De briefwisseling tussen Lodewijk van Deyssel en Albert Verwey

[p. 146]

121

[poststempel Noordwijk,

11 Juni 1900]

Amice, Ik neem de vrijheid je in je zomer-ontspanning te storen omdat het me zwaar valt zonder je hulp het Juli-nr.¹⁹⁹ saamtestellen.

Er is een novelle van de Meester²⁰⁰ en eenige vellen verzen. Zelf schrijf ik 3 a 10 blz over mijn zwager maar dat is zeer onvoldoende indien niet hetzij het tooneelstuk van Buysse, hetzij en dat veel liever het stuk van 2 vel van jezelf dat je in uitzicht stelde eraan worden toegevoegd. Wees zoo goed en schrijf mij p.o. of je deze ontvangen hebt en of je een middel weet om bv. uiterlijk over een week een van tweeën te sturen. Hartelijke groeten

tt

Albert Verwey

199 Het Tweemaandelijksch Tijdschrift, 6e jrg., aflev. 4, juli 1900, was aldus samengesteld: W.L. Penning Jr, Gedichten [waaronder een negenstrofige Welkomstgroet/Aan Albert Verwey], p. 1-23; J. de Meester, Deemoed [opgedragen aan mijne Zuster], p. 24-70; N. van Suchtelen, Spinoza, p. 71; Albert Verwey, Een Oosterling [bespreking van Oostersche Schetsen en Vertalingen, door G. van Vloten. Scheltema en Holkema's boekhandel], p. 72-82, herdrukt in Proza, IX, Amsterdam, 1923, p. 199-212; P.C. Boutens, Verzen [zie noot 192], p. 83-89; G. van Hulzen, Nieuwmarkt, p. 90-95, aldaar gedagtekend 12 Dec. 1897; Albert Verwey, Tijdzangen: IX, De Toegela, laatstelijk herdrukt in O.D., I, p. 378-380; Henri Hartog, Rondom het inboeltje, p. 99-113; G.J.P.J. Bolland, De kerk van Utrecht/Een hoofdstuk uit de geschiedenis des vaderlands, p. 114-147.

200 Voor deze novelle heeft Van Deyssel zich veel moeite gegeven. Op 18 september 1899 had De Meester hem geschreven: ‘Ai mij, ik heb dan nu iets af. Per postpaket gewordt het u. 't Is een arbeid van geduld geweest. Herinnert ge u nog, lange her, we waren toen geen van beiden nog zóó verbazend oud, die voor Tinie [de Meester-Obreen - H.P.] en mij zoo aangename ontmoeting te Parijs? Gij hadt toen, kort geleden, uw welwillende kritieken over “Een Huwelijk” geschreven [zie mijn in noot 189 genoemde artikel - H.P.] en zeidet tegen mijn vrouw: laat je man vooral langzaam schrijven, niet journalistiek. Ik besloot toen tot iets dat mij zeer aanlokte: een figuurtje van deemoed, en plaatste het in een omgeving waarmee ik dien winter kennis maakte, een soort protestantsch diakonnessenhuis, bestuurd door een tante van mijn vrouw. Toen ik een groot stuk in eerste klad af had, verscheen Aletrino's enorme roman [ Zuster Bertha - H.P.]: de moed van toen was weg om voort te gaan met een bescheiden vertelling, waar wel het onderwerp geheel iets anders van was, maar waarvan het milieu toch eenigszins met dat van Z.B. overeenkomt. Lang bleef mijn schrift liggen: toch lokte de volvoering me aan. Die is nu onlangs geschied. Is het door den langen duur, dat er iets traags in de vertelling is gekomen? Ik voel er dat zelf sterk in. Ook heb ik na de definitieve overlezing een andere titel die wat veel bijzonder - protestant' uit Parijs beloofde, weggelaten, omdat 1e de geschetste dingen voor ons Hollanders nog eer eenige overeenkomst met Katholieke milieu's hadden en ik 2e die milieu's maar vaag gehouden heb, ten einde aldoor de Deemoedige Vrouw onder het licht te houden. Zoû nu mijn vriend Van Deyssel eens willen zien, of hij vindt dat, in weerwil van de bezwaren die ik zelf al tegen de vertelling heb, er redenen bestaan om haar de Baarnsche Hoofdredacteur van het T.T. aan te bieden? Het zij niet onbescheiden, eerst via den vriend tot den redacteur te komen: zendt de eerste mij de vertelling terug, dan hoop ik toch nog dézen winter een tweede iets te “leveren” ...’ Op 1 november 1899 liet De Meester Van Deyssel weten: ‘Hoe goed zijt gij, met hoeveel allerliefste teederheid bang me uit bestwil pijn te doen. Voor die zachte zorgzaamheid, voor de belangstelling in mijn verhaal-voor al de vriendschap mij hierin weer betoond, hartelijk dank. Gaarne wil ik uw raad opvolgen. Het “verhaal” zal niet moeilijk, denk ik, toch zoo te houden zijn, al gaat de beschrijving eruit van een verte, die ik nooit zag en beschreef op mededeelingen.’ Een maand later, op 11 december 1899, zond De Meester de vertelling Deemoed, ‘bekort en waar noodig veranderd’, andermaal in. ‘Wat een genoegen is mij onlangs dat wederzien geweest! Ik heb het op hoogen prijs gesteld, bij uw feest tegenwoordig te zijn. Tinie en ik praten er nog dikwijls over.’