|
| |
| |
| |
II
Het was een heerlyke herfstdag; de zonne drong lachend door de fyn geborduerde venstergordynen. - Het was een dier half koele Septemberdagen, zonder wind en zonder wolken. Een dier dagen, waerop men zich in zyn eigen hart zoo wel te huis bevindt, wanneer het gedacht aen den afgestorven vriend, aen de dwalende zuster ons eenen stillen traen uit het oog rukt, en men, den blik naer omhoog, van licht en vrede droomt.
Lustig en luchtig dartelt de vrolyke jeugd by den eersten lentedag; ryk aen levenslust en liefde, baedt zy zich met volle genot in de eerste zonnestralen.
Het zoete gezang van den leeuwerik, de ritselende slem der eerste bladeren, het gemurmel der beek, doen in een jong hart eene verrukkende harmony ontstaen, maken alles voor den eersten blik zoo bekoorlyk, de eerste liefde zoo vurig en het eerste lyden zoo bitter!
Wie heeft niet gezongen by den eersten lentedag?
| |
| |
Wie heeft niet gejuicht by de zoetluidende stem der eerste liefde? O! de lente van 't leven, de lente van 't hart en de lente van 't jaer, met al hunne begoochelingen, hunne reine stoeijende vreugde, zyn den met bloemen besteken sluijer gelyk, die de brandende zomerzon en de vreesselyke onweêrswolken voor het verrukte oog verbergt.
Maer wie zal ooit volmaekt eenen schoonen herfstdag kunnen schetsen, met de vreugde van den landman, wanneer hy zyne rykgevolde schuer aenstaert, en rustig den naderenden winter ziet komen? Wiens oog rust niet met welgevallen op de vale weide, op den hoogstammigen populier, wiens gebladerte begint te gelen en hem zooveel luister byzet? Wie heeft niet graeg den ligten nevel zien wyken voor de stralen der opkomende najaerszon?
Prachtig nog en indrukwekkend toont zich dan de natuer in hare volle majesteit. De zonne verwarmt zacht, en de mane schynt helder en met meer nadruk op het graf van hem, die vóór den herfstdag heen moest gaen.
O! de goede God verleene eenen stillen herfstdag, eenen zachten winter aen allen die blootvoets en zonder schutsel den brandenden zomer des levens doortrekken moesten.
| |
| |
‘Hoeft gy nog een kopje koffy, lief kind?’ sprak de goedaerdige Fernandina tot hare zuster, die voor haer nog altoos in de kinderjaren was. Wat zit gy daer te suffen? Zou men niet zeggen dat gy verdriet hebt? Kom, kom; doe eens een vrolyk gezichtjen aen. Naer het ontbyt gaen wy eens by pachter Lysters. Het weêr is zoo schoon: ‘Ziet eens, Frederika, hoe helder de zonne schynt!’
De zonne scheen inderdaed helder: het weder was heerlyk, en de wandeling zoo aengenaem over de smalle padjes, dwars door de groene, malsche weiden!
Ondanks dit alles, bleef Frederika dien dag mymerend voortwandelen; en wat ook de goedwillige zuster deed om haer te vervrolyken, alles bleef vruchteloos.
Stilzwygend gingen zy heen, en even stilzwygend keerden zy terug; en toen, rond den avond, Fernandina, die hare bedruktheid niet meer meester was, aen hare zuster vroeg wat haer hinderde, toen sprak Frederika over het eenzaem, stil leven dat zy leidden, en over de verveling, die er uit voortsproot; over het gemis aen bezigheden, enz., enz. Nu, over vele dingen, die duidelyk lieten blyken, dat de jongere zuster iets in 't hoofd moest hebben.
Uit de geheele klagtrede der misnoegde, verstond de kortzichtige Fernandina slechts dat hare zuster meer bezigheid behoefde, en daerom voer zy haer eenigszins haestig toe: ‘Geene bezigheden genoeg, ons Rika!
| |
| |
- Maer hebt gy nu vergeten dat wy het geheel huisgezin van den ouden Joos Dekker moeten van kleederen verzorgen, en ligt de dikke wollen stof daer niet reeds lang gereed in de kas? - Kunnen wy de arme, kleine bloedjes van de weduwe uit het achterstraetjen den geheelen winter dóor, zonder zokskens laten loopen? En wat zou de arme schrynwerker zeggen zoo wy zyn Tistjen den beloofden nieuwen kiel niet schonken? - Ja, Rika, bezigheden zyn er genoeg, en ik vrees voor geene verveling; als ik iets vrees, is het dat gy ziek zyt; want zoo hoorde ik u nog nooit spreken.’
