Geschenk. Bijdragen van Nederlandsche schrijvers en schrijfsters

[p. 5]

K.J.L. Alberdingk Thijm

Haarlem, November 1931.

Mijne Heeren, leden der Boekenweekcommissie,

Door mijn vader, die zelf met grooten geestdrift en werkkracht de Letterkunde beöefende, en die een zeer omvangrijke bibliotheek had, leefde ik, van mijn 15e, 16e, jaar af, met nagenoeg de geheele ‘mentaliteit’ in de Letteren.

Mijn studie van de toen, omstreeks 1880, tegenwóordige Letterkunde der wereld, had mij er toegebracht te streven naar de stichting eener Literatuur, die de ons omgevende Buitenlandsche Letterkunde overtrof, - dit in samenhang met de plaats, die mijne opvatting aan de Letterkunde in het nationale, in het volks-bestaan, toekende, en met het hartstochtelijk verlangen om aan Nederland in de Letterkunde der wereld den rang te hergeven, dien het in de zeventiende eeuw had ingenomen.

Mijn stelling was dus deze: Zoo-en-zoo is thans de stand der Buitenlandsche Literatuur. De Fransche is de beste. Mijn doel is te geven, en te bevorderen dat door anderen gegeven worde, iets, dat deze Literatuur te boven gaat. Niet aldus begrepen, dat betere werken in den toen in zwang zijnden Franschen stijl zouden worden geschreven dan de Franschen zelf, en met hen de Engelschen, Duitschers, Russen, Belgen en Italianen, gaven; maar zóó begrepen, dat een betere dan de Fransche stijl werd gevonden.

Ofschoon mij dát toen niet in de eerste plaats bewust was, naderde men van zelf door deze opvatting de qualitatieve hoogte van ons beste letterkundig tijdperk uit het verleden. Zóo kwam ik tot het schrijven van mijn eerste boek. En hiermede is de eerste vraag uit uw vriendelijk schrijven van 22 September 1931 beäntwoord.

Voorliefde voor eenig door mij geschreven boek heb ik

[p. 6]

níet; wèl voor die gedeelten der verschillende werken, die ik, bij een keuring, soms na twintig, dertig, jaar, in wier objectieve juistheid ik geloof, voor de beste gedeelten houd. Dit wat betreft uw tweede vraag.

Liefhebberijen, in den gebruikelijken zin, heb ik weinig. Wel een algemeene belangstelling voor antieke boeken, muziek en andere schoone kunsten, en zoo voort. Dit voor uw derde vraag.

Uw vierde vraag kan ik niet beter beäntwoorden dan met de mededeeling dat mijn eenig toekomstplan is zoo gelukkig mogelijk te zijn en deze ondervinding zoo veel mogelijk in letterkundig werk uit te drukken. Ik meen namelijk hiermede, voor mijn persoon, de menschheid het best te dienen.

Op uw vijfde vraag zal ik zeggen, dat ik niet geloof in een modernen tijd in zoo verre als ik meen, dat de dingen die, naar míjn idee, de beste bestanddeelen van een tijd zijn, in alle tijden dezelfde zijn. Ik zie wel, dat men nu vliegt, nu spreekt met den tegenvoeter alsof hij in de zelfde kamer ware, nu in automobielen rijdt, en zóo voort; maar ik acht dit alles bijzaken in vergelijking met de, altijd zelfde, bewegingen van den menschengeest en van het menschengemoed (Politiek, Diplomatie, Philosophie, Strategie, Schoone Kunsten, Vader-, Moeder- Echtgenooten-, Zuster-, Broeder- en Kinderliefde, Vriendschap).

Met dankbetuiging voor uw uitnoodiging om dit een en ander aan te teekenen, noem ik mij,

Hoogachtend,

Uw dw. dr.

L. van Deyssel.