Tafel van den kersten ghelove. Deel 3A en 3B: Somerstuc

(1938)– Dirc van Delf– rechtenstatus

Regelnummers proza verbergen
Dat twalefte capittel, hoe dat onse lieve Heer Ihesus Cristus der vrouwen Maria Magdaleen biden grave openbaerde. Waerom dat die vrouwen onsen Heer volchden? 5Ga naar margenoot5-60Doe onse heer Ihesus van den gueden mannen was begraven, 6 Ga naar margenoot6-11als ic voor hebbe gheseit, doe keerden die vrouwen weder, die
[pagina 188]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten 7 hem uut Galyleen waren ghevolcht ende bereiden salf van 8 duerbaer cruden. Dese stonden des morghens op al vro ende 9 ghinghen ten graef waert ende inden weghe seiden si tot mal-10canderen: Wie sel ons vander doeren des graefs den steen 11 Ga naar margenoot11-15omwenden? Ende onder dat wert een grote aertbevinghe ende 12 die enghel Gods clam neder vanden hemel ende ghinc toe 13 ende wende den steen omme ende sat daerop. Sijn aensicht 14 was als een blixem ende sijn cleder wit als snee. Die wachters 15 worden vervaert ende ghewandelt als doden ende vloghen. 16 Ga naar margenoot16-17Ende als dese vrouwen naerre comen ende opsien, siensi den 17 Ga naar margenoot17-22stien ghewent, die weldich was ende seer groot. Ende alse in 18 den grave quamen, saghense sitten inder rechter ziden enen 19 ionghelinc, ghecleet mit eenre witter stolen, ende si ver-20scricten. Doe seide tot hem die ionghelinc: Weest niet ver-21vaert, ghi soect Ihesum van Nazarenen, die ghecruust is, hi is 22 verresen ende hi en is hier niet. Coemt ende siet wair die 23 Ga naar margenoot23-27Heer gheleit was; ghedenct der woorden, die hi u seide, 24 [49a] doe hi noch mit u was in Galyleen, dat des menschen 25 Soon soude ghelevert werden inden <handen> der sonda-26ren, ghecruust werden ende des derden daechs verrisen; ende 27 Ga naar margenoot27-29hem ghehuechde der woorden wel. Nu gaet ende segtet sinen 28 iongheren ende Pieter mede, dat hi sal in Galyleen voor gaen; 29 Ga naar margenoot29-32daer sullen si en sien, als hi hem voor heeft gheseit. Ende si 30 ghinghen rasch vanden grave mit vresen ende mit vroechden 31 ende liepen dese dinghen te bootscappen ende en seiden in-32Ga naar margenoot32-36den weghe daer niement of. Ende als si comen, daer die elf 33 sijn vergadert ende die gheen die mit hem waren, screydenGa naar voetnoot33 34 ende claechden, <so seiden si hem watse ghesien hadden en-35de ghehoert>. Ende als si dese woorden hadden ghehoort, so
[pagina 189]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten 36 Ga naar margenoot36-39dochtet hem ydel woorden wesen. Doe stonden op Pieter 37 ende Iohan ende sijn totten grave gegaen ende hebbent also 38 ghevonden, als hem die vrouwen seiden, mit allen ghevaerdenGa naar voetnoot38, 39 Ga naar margenoot39-60mer Ihesum en hebben si noch niet ghesien. Hem volchde nae 40 Maria Magdalena. Ende als dese iongheren sijn weder tot 41 hem selven omghekeert, bleef Maria buten den grave staen 42 screyende. Ende daer si weent, boechse haer neder ende sach 43 inden grave ende sach twee enghelen in witten clederen sit-44tende, een ten hoofde ende een ten voeten, daer dat lichaem 45 Ihesu hadde ghelegen. Die enghelen vraechden: wijf, waer-46om screiste? Doe antwoorde si hem weder ende seide: [49b] 47 Want si minen Heer hebben genomen ende ic en weet niet 48 waer si en gheleit hebben. Si keerde haer weder om ende siet 49 Ihesum staende ende en wiste niet dattet Ihesus was. Doe 50 sprac hi haer toe aldus: Wijf, waerom screistu? Wien 51 soechstu? Si waende dattet een gardeniere hadde gheweest 52 ende seide: Heer, hebstu minen heer ghenomen, danGa naar voetnoot52 segt 53 mi, waer du en hebste geleit, ende ic sallen weder opnemen. 