1915 Koningin Elisabeth van België
Mater Dolorosa
Mater Gloriosa
Indien ooit een tijd zal aanbreken - en welke mensch in wien nog een vonkje leeft van liefde voor vrijheid, recht en schoonheid kan daaraan twijfelen zonder dat het leven hem ondragelijk wordt? - indien ooit een tijd zal aanbreken dat Europa de crisis te boven gekomen is, die na een 2000-jarige evolutie nu beslecht staat te worden, zal men dan niet in Koning Albert van België den kampioen voor de Vrijheid van Europa vereeren? Had het niet op een overval voorbereide Frankrijk den Teutoonschen opmarsch kunnen stuiten als de Belgen voor het verlokkende dwangbevel waren gezwicht? En wat zou dan het lot van Nederland, wat zou het lot van het evenmin als Frankrijk en België tot den strijd toegeruste Engeland, wat zou ten slotte het lot van Europa geweest zijn, indien de Duitschers - in wie onder Bismarck's leiding sedert '70 de oude Germaansche barbaar met kracht ontwaakt is, en die van de Romaansche en Celtische volken nog moeten leeren wat ‘vrijheid’ is - ten tweede male Parijs waren binnen getrokken? Zullen er dan niet geschiedschrijvers opstaan om de heldendaden te boek te stellen van het kleine volk der Belgen, ‘de dappersten der Celten’, volgens Julius Caesar, dat in een tijd waarin een nieuwe ‘moraal’ en een nieuw ‘recht’, de barbarenmoraal van het recht van den sterkste en van de ‘Vernünftigkeit’ van het ‘Wirkliche’, zich wapenden om de volkeren te knechten en te verdelgen wat de erfgenamen der oudheid in twintig eeuwen aan recht, schoonheid en humaniteit hadden opgebouwd - in een tijd toen men meende dat alles voor geld te koop was, zich niet liet afkoopen, en voorgegaan door zijn Koning weigerde om, zooals de oude dichter het uitdrukte:
propter vitam vitae perdere causas,
ter wille van het leven datgene prijs te geven dat aan het leven alleen waarde geeft: de Vrijheid?
En wanneer die geschiedschrijvers de zinnebeeldige beteekenis zullen verklaren van den eeresabel dien Japan aan den Koning der Belgen zond, zullen zij Koningin Elisabeth gedenken en haar vereeren als een tweede Heilige Elisabeth naast die van Hongarije. Het zal het grootsche maar sombere epos dan niet aan ontroerende liefelijkheid ontbreken, als zij gewagen van de heldhaftige gemalin eens heldhaftigen Konings, die in den hoogsten nood een Moeder bleef voor haar arme vertrapte volk, voor haar geschonden en ontwijde land. Moeder van Smarten, maar tevens moeder van Glorie, - Mater dolorosa, Mater gloriosa.
Auteursrecht onbekend