Platbook 5. Moder Maas

[p. 31]

Joop Schaminée, Wèssem
Manke Gerrit

De kaoj trèktj langsaam langs mien bein ómhoeag en ich veul hoe mien botte bietje bie bietje verstieve, mer ich zit hie gaer. 't Leefs snammedaags es de zón al 'n bietje begintj te zakke. Mien veut röste op twieë groeate blök bazaltj, die es zwarte iesplate oet de besjoeiing ómhoeag staeke. 't Water van de Maas klotstj röstig tieënge de kantj. 'n Stökske wiejer drieftj 'n gruupke mieëwe, in kalm bewaeginge op en nieër. Geliek mèt de golve, die zjus door 'ne langskómmendje boeat zeen opgetrokke. 'n Waterheunke sjraveltj tösse de grillige stein aan de randj van 't water op zeuk nao slekskes en anger gedeerte. Langsaam glietj de boeat verder van mich weg door 't water. 'ne Kempeneer; kan ich zeen aan de vorm en aan de gruuedje, ich sjat get mieër den viefhóngerd ton. HARI stóng vuuer op 't sjeep, aan weerskenj van de kop. In seerlike, roeaj kapitale. Harrie en Ria, of Harie en Riek. Väöl sjeep zeen verneumdj nao de sjipper en zien vroumes.

Ich volg de sjerpe blik van de mieëwe, spits op ónverwachdje bewaeginge op 't water, loerendj nao get det ze kónne aete. Woea ich zit, is 't druueg, mer beneej glumme de stein van de natigheid. Dun bie 't water zeen dees stein begruudj mèt dikke plakkate greun mos. Hie ouch steit 'ne inkele pol reetgraas, woekere get braome en probere 'n paar jóng wilge krampechtig 't water d'n kop te beje. Woea 't water minder gemekkelik kan bewaege, tösse de bazaltjblök, gruje duvelsknöppele; stief wieze de knöppele ómhoeag. Ich weit det 't water van de Maas flink te kieër kan gaon, mer vandaag is 't röstig. 'n Klein hóngerd maeter wiejer stroum-aaf uuevespanne de betónne baoge van de brök 't

[p. 32]

water. Vreuger waas hie 't vieër, mer det kós de gruuj van al 't verkieër neet aan. Es se noe toch ins zuus wieväöl auto's d'r langsraoze. Vreuger... 't is net of mèt al 't water 't gans laeve langs mich haer glietj, steeds mieër struimtj van mich aaf, steeds minder blieftj uuever. In de verdje, vuuerbie de brök, kumtj 'n volgendj sjeep aangevare. 't Is nog te wied óm te zeen waat vuuer 'ne boeat 't is.

Ich bèn vergruujdj mèt 't water. Jaorelang höb ich es kapitein op 'ne sleipboeat gewirktj, op de bènnevaart, in deens van 'n groeat baggerbedrief. Wae sleipdje de grindjbek van de baggermuuele nao de steinbraeker 'n paar kilomaeter wiejer-op. De vol bek haer, de laeg trök. Mèt griepers waerdje 't grindj oet de iezere bek gesjöptj. Ich heel van 't geluid wannieër de moel van de kraan oeape ging en de kezel d'roet struimdje. Altied waas d'r tied vuuer 'n segrètje, tieënge d'n aovendj name wae 'n fleske beer. Es 't hel vroear waerdje de sterke sleiper gebroektj óm 't ies te braeke, wannieër de grindjgater dreigdje toe te vreze. 't Werk moch natuurlik neet stilvalle. 't Gaaf 'n gruuets geveul óm de naas van de boeat in de strakke iesvloer te boeare en te zeen wie de losgeslage stökker tieënge 't iezer van de boeat ómhoeagkwoeame. 't Liektj lang geleje, 't is ouch lang geleje.