54 Doe seide Ihesus: Maria. Daerom wertse bekeert tot haer 55 selven ende seide weder: Raboni, dat beduut: meester. Doe 56 sprac Ihesus weder: wil mi niet roeren, want ic en ben noch 57 niet opgheclommen tot minen Vader, mer ganc ende segt minen 58 broederen: ic clym tot minen Vader ende totten uwen. Doe 59 quam Maria Magdalena ende bootscapte dit den iongheren ende 60 seide: Ic heb den Heer ghesien ende dit heeft hi mi gheseit. 61Ga naar margenoot61-84Die meesters inder scrift lesen op dese historie menighe 62 suverlike lesse ende questien. Die alre eerste is: waer-om 63 dat die edele, guede wiven onsen heer Ihesum uut vreemden 64 landen na volchden? Die eerste sake was, om sijn suete ser-65Ga naar margenoot65moen te horen, want si seiden, dat hi in hem hadde die woor-66den des levens ende dat nie mensche so en sprac als hi. Die
[pagina 190]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten 67 ander sake was, om sijn suverlike aensicht aen te sien, dat 68 Ga naar margenoot68minlic was ende vriendelic, die scoonste forme vander men-69Ga naar margenoot69schen kinderen. [49c] Die derde sake was, om te vernemen 70 sijn grote wonderteiken der miraculen, die hi dede, daer een 71 gherucht of ghinc in allen landen, datse niement en mochte 72 doen, God en waer mit hem. Die vierde sake was, om te ont-73fanghen sijn menichvoudighe milde weldaet; den enen ver-74wecte hi vander doot, den anderen maect hi ghesont, den der-75den verdreef hi of den bosen gheest, den vierden vergaf hi 76 hem sijn sonden. Die vijfte sake was, om te voelen bequami-77cheit sijns biwesensGa naar voetnoot76, want niement en plach hi te weigheren, 78 niement te storen, noch te moeyen, mer allen bedroefden te 79 Ga naar margenoot79troosten. Een cracht ghinc van hem uut, die alle menschen 80 ghesont maecte ende cracht ende troost gaf van binnen. Die 81 seste sake was, want sulcke volchden hem, die hem heymelicGa naar voetnoot81 82 waren van bloede ende gheboorte, ende hoopten, datsi noch 83 groot bi hem souden werden, wantsi saghen, dat hem dat 84 volck dicwijl coninc van Iherusalem wouden maken. 85Ga naar margenoot85-105Die ander questi is, waerom dat dese vrouwen so merkeliken 86 sijn bedacht ende ghenoemt inden ewangelien? Die <eer-87ste> sake is dit, wantse in allen tiden an hem mit stadigher 88 minnen trouwe bleven. Ghelijc als daer staet in Salomons 89 Ga naar margenoot85-105boeck ghescreven: wie dat een wairachtich vrient is, die 90 heeft altijt lief, dat sijns vrients toebehoort. Luttel minnen 91 trou-[49d]we is nu inder werelt bider menschen leven, veel 92 min inder doot ende alre minste nae. Mer dese vrouwen min-93den onsen Heer stadelic in allen tiden. Eerstwarf bi sinen 94 leven, wantsi hem volchden nae uut Galyleen, wantse hem 95 een onderstant waren van haren gueden ende haven, ende 96 wantse hem oec plaghen te dienen mit sorchvoudicheden die 97 dinghen te scaffen ende te bereiden. Anderwarf haddense 98 hem trouwelike lief in sinen doot, doe si mit hem doer die 99 poorte ghinghen, daermen hem ten dode uut souden leiden; 100 ende doe si onder den cruus stonden mitter moeder Ihesu
[pagina 191]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten 101 ende bescreiden, ende doe si en ten grave brochten ende be-102reiden. Derdewerf hadden si hem trouwelike lief na sijnre 103 doot, doe si biden grave bleven ende hem beclaechden, doe 104 si salf cochten ende die bereidenGa naar voetnoot104, doese des morghens vro, 105 doet duuster nacht was, ten grave ghinghen hem te salven. 106Ga naar margenoot106-133Die derde questi is, waerom datse onse Heer tot sinen 107 grave mit ghesichte des enghels versachGa naar voetnoot107, die hem lieflic open-108baerde? Dat wiset seer bequaem alle des enghels ghevaerde. 