Tafel van den kersten ghelove. Deel 3A en 3B: Somerstuc
(1938)– Dirc van Delf– Auteursrecht onbekend
Regelnummers proza verbergen
| |
Dat .XXIII. capittel vanden anderen werc der ontfermherticheit: die wandelaren ende die peregrinen te harberghen ende te ontfaen. Hier veel vanden ouden testaments ende nuwen testaments; groot oirbair in desen wercken.7Ga naar margenoot7-137Dat ander uutwendige lichaemlike werck der ontfermherti-8cheit is die peregrinen ende ellendighen te huusvesten, te har-9berghe te ontfanghen, want onse Heer salt verwiten, inden | |
[pagina 351]
| |
10 Ga naar margenoot10lesten oordel uut horen personenGa naar voetnoot10: Ic was gast ende du en on-11fengste mi niet. 12Die lerars lesen op dit werc drie clausulen. 13Die eerste is: wat prijs ende lof dat die scriftuer leit an dit 14 werc te begaen; welc gheven si ons in drie manieren te ver-15staen, dat die hospitaelscheGa naar voetnoot15 van Gode ontfaen. Eerst dat hem 16 Ga naar margenoot16dat tijtlike guet van Gode ghemeert wert, alst wel scene inder 17 weduwen van Sarepten, die Helyam den propheet ontfenc ter 18 harberghen, [97d] dat hair meel ende hair olye niet verteert 19 en conde werden; also woudse God daer om begaven. Voort 20 Ga naar margenoot20so werden si van allen quaden beschermt, alst wel scheen inden 21 meen-wive Raab, welc haer leven ende goet behouden wart, 22 om-datsi die verspiers van Ysrahel ter harberghen had ontfan-23Ga naar margenoot23ghen. Voirt so coemt hem alle dinc ten besten, alst wel scheen 24 inder vrouwen Sunamitis, welc haer soon vander doot verwect 25 wert ende haer huus ende hair acker vanden coninc werden 26 wedergegheven, om-datsi des propheten Helisei waerdynne 27 plach te wesen. Anderwarf dat hem die genaden Gods ghe-28Ga naar margenoot28openbaert wert, als wel scheen inden twee jongheren die mit 29 onsen Heer ghinghen totten Casteel Emaus ende doe si hem in 30 die herberghe ghebrocht hadden, doe bekenden si hem inden 31 breken des broets. Voort soe ontfanghen si van Gode beter 32 loon, die gaern die predicaren ende guede luden te harberch 33 Ga naar margenoot33ontfanghen, want Cristus seit: wie een propheet ontfangt in 34 minen naem, inden naem des propheten, die sal des propheten 35 loon op nemen. Voirt so comen si in sonderlinghe vrienscap 36 Ga naar margenoot36ons Heren, want Cristus seit tot sinen jongheren: wie iu ont-37fangt, die ontfangt mi. (Glosa:) Men sal gaern die harberch 38 alle [98a] menschen opdoen, wie weet of hi God in yemants 39 Ga naar margenoot39-46persoon mochte ontfaen. Derdewerve, dat hem God ende sijn | |
[pagina 352]
| |
40 heilighen dicwijl over pleecht te comen, alst wel scheen inden 41 monnik MarcicioGa naar voetnoot41, die Cristum op sijn scouderen ten clooster 42 waert droech ende waende dattet een arme besiectGa naar voetnoot42 mensch 43 had gheweest. Ende als hi voort clooster quam, voere Cristus 44 ten hemel voir sijn oghen. Ende doe seide hi: had ict ghe-45weten wie du hads gheweest, ic soude di biden voeten ghehou-46Ga naar margenoot46-50den hebben. Die enghelen quamen overGa naar voetnoot46 Abraham ende Loth, 47 want haer doiren en wert den wandelaer niet voir-slotenGa naar voetnoot47. Om 48 gasten wil te hebben sat Abraham inder doeren ende verbeide, 49 ende Loth inder stat poorte ende wachtede die inghingen, op-50dat hise onder sinen dake mochte leiden. Die heilige sinte 51 Nyclaes ende sinte Andries sijn haer vrienden over ghecomen, 52 nae datsi van hene sijn versceiden, als hare legenden dat wel 53 uut wisen. 54Die ander clausula, die die lerars op dit werc scriven, is: 55 hoemen die Gods gasten onthalen sal ende hantieren. Men 56 Ga naar margenoot56-61leest inden vierden boeck der Coninghen, dat die Sunamitis 57 seide tot haren man vanden propheet Helyseo: Ic merc dat 58 dit een heilich man is, die dicwijl doir heenGa naar voetnoot58 <tiet>, laet ons 59 hem maken een cleyne dormpter of [98b] slaepcamer ende 60 daer in setten een bedde, een tafel, een setel ende een cande-61laer, als hi comet, dat hi daer blive. Mer leider, het is nu al 62 contrarie dat men goede luden aldus tot haren ghemac ontfaet. 63 Mer als in Iudicum staet ghescreven, dat die luden claechden 64 Ga naar margenoot64ende seiden: al gaen wi totten huus God, niement en wil ons 65 onder sijn dack ontfaen. Aldus ghesciede onser liever soeter | |
[pagina 353]
| |