‘Weer aan 't water?’ huuer ich emes plotseling van dunbie vraoge. Noe pas realiseer ich mich det 't gerinkel van 'n fietsbel - vuuer mien geveul van wiedweg geklónke - vuuer mich bestumdj waas. Es ich uuever miene sjouwer ómhoeag kiek, zeen ich boeave aan de kaaj 'ne dónkere mins staon, geboeage uuever ziene fiets, de kop ómlieëg. 't Is Maan van d'n Sjemp, d'n oealieboer. Wae höbbe ós good gekandj. Mèt ziene kleine boeat brach hae neet allein oealie róndj, mer ouch allerlei anger zake. 'ne Drievendje winkel waas 't ei-

[p. 33]

gelik. Ich herinner mich vuueral klein dinger wie nistele, illesteekskes en klits. Eder waek koch ich mich ei staefke aoje klits, woea ich den 'n paar daag mèt deej. Maan haet dónker kleier aan, woea-in de kop liektj weg te zakke, en die strak aafstaeke tieënge de leechblaw loch. Ouch zien sjoon zeen dónker. Eine voot steit op de gróndj, de angere op de trapper. Zien henj röste op 't stuur van de fiets. In zien linkerhandj haet d'r zien patsj vas, die hae bliekbaar net haet aafgedaon.

‘Höbs se 't gehuuerdj van Manke Gerrit? Hae haet zich gister verhange in de sjop, achter zeen hoes, gewuuen tösse de gereidsjappe. Ze höbbe 'm pas ore later gevónje. Hae waas al hieëlemaol stief. 't Is mer good det de aeger 'm neet óndèktj höbbe. Ze zouwe zeker zien uig oetgepiktj höbbe’. De zinne sjete es piele oet ziene móndj. Hae wètj neet det ze mich deep in mien zeel rake.

‘Jao, rotbieëster zeen 't’, zèk ich trök. Ich zèt mein veut sjrap tieënge de stein ónger mich, mien gedachte gaon nao Gerrit. Ich weit det mien wuuerd nörges op slaon.

Manke Gerrit. Nemes haet oeat gewete det 't mien sjoud waas. Ich drejdje 't stuur verkieërdj, precies d'n angere kantj op: zien bein kwoeam gekneldj tösse de grindjbak en de baggermuuele. Gerrit haet mich d'r noeat op aangesproeake, mer hae mót 't volges mich waal höbbe gewete. Zelf durfjde ich d'r neet uuever te beginne, de ieëste maondj neet en ouch neet de jaore d'rnao.

‘Noe is 't neet allein mieër OZE boeat dae sleiptj,’ woear 't ieëste det hae tieënge mich zag toen d'r 't zekehoes moch verlaote, mèt zien henj wiezendj nao ziene linkervoot. Is neet mieër good gekómme mèt ziene voot. Mer, hoe haaj ich kónne weite waat de gevolge zouwe zeen? Det zien vroumes neet kós verdrage det hae d'n hieële daag thoes waas? Det hae meug gesjörgdj woear, gein noew energie kós vinje.

[p. 34]

Det hae vergaetelheid zooj zeuke in de drank? Ein fleske beer waerdje al gaw 'n hieëleboel fleskes beer. Eders kieër speuldje hae de bittere smaak d'rvan weg mèt 'ne slók aoje klaore. 'n Fles aoje klaore op eder krat beer, zoea óngevieër zal 't gewaes zeen. Ein op ein. Gerrit is neet mieër trökgekómme op de sleipboeat, OZE sleipboeat. Zelf bèn ich inkel jaore later ouch gestoptj mèt wirke. Hae waas de einige knecht. Ich kós 't vare allein neet good aan. Mer 't water is blieve trèkke en edere daag zit ich hie aan de Maas.

En noe haet Gerrit zich verhange. Mesjien is 't waal good zoea. Mien fout zal same mèt Gerrit begrave waere. Ich bèn blie det de aeger hum mèt rös höbbe gelaote, det zien lief neet nog mieër gesjónje is.

‘Zoea. Nou. Den gaon ich mer weer ins wiejer,’ huuer ich boeave mich spraeke. Vuuerdet ich get kan trök zègke, zeen ich hoe Maan op ziene fiets staptj en effekes later de hoeage boulevard aaf rietj. Ich rich mien blikke weer op 't water.

De boeat dae ich dunderbie zeen kómme, haet intösse de brök gepasseerdj. 't Is 'ne rienaak. Die kómme hie geregeldj vuuerbie. Aan de depe ligging kan ich zeen det hae lajing haet, mer de loeke zeen toe, zoeadet ich neet kan zeen waat de sjipper verveurtj. Langsaam glietj de boeat door 't water, det bie de achterstaeve roew omhoeag spatj door de krach van de sjroef. De mieëwe zulle zoea drek weer op de golve deine.