109 Hi was ghescapen als een vrolic ionghelinc, want dat is die 110 ouderdom, die bequaem is ende ghenoechlic, als Salomons 111 seit. Hi was mit eenre witter stolen ghecleet, want dat is der 112 edelre ende der cuusscher ghewade. Hi sat inder rechter zide, 113 want dat [50a] is een stede der cracht ende des vermoghens. 114 Hi veriaechde die ghewapende wachters, want die tederheit 115 der vrouwen soude <daer of> ghestoort werden. Hi dede 116 een aerdbevinghe groot, want dair an warden si des groten 117 conincs vaert ghewaer. Hi dede hem op dat graf ende leide 118 den steen omme, wantse weec ende swach waren dat te doen. 119 Hi starctse, datsi hem niet en ontsaghen noch en versaechdenGa naar voetnoot119, 120 want het behoort toe den gueden ende den edelen. Hi bedude 121 die saeck hare bootscap, want hi een student ende een kint 122 des boecs der ewigher wijsheit was. Hi vertelde hem allen 123 ghelikinghe der dinghen, op-datmen een trouwe bode inden 124 saken mochten geloven. Hi sendse totten apostolen, want 125 dese waren van Cristo vorsten ende rechteren geset der werelt. 126 Hi noemde hem sonderlinghe den pastoor Petrum opdat hi 127 hem niet en versloechGa naar voetnoot127, dat hi sijn heer ende meister hadde 128 missaect. Hi dede hem die toecomende openbaringe den disci-129pulen kundighen, daer hise mede eerde, datmen se soude ont-130fanghen. Alle dese ghevaerde der enghelscher openbaringhe 131 heeft dese vrouwen gheweest solaes, vruechde, troests ende 132 verclaringhe, ende is doer hem lieden al verbetert, dat die 133 quade enghel so veel coosde mitten wive Eva inden paradijs.
[pagina 192]
134Ga naar margenoot134-159Die vierde questi is: wair[50b]om dat onse heer Ihesus 135 hem sonderlinghe eerst voor hem allen openbaerde der vrou-136wen Magdaleen? Die eerste sake was, wantsi hem mit groten 137 brande sonderlinghe seer liefhadde ende minde. Soe wast bil-138lics, want God voir alle werc die minne meest prijst ende 139 acht. Lucas seit: haer sonden werden haer vergheven, wantse 140 grotelic minde. Die ander saeck was, want God <bi> haer 141 woude betoghen, dat hi voor den sondaren waer ghestorven. 142 Want hi self seide: Ic en ben niet ghecomen die rechtveer-143dighe te roepen, mer die sondaer tot penitencien. Ende want 144 Maria een exemplar is ware penitencien, soe heeftsi hem alre 145 eerst gesien vander doot verresen. Die derde saec was, om 146 <die cleyne ende oetmoedighen te verheffen ende> den 147 riken te vernederen, want Paulus seit: Den simpelen gheeft 148 hi ghenaden ende den hovaerdighen staet hi weder. Hierom 149 seide Cristus self: Die meenwiven sullen u voirgaen in dat 150 rijc der hemelen. Die vierde saeck was, want ghelijc als dat 151 wijf was alre eerst een saeck des doots ende een bode der 152 sonden, also was billick, dat een wijf soude maerGa naar voetnoot152 ende boet-153scappen brenghen van duechden ende van leven, opdat daer 154 dat leven weder opstont, dair die doot was ofghecomen. Die 155 vijfte saec was, op-dat dair die ghenade Gods te meer ghe-156openbaert werden, daer si meest noot was, ende dat was in-157den sonden. Nu hadde onse [50c] Heer die seven dootsonden 158 van haer verdreven. Daerom woude hi haer heymelic wesen, 159 om die meerre gaven des heilighen Gheests weder te gheven. 160Ga naar margenoot160-191Die vijfte questi is: waerom dat onse heer Ihesus verboet
