1957 Prijs van de Stichting Kunstenaarsverzet 1942-1945
Jury: Gerrit Borgers, Han G. Hoekstra, A.H. Mulder, Bert Schierbeek
De prijzen van de Stichting Kunstenaarsverzet 1942-1945, groot duizend gulden, worden toegekend aan kunstenaars die niet alleen door hun artistieke arbeid op uitstekende wijze bijdragen aan de ontwikkeling van de kunsten in Nederland, maar die tevens in hun levenshouding getuigenis afleggen van hun besef voor de verantwoordelijkheid van de kunstenaar in de samenleving. De prijs voor beeldende kunst werd in 1957 aan H.M. van der Spoel toegekend, de prijs voor letterkunde aan Hermans ‘als erkenning van zijn verdiensten op het gebied van het korte verhaal’.
Het was voor het eerst dat Hermans een prijs werd toegekend zonder voorafgaande wedstrijd, maar hij weigerde op grond van zijn in 1955 verkondigde principiële afwijzing van literaire prijzen. De jury had rekening gehouden met een weigering en had het bestuur van de Stichting geadviseerd in dit geval een ander te bekronen. Maar het bestuur besliste dat de letterkundeprijs niet zou worden uitgereikt. Hermans was dus niet bij de prijsuitreiking voor beeldende kunst op 8 februari 1958 in het Stedelijk Museum van Amsterdam waar een andere Groninger, de dichteres M. Vasalis, de herdenkingsrede hield. Aan de vooravond van de plechtigheid gaf Hermans een interview aan de Grote Provinciale Dagbladen: ‘Ik houd mij aan de richtlijnen die ik mijzelf heb gesteld en die ik bovendien publiek heb gemaakt. Wanneer de overheid dan toch geld te vergeven heeft, lijkt het mij veel gezonder een lijst aan te leggen van schrijvers, die het verdienen gesubsidieerd te worden en die dan regelmatig een toelage uit de pot kunnen ontvangen. Dan wordt tenminste al die willekeur van de verdelende vriendjes enigszins vermeden’ (Nieuwsblad van het Noorden van 7 februari 1958, afgedrukt op p. 224 van Mandarijnen).
Het prijzengeld werd door de Stichting gestort in het Mr. J.F. van Royenfonds dat zich bekommerde om ‘het verplegen en doen verplegen van kunstenaars en hun gezinsleden in herstellingsoorden’.