Logo DBNL
Tafel van den kersten ghelove. Deel 3A en 3B: Somerstuc (1938)

Tafel van den kersten ghelove. Deel 3A en 3B: Somerstuc

(1938)– Dirc van Delf–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

Dat .XXIIII. capittel vanden derden werc der ontfermherticheit, als die naecten ende die bloten te cleden; hier van onsen Heer ende sinte Martijn ende hoe dit werc boven alle ander over gaet.

66-116Dat derde werck der guedertierenheit is die naecte ende 7 blote te cleden, want God seit doer den propheet Ysayam: 8 8Alstu enen naecten mensche sieste, so salstu hem cleden ende 9 sijn vleisch niet versmaden. Dit werc uutwendelic te begaen 10 is ons in veel manieren gheloeft ende gheprijst. Eerstwarf van 11 11onsen heer God selver; want [99b] doe Adam ende Eva hem 12 bekenden naect te wesen, nae datsi tghebot Gods ghebroken 13 hadden, ende daer-om scoelen si wantsi hem scaemden naect

14 voor hem te comen, ende doe makede14 hi een pelsrock ende 15 deedse hem aen. Anderwarf mit exempel der ouder vaderen 16 16inden ouden testament, als Iob seit: Heer, ic en heb den ar-17men niet versmaet, als hi verby mi ghinc, om dat hi naect 18 was sonder decsel van clederen, mer sijn zeeden18 ghebenedi-19den mi, want vanden vellen mijnre scapen wert hi ghe-2020warmpt. Thobyas leerde sinen soon, als hi self plach te doen: 21 deck die naecten mit dinen clederen. Derdewarf werttet ons 22 22-28bewijst mit exempelen des heilighen sinte Martinus. Doe hi 23 noch niet gedoept en was, sach hi enen armen naecten men-24sche inder poorten staen, ende hi sneet sijn mantel ontween 25 ende deedse hem aen. Des nachts sach hi dat onse Heer daer 26 mede was ghecleet. Ende seide aldus tot sinen enghelen: Mar-27tijn, die noch onghedoopt was, heeft mi mit desen clede ghe-28dect. Vierdewarf heeftet onse heer Ihesus Cristus ghelaten28 te 29 doen alle menschen, of anders wil hi ten ionxten daghe sijn 30 30dingtael daer of teghen ons maken ende segghen: Ic was 31 naect ende du en hebste mi niet ghecleet. Ende als wi seg-32ghen: Heer, wanneer is dat ghesciet, [99c] so sal hi spreken: 33 Ic segghe iu voirwair, also langhe als ghijt niet ghedaen en 34 hebt een van minen minsten, so en hebdijs mi niet ghedaen. 35 Sich wonder, dat die moghende rechter mint eens armen naec-36ten menschen persoen; hoe wel waer dan dit werke ghedaen! 37 Vijftewarve soe wart ons dit gheleert inden heilighen ewan-38gelio. Want doe die scaren vanden volck vraechden sinte Ian 39 baptisten, die die penitencien predicte, watsi doen souden, 40 40doe seide hi hem weder: wie twie rocken heeft, die gheve 41 den enen die ghien en heeft. Die glosa seit, dat so wie den 42 armen cleedt, dat hem die cleder der eren ende goets ghe-43ruchts selden sal ontbreken. Want die reden is dese: die ar-

44men draghen die pelloren44 ende wapenrocken sijns heren, als 45 arauten sijn lof te kundighen, want si om sinen twille sijn 46 ghegheven. Sestewarf so gaet dit werc der ontfermherticheit 47 boven alle den anderen in vele manieren, want spijs ende 48 dranc den armen te gheven verdrijft hem hongher ende dorst, 49 mer die naecte te cleden verdrijft drierhande leet, als scaem-50te, als naec<t>heit ende als pijn van coude, dair drie ghe-51naden sijn ghetoocht mit enen werck. Ende merckeliken is 52 dat te weten, dat alle der anderen werck der ontfermherticheit 53 ghelooft is loen van tijtliken dinghen daer [99d] weder voir 54 te ontfanghen, mer voir desen werc is geloeft dat ewighe 55 55leven, als Ezechiel heeft ghescreven ende seit: wie den ar-56men cleet die sal leven, mitten ewighen leven <seit die glo-5757-61sa>. Sevende warve so is dit werc van weldaet gedurigher57 58 dan yement vanden anderen, want datmen enen armen mensch 59 spijst of troest, dat gaet rasch en-wech ende is cort hem te 60 baet, mer dat een den armen cleet, dat blijft langhe staen: 61 hi hout dat cleet in eenre ghehuechnisse aen. Ende al en bidt 62 die arme niet voir den ghenen, daer hijt heeft of ontfaen, dat 63 cleet roept God aen ende bidt voir den ghenen daert of is 64 64ghegheven64 ende ghegaen, alst wel scheen inder vrouwen Dorcas 65 of Tabita, die vanden dode verwect wart van sinte Pieter, doe-66men hem toechde die clederen, diese den armen plach te ma-67ken.