[pagina 193]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten 161 Ga naar margenoot161Magdalenen, datsi hem niet en soude handelen noch biden 162 voeten tasten ende hi nochtant Thomas hiet, dat hi sijn vin-163gher ende hant inden wonde sijnre zijd soude steken? Die 164 eerste sake is nader letter. Si was mit also groter minnen 165 bevaen, datse van sijnre weghen al woededeGa naar voetnoot165 inder minnen. 166 Hierom en woude hi hem niet van haer laten aenvanghenGa naar voetnoot166, 167 opdat haer hert niets te seer en warde ghequetst noch ghe-168moeyet. Als hi van haer hadde wedergheganghen ende 169 <si> op een nuwe sijnre moeste derven, soe hadde haer 170 aenghegaen een nuwe sterven. Die ander sake was naden 171 Ga naar margenoot171ghelove. Sinte Thomas was ongelovich, want hi seide: Ten 172 si dat ic mijn vingher steec in die stede der naghelen ende 173 mijn hant legghe in sijn zijd, so en sal icx niet gheloven; 174 Ga naar margenoot174Maria Magdalena gheloofde dat hi waer: Resurrectio et vita, 175 dat is verrisenis ende leven. Daerom macht wel reden wesen, 176 dat die ghelovighe blive in sinen ghelove ende niet meer 177 teikens en ontfa, wanthi soe meest van Gode verdient, 178 — ende die onghelovighe mit sekerheden werde bekeert, als 179 Ga naar margenoot179Cristus hem self seide: wes niet [50d] onghelovich mer ghe-180Ga naar margenoot180-191trouwe. Die derde sake was naden gheest. Magdalena die was 181 noch onghestorven ende leefde naden beelde hare sinnen 182 ende stont noch op Cristus menscheit van herten minne, ende 183 dat en was dat hoochste niet, noch dat volcomenste. Ende 184 want nu Cristus vander doot verresen was ende leefde uter 185 tijt, gheheeliken nader Godheit, soe woude hise uten sinliken 186 beelde trecken an dat inwendighe vernuft gheestelikes ver-187stants, daermen die Godheit opeliken verneemt. Ende dit
[pagina 194]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten 188 <is> den rechten wech, dair die een in die ander leit, als 189 David seit: Ic sal di vernuft ende verstant gheven ende ic 190 sal di leren in desen wech, daer du selte doer liden ende sal 191 mijn oghen op di stadighen. 192Ga naar margenoot192-204Die seste questi is: waerom dat Magdalena also trouwe-193liken biden grave bleef staen, daer die apostolen sinte Pieter 194 ende sinte Iohan sijn van daen ghegaen? Die eerste sake was, 195 als Origenes seit: die minne deseGa naar voetnoot195 staen, die rouwe dese 196 screyen. Die minne stont als een wachter ende sach om, of si 197 erghent vernam, datsi lief hadde, die rouwe stont als die el-198lendighe, die beclaecht sijn scade, wantsi waende dat hi haer 199 ghenomen waer. Si stont voor onder den cruce ende was ander 200 minnen raem mit hem ghespannen. Si bescreide doe sijn 201 doghen, dien si nu bescreit sijn begraefde doot. Mer nu staetse 202 langher ende [51a] screit meer ende bittere, want diense le-203vende had verloren en mochtse doot niet behouden ende is 204 sijnre, doot ende levende, quyt gheworden. Die ander sake 205 Ga naar margenoot205-234was, datse stont ende screide, si hadde mit arbeide ende mit 206 cost, mit sin ende mit listGa naar voetnoot206die salf bereit, opdatse sijn dode 207 lichaem soude balzamieren ende salven, ghelijc als si sijn voe-208ten plach te doen bi sinen leven; ende als si oec die mit heten 209 tranen plach te wasschen, soe woudse mittien sijn dode 210 lichaem nu baden. Ende wantse nu beide salf ende arbeid is 211 beroeft, soe is die rouwe des screiens te meer ghewassen. Mer 212 die gheen die vanden oghenGa naar voetnoot212 was. diemen desen dienst soude 213 doen, die was nochtan in haer ghebleven, datsi en mit rouwen 214 woude bescreien ende die ghedachten, die machtich ende snel 215 sijn, deedse daer op langhe merrenGa naar voetnoot215, die tijt cort worden ende