66 Vrouwen; doe si den scat der salichheit droech in haren li-67chaem, doe en conde si ghien harberch crighen dan een open 68 huus, dair alre malc sijn beesten plach in te binden. Aldus 69 Ga naar margenoot69ghesciede oec onsen heren Ihesu Cristo; doe die jongheren 70 vraechden wair hi woende, doe seide hi dat des menschen soon 71 niet en had, dair hi sijn hoeft op te ruste mochte legghen. 72 Ga naar margenoot72Ende dit beclaechde hi voir den volck ende seide: Ic ben ghe-73comen inden naem mijns Vaders ende ghi en hebt mi niet ont-74Ga naar margenoot74fanghen; alst wel scheen, want doe hi alden dach ghepredict 75 hadde, doe most hi noch gaen hongherich ende dorstich tot 76 Bethanien, dair hem Martha ontfenc ter harberghen ende dair 77 om hietse sijn weerdin. Van desen staet ghescreven, datse 78 sorchvoudich was ende om sinen wil ghestoortGa naar voetnoot78 wert. Des gheli-79Ga naar margenoot79ken dede Zacheus, die hem vroliken ontfenc in sijn huus; 80 ende Levi off Matheus, die hem een grote [98c] warscap 81 maecteGa naar voetnoot80; ende Symon Pheriseus, die hem bat, dat hi woude 82 broit mit hem eten. Aldus leest men, dat elc van die weerden 83 ons liefs Heren sonderlinge duecht hadden hem mede te ont-84fangen. 85Die derde clausule is: in wat manieren datmense sal ont-86fangen. Hier voirmaels plachmen die gasten veel eren ende 87 weerdicheit te doenGa naar voetnoot86, als mit cussen, mit voeten te wasschen, 88 mit hantwater te gheven, mit sijns selfs persoenGa naar voetnoot88 te dienen, dat 89 een heilich man seide: men sel hem also veel eren an doen of 90 mense aenbeden souden; ende dat was die sake: want onse 91 Ga naar margenoot91Salichmaker soude comen als een gast van boven neder te van-92den die dair saten inder duusternis, te stueren hair voeten in-93den weghe des vreden. Die scrift wiset, men sal die gasten 94 minliken ontfanghen sonder murmurieren, minlic dienen son-95der claghen, aernstelic versorgenGa naar voetnoot95 sonder versumen ende bescer-96men sonder over-lastGa naar voetnoot96, noden ten eten, datsi hem niet en sca-97men geselscap te doenGa naar voetnoot97, sonder verdriet, dicwijl te gast bidden 98 sonder geveinstheit. Op al dese punten ende wise Gods gasten | |
[pagina 354]
| |
99 te ontfanghen heb ic sonderlinge historien ghelesen, die mi nu 100 te langhe sijn te vertrecken, mer hoe edel dattet is gasten ende 101 peregrinen te ontfanghen, wiset onse heer Ihesus Cristus, die 102 hem selven voir enen dienende waertGa naar voetnoot102 woude uutgheven, doe 103 Ga naar margenoot103hi seide: Ic heb midden onder [98d] u gheweest, recht als 104 Ga naar margenoot104die daer dient. Ysaias seit: die ellendige ende dolende luden 105 leid in dijn huus ende en laet die peregrinen niet buten bli-106ven. 107Ga naar margenoot107Dit selve werc van die armen ende ellendighen te ontfan-108ghen machmen gheestelick beganghen, als in den misdadighen 109 te vergheven, quyt te laten ende tot ghenaden te nemen. Als 110 ons Cristus in ewangelio heeft gheleert: Ist dat ghi den luden 111 quijt laet hair misdaet van uwen herten, so sal u die hemel-112sche Vader weder iu sonden vergheven. Ende hoe wel dat dit 113 ghedaen is, wert ons in veel punten bewijst ende maect dat 114 onse ghebet verhoirt wert, want wi segghen: Heer verghif ons 115 onse sonden, als wi den ghenen doen, die teghen ons misdoen. 116 Voort maect dat onse weldaet ende goede werken ontfanghen 117 Ga naar margenoot117werden. Want hi seit: hebstu yet teghen dinen broeder mis-118doen, ganc ende soene mit hem ende dan com ende offer dijn 119 gaven. Voort dit werc doet, dat God onse versetterGa naar voetnoot119 wert van 120 Ga naar margenoot120datmen ons misdoet, want hi seit: ghif mi die wrake ende ic 121 selt wederverghelden. Op dese hoghe lesse quam sinte Peter 122 Ga naar margenoot122ende vraechde onsen Heer, hoe menichwerf dat hi sijn broeder 123 vergheven soude, die in hem misdede? tot seven warf toe? 124 Cristus seide weder: Ic en seg di: niet sevenwarf mer seven 125 ende tseventich warveGa naar voetnoot124, recht of hi segghen [99a] woude: ghe-126lijc dat voor mijnre tijt hebben gheweest seven ende tseventich 127 gheslachten, welc ic al hair sonden wil ofdeilenGa naar voetnoot127, also sal ic | |
[pagina 355]
| |
128 vergheven alle die misdaet, die u dair of ghescien mach. Ende 129 dit was een vaste meninge ons Heren Ihesu Cristi, want hi 130 op een ander stede seit: laet quijt ende u sal vergheven war-131Ga naar margenoot131-137den. Ende dat bewijsde hi mit een parabole van twie knechten. 132 Die een wert quijt ghelaten grote sculd van sinen heer ende 133 dese woude sinen mede-knecht niet te ghenaden nemenGa naar voetnoot133. Dair-134om wordt die heer op hem toornich ende leiden in den kar-135cker tot dat hi den lesten vierincGa naar voetnoot135 hadde betaelt. Aldus, seit hi, 136 sal ons van hem ghescien, vergheef wi niet onsen broederen 137 hair misdaet van al onser herten. Amen. |
|