- ‘Maer, ons Dina,’ was het eenigzins verlegen antwoord, ‘als ik spreek van verveling, is het alleen omdat ik denk dat ons leven zoo alle dagen het zelfde is.’
- ‘En als het wél is, Rika, mag het ook wel alle dagen het zelfde zyn. Ik wensch toch, voor my, naer geene verandering.’
- ‘Ja maer, de winter is voor de deur, Dina, en dit is immers zoo verdrietig.’
- ‘Dit is waer, Frederika; maer denk eens na: wanneer hy reeds verdrietig is voor ons, wat moet hy dan niet zyn voor menig arm schepsel Gods, dat van honger en koude schier bezwykt? Kind, kind, het is God te klagen, dat ik u moet herinneren dat wy gelukkig zyn!’
- ‘Ik zeg toch, Dina, dat andere menschen meer
| |
| |
verstrooijing en vermaek genieten dan wy... Gy weet toch ook dat.....’
- ‘Ik weet niets anders, Frederika, ten zy dat onze lieve Heer goed voor ons is geweest, en dat wy niet mogen morren; ja, ziedaer alles wat ik u weet te zeggen.’
Zou de herfst ook al zyne onweêrswolkjes hebben? Fernandina was een beetjen koppig, en hare zuster een weinig naertrekkelyk. Daeruit ontstond eene ligte spanning, welke eenige dagen duerde.
- Toen het wolkje verdreven was, merkte Fernandina met spyt, dat hare zuster, alhoewel vriendelyk voor haer, toch immer droefgeestig bleef.
Tevreden zyn is eene groote gave Gods, vooral wanneer men reden heeft tot klagen; maer ontevreden zyn wanneer het lichaem gezond is en de geest zonder spanning, duidt natuerlyk aen dat het hart begint te eischen.
Zoo was het met Frederika. - In den eersten had zyzelve niet geweten wat haer schortte. Zy was droefgeestig geworden en had troost gezocht in de kerk. Toen zy vurig hare bede naer omhoog zond, had zy koster Hekels ontwaerd, die met zyne glinsterende zwarte oogen hare devotie in den wind had geslagen Wanneer zy by gebuervrouw Vogels een weinig verstrooijing zocht, was koster Hekels daer weêr al, om met eene zoetluidende stem naer den overrok van Pater
| |
| |
Ambrosius te komen vragen. En dan was het voorwerp zelf tot haer gekomen, had hare hand genomen, en gezegd: Lieve Frederika. - Niets meer, niets min.
En alzoo was Rika Donckers, de bloem der oude-jonge-dochters verliefd geraekt op den slimsten van al de slimme kosters, die op den aerdbodem huisvesting genieten.
Het slaet negen ure op het oude uerwerk. Fernandina's kalme houding bewyst, dat zy onbewust is van het onweêr dat haer boven het hoofd hangt. Hare stille blikken zoeken zonder ongeduld het naeiwerk dat den vorigen dag onafgedaen is gebleven.
Frederika, in tegendeel, is bleek, bevend, onrustig. Zy kykt zonder te zien; zy luistert zonder te hooren. Hoe wonderlyk de liefde zoo al de zintuiging in beslag nemen kan! Maer ook eene eerste liefde op het vyf-en-veertigste jaer! Denk er aen, lieve lezer; en maek, zoo als ik, uwe overwegingen. Dan zullen wy malkanderen goed verstaen, en ik zal niet behoeven te zeggen dat de jongste dochter van wylen Benedictus Donckers byna ontzield op haren stoel nederzeeg, wanneer een zacht getik op de deur met een: is er geen belet? in hare ooren klonk.
Haestig verliet zy de kamer, toen koster Hekels met eene diepe buiging het vertrek binnentrad.
Hy was bevallig, de koster; byna schoon, ondanks zyne vyftig jaren, en de zilveren streepjes, die zich hier
| |
| |
en daer tusschen het zwarte hair vertoonden. Daerby fiks en regt, met eenen arendsneus en fraeije witte handen. Hy was altoos de lieveling geweest van al de oude vrysters, en meest allen hadden de hoop gekoesterd eens hun lot met dat van koster Hekels te mogen verbinden. Maer hy wilde geld, de slimme man (zoo spraken de booze menschen); geld genoeg om op zyne oude dagen het klokzeel en den keersendomper te kunnen laten varen, om dan ook eens op zyn gemak het leven te genieten.
- ‘Hoe vaert gy? Ik kom u eens bezoeken. Altyd in volle gezondheid zoo als ik zie?