[pagina 195]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten 216 biden grave bliven. Die derde sake was: si droech twee zwa-217re, weldighe rouwen ende droefnis in hare herten alleen 218 heymelic ende sonder help, die niement en conde saften, noch 219 enghel, noch apostol, ende die begreepse mit tranen te coelen 220 ende te lesschen. Ende aldus waren dese twee rouwen ghe-221heten: die blixem der minnen ende die donreslach des mede-222doghens op sijnre passie. Ende desen storm des weders be-223greepse mit reghen [51b] te stillen ende die hemel haers ghe-224moets daermede op te claren. Mer doe dat fundament uutGa naar voetnoot224 225 hare borsten wert ghebroken, daer die reghen op soude 226 vallen ende bliven staen, doe begonse alte vervloeyen ende 227 wech uut haer selven te gaen ende en wist niet wat te doen 228 dan te screyen ende in haren rouwe te bliven ende daer in 229 te waden. Wat groter tranen dropen doe nedervielen, dien si 230 so lief bescreyde, ende hoe grotelic die een op die ander stor-231tede, daerGa naar voetnoot231 si bescreide dat haer tranen hoor niet en mochten 232 werven troosten of helpen! Dat screyen is cleyn. op dat die 233 tranen wat vercrighen, mer dat te bescreien, dat die tranen 234 niet en baten, wie soude dan screyen moghen laten. 235Ga naar margenoot235-286Die sevende questi is in hoe menigherhande wijs datmen 236 leest, dat Magdalena bi haren leven <bi onsen Heer> heeft 237 ghestaen? Eerstewarf seit die ewangelist Lucas, dat doe onse 238 Heer vanden phariseus ten eten ghebeden was, quam Maria 239 daer overgegaen ende stont after biden voeten Ihesu. Ende dat 240 was een teiken ware berouwe, want si creech inder stont oflaetGa naar voetnoot240 241 van haren sonden. In dier tijt was si vry ende edel om haer 242 gheboort, scoen ende suverlic van lichaem, rijc ende overha-
[pagina 196]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten 243vichGa naar voetnoot242 van guede. Anderwarf seit sinte Ian, dat doe onse Heer 244 Ihesus ten doden veroordelt was ende men opten berch van 245 Calvarien onse Heer cruuste, doe stont si onder den cruce. 246 Ende dat was [51c] een teyken waerre minnen, wantse in 247 teghenwoordicheit sijnre passi ende van mededoghen heime-248like mit hem ghecruust was van binnen in alre manier, als 249 si hem van buten deden. In dier tijt was si medelidende hairs 250 liefs doghen, wantsi stont daer onder recht, of se die vlo-251ghelen des cruus mede woude helpen draghen. Si was doe oec 252 uutvlietich van guedertierenheit, wantse mitter liever moeder 253 ons Heren ende mit al sijn vrienden bitter tranen stortede, 254 recht of sijn naghelen haer herte hadden ombegraven. Si was 255 oec doe in gheesteliken arbeide ende oefeninghe, wantsi halp 256 onsen Heer mitten anderen vrienden vanden cruce doen ende 257 handelden ende cussede sijn ghebenedide voeten, want sise 258 levende hadde bescreit, dat en woude si den doden niet laten. 259 Derdwarf stont si biden grave des morghens vro, doe onse 260 heer Ihesus was verresen vander doot. Ende dat was een tei-261ken ghetrouwer stantachticheit; wantsi mit naernsticheit on-262dersoeckende ende vraghende begheerdeGa naar voetnoot262hem te sien ende 263 te vinden, daer si vercreech hem selven te scouwen ende 264 sijn bootscap den iongheren te draghen. In dier <tijt> soe 265 was haer ghemoet mit innigher ghedacht bevaen, want si 266 haer baerde of si haer voor der werelt niet en scaemde ende 267 doe si sonder vrese ende scaemte uter stat des morghens was 268 gegaen. Voort so was haer herte gesmouten recht of si al haer 269 crachten, meninghe, wille ende ghedachten [51d] mitter sal-270ven hadde ghebrokenGa naar voetnoot270 ende ghewreven, dair hair borst die 271 visel of was, die minne dat vuer, die rouwe den hamer. Voort 272 so had si inder tijt smake des gheests, want ghelijc dat een 273 ghemoeiet herte dorstet totten couden borne, also gheerde 274 haer gheest troost van haren vrient, die si oec ontfenc. 275 Vierdwarf so stont Magdalena inder woestinen, daer si seven-276warf des daghes vanden enghelen inden hemel wart verhe-277ven, daer si die seven ghetiden mitten enghelschen stemmen 278 hoorde singhen. Dit was een teyken der utersten volcomen-
