal als een jongen in de vlegeljaren. Maar hij komt als ik roep, wandelt me het heele huis door na en rolt zich op een hoek van de schrijftafel in elkaar, als er gewerkt moet worden. Bij voorkeur zoekt hij daartoe de pas getikte copy uit, die heeft een bijzondere attractie voor hem.

Muskwa is ook al een vriend van lange jaren. Hij is een oude hond met een witte snoet en zijn mooie helderbruine oogen beginnen wat dof te staan. Er is gedurende het laatste jaar een heel zacht gevoel voor hem in ons hart gekomen, omdat hij zoo oud is. Wel is hij een krasse grijsaard en hij houdt nog van een spelletje en een grapje, hij rent nog graag over het veilige middenpad van een lange laan, maar we weten allen, dat voor hem het einde moet komen binnen niet zoo heel langen tijd. En daarom wordt hij een beetje verwend en hij mag veel dingen doen,

[p. 95]

die vroeger verboden waren en er worden hem kleine extra pleiziertjes aangedaan.

Zaterdagsavonds mag hij mee boodschappen doen. We koopen dan wat lekkers bij de thee en ‘de jongens’ mogen een uurtje langer opblijven. Voor Muskwa wordt er een eierkoek gekocht, waar hij dol op is, en een eindje worst. Laatst moesten we Zaterdagsavonds ergens heen, de jongens en ik, waar we Muskwa niet mee konden brengen. En hij had zoo gerekend op den Zaterdagavondtocht, want hij weet, als het Zaterdag is. Het kòn niet, met den besten wil van de wereld niet, maar er was zoo'n groote teleurstelling, zoo'n zielig berusten in zijn lieve oude hondengezicht, dat we alle drie diep onder den indruk waren. Onderweg hebben we allerlei lekkers voor hem gekocht om het goed te maken en we hebben hem bij onze thuiskomst plechtig beloofd, dat we nooit, nòòit meer op Zaterdagavond zouden uitgaan, zonder dat hij eerst zijn deel van de feestvreugde had genoten.

Alleen naar den stal mag hij nooit mee. Want hij is met al zijn twaalf jaren toch een opgewonden standje en blaft graag en zou de paarden kunnen verschrikken. Daarom weet ik niet of Cyrano van hem zou kunnen houden. Cyrano is een hautain heerschap en vindt in het algemeen honden beneden zijn waardigheid. Als ze hem aanblaffen en naloopen bekijkt hij ze met een verachtelijken blik en slaat alleen maar naar ze, als ze hem in de beenen bijten. Zoo lang het bij blaffen blijft, doet hij niets. Want behalve een gentleman is hij in den grond ook zoo'n echte goeierd. Dat hebben we later gemerkt. In het begin leek het er niet veel op. Toen stond hij met wild rollende oogen en wantrouwen in zijn heele houding in zijn box en beet en sloeg naar ieder, die hem genaken wilde. Met iederen dag tegen hem praten en tegelijk wat lekkers geven kreeg ik hem na drie weken zoo ver, dat hij mijn stem kende en niet meer beet. Alleen heeft hij me laatst nog eens bij mijn jas gepakt en door elkaar geschud, omdat ik aan zijn kameraad naast hem een wortel had gegeven voordat ik bij hem kwam. Jaloersch is hij, dat valt niet te ontkennen.

[p. 96]

We hebben in den tijd dat onze vriendschap duurt wonderlijke momenten samen beleefd, want hij was schichtig, zag overal spoken, wist niet wat we, toen hij voor het eerst een manege van binnen te zien kreeg, nu eigenlijk van hem verlangden en gedroeg zich als een dolle. Hij was bang voor alles, bang voor musschen, voor een zonnestraal op den muur, voor een wit plekje op den grond, voor een bezem in een hoek, voor een deur, die gisteren op een kier stond en nu dicht was. Buiten kon een passeerende tram, een wit hek, een waaiende tak, een fladderend stuk waschgoed op een lijn een soldaat langs den berm van een weg hem tot razernij brengen. Ik herinner me, dat ik in dien tijd eens wuifde met mijn zweep naar een spelend kind. Voor ik goed wist wat er gebeurde was Cyrano al driemaal omgedraaid, links-rechts gesprongen en ik lag in het zand. Als iemand naast me reed en den hoed afnam of een beweging met de hand maakte, raakten de poppen op dezelfde manier aan het dansen en je wist feitelijk nooit wat er de volgende minuut met je gebeuren zou. Nu is dat allemaal voorbij. Hij is nergens bang meer voor en ziet hij al iets op den weg, dat hem wantrouwen geeft - dat voel je onmiddellijk aan zijn houding en je ziet het aan de manier, waarop hij even naar je omkijkt, om te vertellen, dat er iets niet in den haak is en of je dat ook wel merkt - dan is het voldoende om tegen hem te praten en hem gerust te stellen. Zonder tegenspartelen gaat hij er dan langs.

Zijn we eenmaal in de duinen, dan kan er niets meer gebeuren. Dan geven we ons in wederzijdsch vertrouwen over, weten wat we aan elkaar hebben en laten ons gaan in een heerlijk en langen galop, die je doet erkennen, dat het goed is te leven.

Paardrijden is de meest volkomen ontspanning die ik ken, het geeft als sport de meeste bevrediging en er is, voor wie er zich met eenig enthousiasme aan geeft, niets wat zoo verfrisschend en versterkend en opwekkend werkt. Voor wie bovendien van zijn paard houdt, wordt het tot een vreugde, die al het andere achter zich laat.