De briefwisseling tussen Lodewijk van Deyssel en Albert Verwey

238

[aan L. van Deyssel]

Amsterdam, 6 Mei 1903

Rokin 74-76,

hoek Wijde Kapelsteeg

Wel Ed. Geb. Heer,

Het. Mei-nummer van de XXe Eeuw³²³ doorlezende, betreuren wij het geen tijd en gelegenheid te heben gehad om het artikel Buurtleven V van Henri Hartog in handschrift te lezen. Wij zouden U dan hebben voorgesteld, den auteur te vragen eenige woorden weg te laten. Naar onze meening toch kunnen woorden als: verneuken, klepzijker, besodemieterd etc. onmogelijk bijdragen tot verhooging van een kunstwerk, terwijl zonder die woorden een zeker soort van menschen (en hunne conversatie) voldoende getypeerd kan worden.

323 De XXe Eeuw, 9e jrg., dl. II, aflev. 5, mei 1903, was aldus samengesteld: G.J.P.J. Bolland, Zuivere Rede in hare toepasselijkheid op leven, ziel en geest [voorzien van een aan Plato's Phaedrus 216A ontleend motto: ‘Heeft men niet naar behooren gephilosopheerd, dan zal men ook nooit in staat zijn, naar behooren over iets te spreken.’], p. 131-161, aldaar gedagtekend Leiden, Febr. 1903; F. van der Goes, Revolutie en oproer/Verdedigingsrede op Vrijdag 24 april uitgesproken voor de Rechtbank te Amsterdam, p. 162-182; L. van Deyssel, In de Huiskamer en op de Straat, p. 183-197, laatstelijk herdrukt in Lodewijk van Deyssel, De Adriaantjes [zie noot 319], p. 18-29; J.L. Walch, Drie sonnetten: I, Sanskriet, II, De koe, III, Harlingen, p. 198-200; J.H. Labberton, Verzen (I, De hoogmoed mijner pas-bewuste jaren, II, Dat duurde niet heel lang, een mensch alleen, III, De jaren gingen en in schrijnend leed, IV, En zie nog was de pest niet uitgeroeid, V, Zwakken? ach ja, maar zalig hoog te prijzen, VI, Ik kan er niet veel woorden over spreken, VII, Gelukkig mij dat ik nu leven kan, VIII, Gelukkig mij wien toch wel vele dingen), p. 201-208, aldaar gedagtekend 21 Dec. 1902; J. Vandewater, Voor Ali, p. 209; Ary Prins, De heilige tocht, p. 210-213; Henri Hartog, Buurtleven [Hoofdstuk V], p. 214-239; Kunst: A. Pit, Aanteekeningen bij schilderijen van Jan Veth, p. 240-243; J.C. Hol, Muziek: Fidelio, p. 244-251; L. van Deyssel, Het laatste hoek van Frans Coenen Jr., p. 252-256 [zie slot van noot 321], herdrukt in de Achtste bundel enz., p. 29-34.

[p. 238]

Maar niet op grond van deze meening zouden wij onze vraag gedaan hebben, maar omdat wij het afdrukken er van in ons maandschrift oneerlijk vinden. Oneerlijk, omdat niet steeds en geregeld zulke woorden in het tijdschrift voorkomen, maar bijna nooit. Daarom hebben vele leesgezelschappen en boekverkoopers (die tijdschriften laten circuleeren) er op ingeteekend. Zij mochten de overtuiging hebben, dat de familles wie zij dit tijdschrift ter lezing zenden, oirbare woorden te lezen zullen krijgen. Door niet in alle afleveringen bovengenoemde en andere woorden af te drukken, hebben wij deze menschen bedrogen. Voor ons als uitgevers is het (buiten dit schuldbesef) onaangenaam, steeds voor niets te werken. Na jaren tobben komt zoo'n tijdschrift er een weinig ‘boven op’ en dan komt daar weêr een jong auteur met het versleten en zanikerige thema van teruggeven der vuilste straattaal, waaraan men zich op straat al genoeg ergert, om al het gedane werk weêr te vernietigen. Natuurlijk krijgen boekverkoopers en leesgezelschap-directeuren onaangenaamheden en wij afbestellingen.

Hoogachtend,

Uw dw.

Scheltema & Holkema