[pagina 197]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten 279heit, dair een sterflic mensche toe raken mach; ende in dier 280 tijt soe stontse in bescouwen godliker waerheit, inder minnen 281 der ewicheit ende <in> ofghescheidenre vriheitGa naar voetnoot281. Dese drie 282 punten moghen enen salighen mensche op aertrijc maken, die 283 Gode si behaechlick, hem selven verdientlic, alle menschen een 284 exempel vorderlicGa naar voetnoot284, den enghelen blidelic. Dese duechden ver-285leen ons allen God, doir Magdalenen salich staen, daer ic nu 286 of heb gheseit. Amen.	margenoot5-60 Een synoptisch verhaal van Jesus' verrijzenis. margenoot6-11 Marc. 16:1-3. [tekstkritische noot]11 R ommeweynden; — onder des. 14 R claer als een blixem. 15 R ghedaen als doden. 22 R waer di hem geleit haddet. 29 R als hi hem; M als si hem. 30 R ter stont vanden grave. 32 R die .XI. apostelen waren vergadert, soe seiden si hem watse ghesien hadden ende ghehoert: Die Heer is verresen! Ende die apostolen. als si dese woerden hadden ghehoert, soe dochtet. margenoot11-15 Matth. 28:2-4. margenoot16-17 Marc. 16:4. margenoot17-22 Marc. 16:4-6. margenoot23-27 Luc. 24:6-8. margenoot27-29 Marc. 16:7. margenoot29-32 Matth. 28:8. margenoot32-36 Luc. 24:9; Marc. 16:10 (lugentibus et flentibus); Luc. 24:11. voetnoot33 inc.: screiende ende claghende. [tekstkritische noot]38 R gheveerde. 42 R ende als si weende, buchde si. 47 R en wech ghedraghen hebben. 51 R een hofman hadde gheweest. 56 R aenroeren. margenoot36-39 Joës. 20:3; Luc. 24:24 (et ita invenerunt sicut mulieres dixerunt; ipsum vero non invenerunt). voetnoot38 ghevaerden: omstandigheden. margenoot39-60 Joës. 20:11-18. Het verband van dit gedeelte met het voorafgaande wordt op dezelfde wijze gelegd als in het Limburgsch Leven van Jesus. c. 237 (p. 265): ‘Mar Maria Magdalene die hen gevolgt was’ ... terwijl hier 39: ‘Hem volchde nae Maria Magdalena’. voetnoot52 M: dat, lees: dan. margenoot61-84 bron onbekend. margenoot65 Joës. 6:69; 7:46. [tekstkritische noot]75 R verdreef hi of den viant. 78 R te stueren. 85 R die ander vraghe. 90 R die mynt in alre tijt. Luttel. 99 R ten dode wert souden uutleiden. margenoot68 Ps. 44:3. margenoot69 Joës. 3:2. voetnoot76 bequamicheit sijns biwesens: zijn aangenaam gezelschap. margenoot79 Luc. 6:19. voetnoot81 heymelic: verwant. margenoot85-105 bron onbekend. margenoot85-105 bron onbekend. [tekstkritische noot]104 R salf coften, M salf sochten. 107 R lijfliken. 109 R ghedaen als een v.i. 112 R ghenaden. 115 R daer of vervaert ende ghestuert werden. (Hi dede... ghewaer ontbr.). 121 R een strider ende een leerkijnt. 127 R sinen heer ende sinen god. voetnoot104 bereiden: bezorgden. margenoot106-133 bron onbekend. voetnoot107 versach (lees: voresach): tegemoetkwam. voetnoot119 versaechden: bang werden. voetnoot127 hem versloech: mismoedig was (zou zijn). [tekstkritische noot]137 R hem mit sonderlingher mynnen. 140 R god by haer woude betonen. 145 R Die derde sake was, om die cleyne ende oetmoedighen te verheffen ende grote, wise, hoveerdighe luden te vervaren. 147 R heeft God gracie. margenoot134-159 Leg. aur. (Graesse³, p. 239): Voluit autem primo apparere Mariae Magdalenae quinque de causis. Primo quia ardentius diligebat. Luc. 7:47: Dimissa sunt ei peccata multa, quoniam dilexit multum. Secundo ut ostenderet se mortuum pro peccatoribus. Matth. 9:13: Non veni vocare justos sed peccatores. Tertio quia meretrices praecedent sapientes in regno coelorum. Matth. 