- ‘Neemt eenen stoel, koster. Zet u, vriend! Gy doet my veel eer aen. Met de gezondheid, ja, gaet het redelyk goed, en ik hoop dat gy ook zoo veel moogt zeggen. - Wy hebben, God dank! niet veel te klagen. - Wanneer men begint te vyftigen, zoo als wy beiden, is men ook al niet meer verwonderd of verschrikt als er wat Rhumaties of wat styvigheid in de beenen komt.
‘Halt, halt, juffer Donckers! zoo ver ben ik nog niet. Myne beenen zyn nog slap, en ik hoop van ze nog lang in dien staet te houden.’
‘God gave 't, vriend; God gave 't! Maer ik dacht dat gy toch ouder moest zyn dan ik. - Zet u op uw gemak, koster. Moeder zaliger sprak my dikwyls van uwen vader (God wille zyne lieve ziel hebben)! Hy was een braef, eerlyk man. Waert gy niet zyn oudste zoon?’
| |
| |
- ‘Ik weet het niet juist; het is zoo lang geleden. Ik geloof het niet.’
- ‘Nu, nu, koster; het komt er toch niet op aen. Het byzonderste is, dat gy nog zeer staende zyt voor uwen ouderdom. - Ik zegde het nog laetst aen Frederika ('t mensch is gedurig niet wel; ik versta er my niet aen), ja, ik zegde het haer ook, alswanneer wy u gisteren tegenkwamen, dat gy nog zeer staende zyt; ja, inderdaed, koster, zeer staende.’
- ‘'T is mogelyk jufvrouw Donckers, maer nu tot daer. Ik kom om u over eene aenbelangende zaek te spreken. Uwe zuster heeft u waerschynelyk reeds gezegd waervan er kwestie is; maer om 't even, ik wil aen u, zoo als aen haer, myne tegenwoordige en toekomende inzichten blootleggen. Het geldt niet alleen haer geluk en het myne, maer ook tevens het uwe, juffer Fernandina; en indien gy in ons plan medewerkt, zullen wy op onze oude dagen het ware geluk vinden.’
Het ware moeijelyk de verwondering en de verrassing te schetsen, die op Dina Donckers eerlyke trekken stonden. Het was stamelend en aerzelend dat zy antwoordde: ‘Zeker, koster,... gy weet, ik ben nooit tegen iemands geluk geweest. Rika heeft my nog niets gezegd. In alle geval zal ik al doen wat in myne magt bestaet om.... Maer waer is ons Rika? Zy zou my kunnen zeggen.... Is er iemand in nood? Spreekt maer regtuit, koster; ik durf niet denken dat gy...! Maer dit is onmogelyk.’
| |
| |
- ‘O! er is by my geenen nood, juffer Donkers,’ was het snelle antwoord; ‘in tegendeel. - Gy zoudt by ons kunnen inwoonen of hier blyven, naer uwe geliefte. Ik heb daer reeds met uwe zuster over gesproken. Frederika stemt gansch met my overeen, en het hangt slechts van u af om uw en ons geluk te vermeerderen.’
Een klein lichtje schoot langzamerhand zyne flauwe stralen in Dina's duister brein en deed haer naer de waerheid zoeken. Weldra werd haer alles klaer, toen Frederika de kamer binnen kwam en haer weenend toevoer:
- ‘Ach! ons Dina, wees niet kwaed; ik zie den koster toch zoo geern, en wilde wel met hem trouwen.’
Wanneer men lang in den stikdonkeren heeft gezeten en men dan eensklaps in eene klaer verlichte zael komt, dan heeft dit op onze oogen een zonderling uitwerksel: 't water komt ten hoogsten, de zenuwen van 't aengezicht trekken te samen, men zoekt een duister hoekjen, en, als men het in 't lachen niet opneemt, is men zeer slecht gemutst. Verbeeldt u nu dat Dina, onze oude goede kennis, in dit geval was na den uitroep harer zuster.
Eenige stonden later zat zy op hare kamer, en weende tranen van bittere teleurstelling. Middelerwyl drukte koster Hekels, die van jongs af altyd de goede gelegen- | |
| |
heden had weten waer te nemen, den eersten liefdekus op Rika's bevende lippen.
Nu, om myn hoofdstuk te eindigen, wensch ik aen al myn lezers eene goede gelegenheid zoo als die van koster Hekels, en aen al myne lezeressen eenen minnaer, die zoo wel als hy, van de goede gelegenheden weet gebruik te maken.
|
|
Auteursrechtvrij