| |
| |
| |
VII
Iedereen heeft zynen stryd op de wereld; ik heb het altyd hooren zeggen, en, by eigen ondervinding, begin ik te gevoelen dat het waer is.
Ja, wy allen te samen, arme, hoogmoedige schepsels Gods, die men menschen noemt, moeten bekennen dat wy, de eenen vroeg, de anderen laet, en toch elkeen op zynen tyd, eens het hoofd moeten buigen onder het lastje weedom dat ons, 't zy van hier boven, 't zy van den evennaesten, wordt opgelegd.
En wie is er nog de slechtste? Hy die alles langs den bitteren kant opneemt; hy die knort en mort over de zwaerte van het pak, en die altoos zoekt om het op de schouders van een ander te werpen. De goeden zyn steeds de besten: zy hopen altoos op een beter; en al is de weg nog zoo hobbelig en dor, toch trekken zy met goeden moed voort, en komen toch eens daer, waer de
| |
| |
zonne schynt, de rooze bloeit en de vogelen zingen.
O! ik wilde wel dat al de brave menschen eens te samen wilden doen; dan zou men iets anders zien! Dan zouden de weezeverdrukkers, de volksvyanden, de dieven, de moordenaers, de valschaerds, de schynheiligen, de gierigaerds, de menschenstroopers en geheel het bendeken van Lucifer hun eigen zelven moeten dood loopen, wanneer zy met niemand anders dan met hun's gelyken mogten omgaen.
Maer wat doen zy, de brave menschen? Zy zwygen, en zuchten, en dragen hun leed in stilte. - 'T is misschien nog het beste, en, voorzeker, het gemakkelykste.
Wat kon Hekels nu al min doen, dan kozyn van Brussel eens te gaen bezoeken, daer hy er zoo vriendelyk toe verzocht werd?
Het stoomtuig blaesde en zuchtte als een hellekind. 'T was de eerste mael van zyn leven dat onze vriend zich op reis begaf, en dan nog wel op den yzeren weg; en al wat hy zag, en al wat hy hoorde, kwam hem zoo bovennatuerlyk voor, dat hy er byna de zinnen van verloor. Het scheen hem echter nog lang eer men te Brussel aenkwam; want kozyn had hem gezegd dat er maer eenige minuten noodig waren om er te komen.
Maer ach! het duerde zoo lang; want de man zat ook niet veel op zyn gemak: dat schuifelen en blazen ging hem niet. Hy werd al meer en meer bang, en 't deed hem regt goed, wanneer de trein eindelyk voor goed
| |
| |
stil scheen te willen staen, en de bediende haestig riep: Les voyageurs pour Bruxelles changent de convoi.
Hekels had van de geheele reeks fransch niet anders dan Brussel verstaen. Op een, twee, drie, was hy het rytuig uit en de stad in. Het kwam hem vreemd voor dat kozyn niet aen de statie was gekomen: hy had het hem nogthans vast beloofd. Hy getroostte zich echter met het gedacht dat hy hem wel ergens zou tegenkomen in de stad. Hy ging dan op zyn gemak en met goeden moed, de eene straet in, de andere uit. Maer hy kwam kozyn niet tegen. En het werd avond, en hy kreeg honger en hy kreeg dorst, en hy kreeg vaek, en hy werd moede. Hy begon aen zyne Frederika, aen zyn Lizatje en zyn Frederiksken te denken, en dan werd het byna hoog water.
- ‘Medam! kunt gy my hier niet logeren?’ vroeg hy in de herberg waer hy een glasjen nam. ‘Ik ben mynen kozyn komen bezoeken; hy moest aen de statie zyn, en hy was er niet. Misschien kunt gy my eenige inlichting nopens hem geven. Hy heet Sarel, en is koopmansklerk; het is de eerste mael dat ik naer Brussel kom, en ik loop hier verdoold.’
- ‘Maer, mynheer,’ sprak de vrouw, ‘gy zyt hier te Brussel niet.’
- ‘Hoe zoo? Ben ik hier te Brussel niet? Maer ik moest er pertan zyn. En waer ben ik dan, Medam?
- ‘Wel, mensch lief, gy zyt hier te Mechelen. Men
| |
| |
heeft u dat zeker wel gezegd in de statie. Gy moest in een ander konvoi stappen.’
- ‘Men heeft daer wel iets geroepen; maer ik heb het niet gehoord.’ (Hy dorst niet bekennen dat hy geen fransch verstond).
Nu, nu, het was ook al zoo erg niet. Hy kon morgen vroeg ook naer Brussel gaen. De Medam was gespraekzaem, het avondeten was hertelyk, en Hekels had weldra vrienden met de magt in de herberg. Hy kwam daer ook in kennis met een heerken dat 's anderendaegs ook naer Brussel moest, en met wien hy geheel den avond druk aen 't klappen was. Zy kwamen, na vele vriendschapsbetuigingen, overeen samen te vertrekken.