68Dit selve werck van ontfermherticheit machmen inwendelic 69 ende gheestelick oefenen als den misdadigen te scelden69 ende te 70 berespen, want hi wel naect ende bloot is, die naect is van 71 duechden ende ydel van goeden wercken. Die scrift ghelijct die 72 doecht den clederen, die oec menigherhande sijn van verwen; al 73 so sijn die duechden van ghedaenten ende manieren, want die 74 74enghel seide in Apocalipsi: salich is hi die sijn clederen bewaert, 75 dat hi niet naect en [100a] wandert. Hoe wel ist dan ghedaen, 76 dat een guet man, die wel den quaden scelden can ende doet 77 hem daer mede cleder der duecht an! Welke forme van be-

78straffen den overtreder ende misdader gheeft onse heer Ihesus 79 79over inden ewangelio, dair hi aldus seit: Ist dat dijn broeder 80 in di sondicht, so ganc ende castien tusschen di ende hem al-81leen, Ende ist dat hi di hoort ende hem betert, so hebstu 82 dinen broeder ghewonnen; ende is dat sake, dat hi di niet 83 en hoort, dan nem twie of drie tughen mitti ende hoirt hijt 84 dan niet, so segt der kerken, (Glosa:) den gheesteliken rech-85ter, die hem dwingt mitter ewe ende niet sijn bloit en stort, 86 als die wairlike rechter doet. Voort ist dat hi die kerck en wil 87 niet horen, so laet hi in di wesen, als een openbair verbant 88 88-91sondaer. Sinte Augustijn seit, dat beter is mit woirden van 89 berispen een mensch te bekeren dan men mit swighen liet ver-90derven. Want hi recht is als een siec mensche die sijn swel90 91 ende seer den meester niet en wil openbaren. Die woirden van 92 berispen onsen even-mensch sijn in menigerhande wijs te voe-93ren, nae dat93 die gheen is ghestelt die brokich is ende misda-94dich. Die oetmoedighe ende zeghe94, als die misdoen, salmen 95 [100b] berispen mit sueticheit ende mit minnen. Also leert ons 96 96Paulus ende seit: Is onder u yement die cranc is ende teder 97 ende mit sonden begrepen wart, ghi, die gheestelic sijt, aen-97 98 98-104wijst die inden gheest der sachtmoedicheit. Aldus dede Nathan 99 die propheet, die David den coninc berespte van sijn over-100spul in een ghelikenisse van enen man, die hondert vette sca-101pen hadde ende sine nabuer hadder een. Ende doe hem een 102 gast over-quam, sloech102 hi sijn nabuers scaep ende dat bewijs-103de hi, dat die man David selver was, want hi sijns knechts 104 Urias wijf had ghenomen. Die scalcken104 ende listighen salmen 105 105berespen mit reden ende ondersceit. Also dede Paulus: Ic 106 heb u melc gegheven te drincken ende ghien spijs, mer wijs-107107-109heit spreken wi onder die volmaecten. Aldus dede Daniel, 108 doe hi mit groter wijsheit die quade oude rechters verwan,

109 die Susannan veroordelt hadden, Die verharde ende overmoe-110dighe verkeerde menschen salmen berespen mit ghebieden 111 111ende mit dwanghe, als David dede, doe hi seide: Du salte 112 regieren in eenre ijseren roede ende als een aerden vat so sal-113113tuse breken. Aldus bestrafte Helyas die propheet die heiden-114sche papen des afgoden Baal, die hi self [100c] dootslooch op 115 115een steen ende seide aldus: mit aernste115 heb ic begheert voor 116 den Heer te striden ende te staen. Amen.


Vorige Volgende