De briefwisseling tussen Lodewijk van Deyssel en Albert Verwey

8

K. Alberdingk Thijm c.o. Alexander Teixeira de Mattos.

3, Plowden Buildings. In the Temple London

21 September 1894.

Aan den Heer Albert Verwey.

Noordwijk Holland

Amice,

Het zij mij vergund er je opmerkzaam op te maken dat het goed zoû zijn als je op het adres van je door mij met verlangen te gemoet gezien volgend schrijven den naam van mijn hospes wildet vermelden, daar het anders niet zeker is dat de brief te recht komt.

Ik wil de voor het Tijdschr. door je afgekeurde zaken niet zien, ben je dankbaar voor het inzien en bij voorbaat voor het terugzenden.

Je voorstel betreffende het terugzendingsbriefje, om te beginnen met daarvan een klein aantal ex. te laten drukken, heeft mijn instemming. Wij zouden, denk ik, met betrekkelijk weinig kosten iets kunnen laten maken in den trant van Der Kinderens huwelijksmededeeling.⁴⁴

In de ruilingsquaestie met Nederland en den Navorscher heb ik geen meening. Dit is zeker: je zult er weinig of niets aan hebben. Een weigering met aangeving van het motief, dat het voor ruiling beschikbare aantal ex. reeds verbruikt is, zoû wellicht de Heeren vragers ook niet ontstemmen. Eigenlijk meen ik dus, dat wij het maar niet moeten doen. -

Dat je bij jufvr. Drabbe bent geweest vin ik heel aardig. Het zoû ook aardig zijn als er nu maar een paar verzen van haar er in kwamen.

44 Op 17 september 1894 berichtte Van Deyssel vanuit Londen aan zijn vrouw dat hij de, aan hem doorgezonden, huwelijksaankondiging van Derkinderen die ochtend in goede orde ontvangen had. ‘'t Is een heel mooi circulairetje.’ Het betrof de door Antonius Johannes der Kinderen uiteraard zelf ontworpen aankondiging van zijn op 26 september 1894 in Utrecht te voltrekken huwelijk met Johanna Henriëtte Besier. Het op deze aankondiging voorkomend vignet (zie de afbeelding daarvan in dit boek) werd dat zelfde jaar nagenoeg in zijn geheel, want met afwijkende boven- en beneden-omkadering, opgenomen in het exlibris Derkinderen-Besier, laatstelijk gereproduceerd in de onder eindredactie van Maureen Trappeniers in 1980, als uitgave van het Noordbrabants Museum te 's-Hertogenbosch, tot stand gebrachte catalogus van de tentoonstelling Antoon Derkinderen 1859-1925, p. 122-123, nr. 79. Op 19 september 1894 verzocht Van Deyssel, nog steeds vanuit Londen, zijn vrouw ‘Alsjeblieft een kaartje van ons beiden aan Derkinderen [te] sturen. Vergeet het niet. Zoo'n fransch kaartje. Zij liggen in het middelste lâtje aan den rechter kant in mijn bureau. Zet er maar niets op maar schrap het adres dat onder op het kaartje staat door.’ Het adres diende te worden doorgeschrapt omdat het hier visitekaartjes betrof die nog Van Deyssel's eertijdse Bergen op Zoomse adres vermeldden.aant.

[p. 26]

Je brief 20 Sept. te Noordwijk gepost 10-11 voorm. ontving ik hier 21 Sept. 7.30 vóorm., ongelooflijk gauw dus.

Ik heb verzen van Borel ontvangen⁴⁵ (een delikaat geval!), die ik meêbreng of stuur. Als wij ze mooi vinden heeft zijn vriend Thorn Prikker⁴⁶ er nog in voorraad.

Ik doe moeite om hier de jongste poëzie te verzamelen (Ik heb al The Second Book of the Rhymers' Club, 1894 met 13 dichters er in).⁴⁷ Daar zoû je dan misschien in het Tijdschr. iets van kunnen zeggen.

Vaarwel. Later meer. Ik ben wat moe.

Hartelijk dank voor de door vriendschap gewijde kaarsen in de Temple, tusschen het graf van Goldsmith en de kamers van Dr. Johnson,⁴⁸ ter eere van mijn verjaardag door jullie ontstoken.

Karel Alb. Th.