Reeds vroeg in den morgen, en nog een uer voor de afreis, bevond onze held zich aen de statie; maer wien hy niet zag en nimmer meer zag was het heerken van den vorigen avond; en 't geen hy ook te vergeefs zocht in den zak van zynen langen frak, was het lynwaden borzeken met eenige vyffrankstukken er in, welke hy daer ter zyde had gesteken. Gelukkiglyk had hy nog meer geld in zyn ondervestzaksken steken, anders moest hy nog wel te voet terugkeeren.
Hy kwam te Brussel aen, afgemat naer ziel en lichaem. Het geschuifel en geblaes van den vuerwagen had hem weêr zoo veel schrik aengejaegd, dat hy zich vast voorstelde nooit meer op reis te gaen.
- Un commissionnaire, Mochieu, un commission-
| |
| |
naire! Mochieu, prenez la voiture! Par ici, Mochieu! Le programme des fêtes, prenez, Mochieu! Cinq centimes! L'omnibus, Mochieu, Cinquante centimes! entrez! entrez!
Hekels keek een wyle rond; wendde zich dan naer den treffelyksten van den schreeuwenden hoop, en vroeg nog eens naer kozyn Sarel, de koopmansklerk. Weldra kwam er een commissionnaire toegeschoten die hem zou geleiden. Waer naer toe? Geen van beiden wist het. Hekels betrouwde zich op zynen geleider, en de geleider dacht: hy zal my toch betalen, al komen wy ook nergens aen.
Was het nu de Voorzienigheid of het instinkt van kozyn Sarel, dat hem in de Nieuwstraet had gedreven; want hy verwachtte Mon Oncle niet meer? Ik weet het niet. Althans is het zeker dat Hekels nu in de haven was, en gewillig de vyftig centiemen aen den kommissionnaris betaelde.
Alles was dus wel. Mon Oncle werd uitnemend vriendelyk aenveerd. Er was goed eten in overvloed, en men wandelde van 's morgends tot 's avonds. Hekels was verrukt en opgetogen over al het schoons welke hy in Brussel zag. Er was slechts een enkel wolkje aen den gelukshemel van onzen held: daer kozyn met vele groote heeren omging, die onder elkander steeds fransch spraken, kon Hekels van hunne samenspraek niets verstaen, en dit bedroefde hem zeer. Hy besloot daerom,
| |
| |
terwyl hy nu toch de gelegenheid had, de noodige boeken te koopen, en fransch te leeren.
Hy ging dan, eens dat hy alleen op wandel was, in eenen boekwinkel, en vroeg naer fransche boeken. Men vraegde hem natuerlyk welke boeken hy begeerde, en hy antwoordde: ‘dat het boeken moesten zyn waeruit hy nog al het een en ander kon leeren.’ Was het een guitenstreek van den verkooper? Hekels betaelde nog al een schoon sommeken en vertrok uit den winkel met de philosofische werken van Voltaire onder den arm.
Wanneer hy nu zoo acht dagen dit hemelsch leventjen in de hoofdstad had gesmaekt, maekte hy gereedschap om naer huis te gaen.
Eer hy vertrok, sprak kozyn Sarel lang met hem over de Assurantie-Compagnie waervan hy deel maekte. Hy raedde Mon Oncle sterk aen, er een deel zyner penningen in te geven: met twee, dry duizend franks te storten, kon men de kinderen voor later een schoon inkomen verschaffen.
Hekels luisterde nog al toe, en kozyn liet hem de aenteekeningen zien van vele groote mannen, en wat nog beter was, een geheel kasken met vyffrankstukken; want kozyn en zyn makkers deden de zaken in 't groot. Nicodemus zette groote oogen open en zegde, dat hy er met zyne vrouw zou over spreken.
In het naer huis komen ging het hem beter dan in het heengaen. Hy kwam voor deze mael regtstreeks in
| |
| |
de geboortestad aen, werd zyn geld niet meer ontstolen; want na het aenkoopen der koeken voor gade en kroost, bleef er hem niets meer over.
Weken lang vertelde hy van Brussel en derzelver schoonheden; maer zyne vrouw zuchtte toch telkens hy er van begon, en het was ook al niet te verwonderen. Dit reisken had aen Hekels rond de honderd franken gekost, en Frederika begon thands meer dan ooit de weerde van het geld te kennen. Hare vroegere gewoonte van sparen kwam haer nu ook wel te stade; maer moest het zoo voortgaen, het zou weldra ook al niet meer helpen met sparen. Nu en dan hoefde zy ook al eens by hare zuster te gaen. De lezer kan wel denken waerom.
Fernandina bleef toch alles langs den goeden kant aenzien. Frederika mogt niet klagen over het verteeren van eenig geld: Hekels was goedhartig, braef en voldoende, en daerby moest hy toch zynen stand eer aen doen. Hy had dure boeken gekocht, het is waer; maer zyne vrouw moest er trotsch op zyn. Hy zou nu ten minste fransch kunnen spreken, en Dina hoorde zoo geern fransch spreken!
- ‘Myne arme, kleine bloedjes,’ dacht Frederika, mogt het hun maer niet hinderen! en zy zuchtte dikwyls, de brave moeder, en haer hart was somtyds zoo vol druk en bange zorg. Maer toch klaegde zy nooit. Zy droeg haer leed in stilte en hield het voor haer alleen.
|
|