21:31: Amen, amen dico vobis quia meretrices praecedent vos in regno Dei. (Niet Paulus, maar Jac. 4:6 en I Petr. 5:5: Superbis Deus resistit, humilibus autem dat gratiam). Quarto, ut sicut mulier fuit nuntia mortis, ita esset nuntia vitae. Quinto, ut ubi abundavit delictum, superabundaret et gratia, sicut dicitur Rom. 5:20. voetnoot152 maer: tijding. margenoot160-191 Lud. II, c. 72, n^o 7 stelt ook de vraag: ‘Cur ei dixerit: Noli me tangere?’ maar wijst alleen op wat D.v.D. geeft als ‘derde sake na den gheest’. Van 't overige is de bron onbekend. [tekstkritische noot]166 R aentasten. 185 R gheliken der godheit. margenoot161 Joes. 20:17; 20:27. voetnoot165 woedede: verteerd werd. voetnoot166 aenvanghen: aanraken. margenoot171 Joes. 20:25. margenoot174 Joes. 11:25. margenoot179 Joes. 20:27. margenoot180-191 l.c. Dicit ei: Noli me tangere, scilicet manibus corporis, quem nondum tetigisti fide cordis. Quasi diceret: Potius volo, ut tangas me tactu mentis, credens me Patri aequalem, quam tactu corporis, credens me hominem purum et Patre minorem; adhuc enim carnaliter in eum credebat, quem sicut hominem flebat. Prohibita est ergo, quia propter defectum fidei indigna erat. Et ideo subdit: Nondum enim ascendi, id est elevatus sum scilicet in corde tuo, ad Patrem meum, id est ad aequalitatem Patris. - Ps. 31:8. [tekstkritische noot]190 R daer du doer salste gaen... stadighen ende vesten. 201 R sijn begraven doot. margenoot192-204 Lud. II, c. 72, n^o 1: Unde et Origines (Hom. 10 in diversos de Maria Magdalena). Audivimus, fratres, Mariam ad monumentum foris stantem, audivimus Mariam plorantem. Amor faciebat stare, dolor cogebat eam plorare. Stabat et circumspiciebat, si forte videret quem quaerebat. Dolor renovatus erat ei, quia quem prius doluerat defunctum, nunc dolebat ablatum. Et iste dolor major erat, quia nullam consolationem amplius habebat. Prima ergo fuit causa doloris, quia vivum perdiderat, sed de hoc dolore aliquantulam consolationem habebat, quia mortuum remanere videbat; nunc autem de isto dolore consolari non poterat, quia nec corpus defuncti inveniebat. voetnoot195 dese: deed haar. margenoot205-234 Bron onbekend. voetnoot206 list: vaardigheid. voetnoot212 vanden oghen: weg was. voetnoot215 merren: toeven. [tekstkritische noot]222 R storm des onweders. 224 R dat fondament. 232 R mochten verwerven troeste of hulpen. 233 R screyen is cleyn, daer tranen wat vererighen. 236 R bi onsen heer. 239 R achter bi sijn voeten. 240 R aflaet. 242 R onderhavich. voetnoot224 M: firmament, lees: fundament. voetnoot231 daer: omdat. margenoot235-286 De hier opgenoemde punten staan zeer kort aangeduid in Leg. aur. (Graesse³, p. 409) - De S. Maria Magdalena. 1: Haec est illa quae pedes Domini lacrymis lavit, capillis tersit et unguento perunxit. — 2: quae juxta crucem in Domini passione fuit. - 3: quae a monumento discipulis recedentibus non recessit; cui Christus resurgens primo apparuit et apostolorum apostolam fecit. - 4: venit in desertum et ibi triginta annis incognita mansit; qualibet die in septem horis canonicis ab angelis in aera elevabatur. voetnoot240 oflaet: vergiffenis. [tekstkritische noot]254 R ommeghegraven. 261 R neersticheit. 267 R (ende ontbr.) doe si sonder vresen. 268 R of si al haer crachten ende ghedachten menigen wijl. 272 R een gheiaghet hart dorst totten couden waterborne. voetnoot242 overhavich (niet bij V d.): overvloedig. voetnoot262 si na begheerde geschrapt. voetnoot270 ghebroken: gestampt, fijn gemaakt. [tekstkritische noot]279 R mensche toecomen mach. 283 R hem selven vriendelic. voetnoot281 ende in (hiaat) ofghesceidenre vriheit. voetnoot284 vorderlic: nuttig.

Vorige Volgende

Dat twalefte capittel, hoe dat onse lieve Heer Ihesus Cristus der vrouwen Maria Magdaleen biden grave openbaerde. Waerom dat die vrouwen onsen Heer volchden?