45 Op 19 september 1894 schreef Van Deyssel aan zijn vrouw, vanuit Londen: ‘De brief van Borel had eigenlijk naar Verwey gemoeten. Waarom heb je hem niet opengemaakt?’ Deze brief ging vergezeld van gedichten die deel uitmaakten van een onuitgegeven bundel Ziele-schemering waaruit in De Gids, oktober 1894, p. 164-166, en in idem, mei 1895, p. 376-385, respectievelijk drie en negen verzen werden geplaatst. Van Deyssel noemde Borel's zending van 12 augustus 1894, ‘een delikaat geval!’ omdat hij zelf Borel als potentiële medewerker had aangezocht, waarop Borel had gereageerd: ‘Met zeer veel genoegen zal ik mijne medewerking verleenen aan een tijdschrift, dat onder uwe redactie staat, hoewel de tweede redacteur mij in den laatsten tijd niet meer sympathiek is.’ Ook had Borel gevraagd hem als abonné te doen inschrijven.

46 Over Borel's vriendschap met Johan Thorn Prikker, zie De brieven van Johan Thorn Prikker aan Henri Borel en anderen 1892-1904. Bijeengebracht en toegelicht door Joop M. Joosten, Nieuwkoop, 1980.

47 De Rhymers' Club was een in 1891 geformeerde kring van jonge dichters die, zoals Richard Ellmann het formuleert in zijn boek over Yeats: The Man and the Masks, vijfde druk, London, 1973, p. 143, ‘furnished much of the talent for the fin de siècle reviews, The Yellow Book and The Savoy; among the members were Ernest Dowson, Victor Plarr, Richard Le Gallienne, Aubrey Beardsley, John Davidson, Lionel Johnson, Arthur Symons, and Ernest Rhys. One thing they all had in common, an admiration for the traditions of Rossetti in verse and of Pater in prose.’ Tweemaal gaf deze kring, waarin zich ook W.B. Yeats - zij 't onder voorbehoud - een pooslang thuisvoelde, gezamenlijk een bundel uit: in februari 1892 The Book of The Rhymers' Club en in juni 1894 The Second Book of the Rhymers' Club. Deze boeken zijn thans zeer gezochte maar schier onvindbare collectors'items. Het eerste verscheen in een oplage van slechts 350 exx. en was reeds, blijkens een mededeling achter in de in 1893 verschenen tweede druk van John Addington Symonds, In the Key of Blue and other prose essays, in 1893 geheel uitgeput. Het tweede boek, waarop Van Deyssel de hand had weten te leggen (vermoedelijk kreeg hij het cadeau van zijn gastheer of van Arthur Symons) is in twee uitvoeringen verschenen, zoals te lezen valt onder no. 294 in Allan Wade, A Bibliography of the Writings of W.B. Yeats, London, 1951, p. 258-259. Aangenomen mag worden dat Van Deyssel's exemplaar, verschenen te Londen bij Elkin Mathews & John Lane en te New York bij Dodd, Mead & Company, er aldus uitzag: ‘Issued in brown buckram, lettered in gold on spine; white end-papers, all edges untrimmed’, en op pag. 4 voorzien van de mededeling: ‘Of this Edition Five Hundred Copies have been printed for England (of which Four Hundred only are for Sale.) One Hundred and Fifty Copies have been printed for America.’ Aan The Second Book of The Rhymers' Club werkten mee E. Dowson, E.J. Ellis, G.A. Greene, A. Hillier, L. Johnson, R. Le Gallienne, V. Plarr, E. Radford, E. Rhys, T.W. Rolleston, A. Symons, J. Todhunter en W.B. Yeats.
Wat Verwey aangaat: op Van Deyssel's suggestie over The Second Book of the Rhymers' Club iets te zeggen, is hij niet ingegaan. Wel heeft Verwey aandacht gevraagd voor de poëzie van een dezer Rhymers, te weten Ernest Dowson; zie Albert Verwey, Een tocht door Londen, in het Tweemaandelijksch Tijdschrift, 4e jrg., aflev. 1, september 1897, p. 53-64, aldaar gedagtekend Mei 1897. Laatstelijk herdrukt in Stille Toernooien, Amsterdam, 1901, p. 189-202.

48 Oliver Goldsmith ligt begraven in de nabij Van Deyssel's logeeradres gelegen Temple Church. Vanaf Plowden Buildings 3 is het ook maar een kort eind lopen naar Dr. Johnson's House op Gough Square, door de grote doctor bewoond van 1748-1759.