| |
| |
| |
XVIII.
Oui: je n'avais point jusqu'à présent cherché le bonheur là seulement où l'on peut le trouver; et blasphémateur que j'étais, je disais: ‘Il n'y a pas de bonheur.’
S. Henry Berthoud. (Le Lendemain de Noce.)
Immer treuriger was Klara geworden, toen de scherts harer moei had opgehouden, en deze zelfs het huis had verlaten om eenig werk in den hof te verrigten. Wanneer de geestige vrouw uit de keuken verdwenen was, verviel hare nicht in eene knellende zwaermoedigheid, en in dezen toestand durfde zy noch het verledene ondervragen, noch de toekomst inzien.
Lodewyks beeld vervulde alleen haer gemoed, en het bleeke aengezicht des jongen mans zweefde steeds voor hare oogen. Lang had het meisjen zich zelve bedrogen, hare gewaerwordingen valsch geduid en haren eigenen geest misleid. Sedert den
| |
| |
dood harer moeder, had Klara, meer aen zich zelve overgelaten, beter in haer hart leeren lezen, en zy ondervond thans, dat Lodewyks aendenken het meer en meer vervulde, en al hare krachten overheerschte.
Mevrouw Van Stralen was in de laetste maenden haers levens achter dit geheim gekomen, maer door de ziekte afgemat, en door de voorkennis harer aenstaende dood van allen aerdschen bemoeijingen afgetrokken, had zy er nooit aen hare dochter van gesproken; doch het moest der moeder zeer ter harte liggen, terwyl op haer sterfbed de namen Lodewyk en Klara, te samen met hare ziel het verbryzelde lichaem waren ontvlogen, en in de ooren van haren man als eene laetste bede voor het geluk haers kinds hadden weêrklonken.
Klara had zich aen het venster met eenig naeiwerk nedergezet. Zy dacht aen Lodewyk en hare oogen verlieten het spoor der naeld over het witte linnen niet.
De deur werd geopend, en Lodewyk trad binnen.
Het meisjen denkende, dat het hare moei was die terugkeerde, durfde de oogen niet opslaen, want zy waren rood van weenen.
Lodewyk, die diep getroffen was, kon niet spreken en hy was verpligt, zich aen eenen stoel vast te houden, om niet ten gronde te storten.
De stoel daverde onder de bevende drukking van 's jongelings lichaem.
Klara verhief het hoofd.
De snydende gil: Lodewyk! ontvloog harer borst, haer bloed vloeide tegen zynen natuerlyken stroom op; roerloos en angstig
| |
| |
bleef zy onder de begoocheling van Lodewyks donkere oogen, als met verlamming geslagen, zitten.
De jongeling naderde.
- Juffer Klara, stamelde hy eindelyk, vergeef my, indien ik door myne tegenwoordigheid wederom uwe wonden heb opengescheurd en u uw pynelyk verlies heb herinnerd. Het toeval alleen heeft my hier in dit dorp gebragt, ik heb uwen vader in het veld gezien en ik heb gedacht, dat... ik heb gedacht - dat myn bezoek welligt voor u beide troostelyk zyn zou; maer uwe ontsteltenis bewyst my het tegendeel.
De jongeling wachtte vrugteloos naer een antwoord; Klara was te zeer door zyne schielyke verschyning getroffen om één enkel woord te kunnen uitbrengen, en zy bleef den jongeling, als van gevoel beroofd, aenstaren.
Deze hernam eenigszins bitter:
- Ontvang dus myn vaerwel; wederom moet ik weg! Waerheen is my onverschillig. Slechts dan, wanneer de have- en ouderlooze by u geene droefheid meer opwekt of u geene treurige herinneringen meer medebrengt, ziet gy hem terug... Wandel aen Arthurs zyde vrolyk en gelukkig het leven door, maer ik smeek er u om, vergeet my niet téenenmael, op dat ik my ten minste in iets, hoe gering het ook zy, moge verblyden.
- Lodewyk, uwe woorden zyn wreed! antwoordde snikkend het bevende meisjen.
- Wreed is myn lot op aerde, juffer Klara; maer myne woorden zyn het niet, doch ik dank u voor dit gezegde, want het bewyst my, dat gy in myn lyden deel neemt. Hoor Klara, en verschoon
| |
| |
my, indien ik voor één oogenblik den eerbied vergete, dien ik u schuldig ben; voor de eerste en laetste mael sinds ik denken en gevoelen kon, uwen naem uitspreke als een broeder den naem zyner zuster doet, hoor en oordeel of ik anders handelen kan of mag.
- Toen wy beide de wereld onbewust, vrolyk het leven doorfladderden, hand aen hand, door de weiden stoeiden en bloemen plukten, die wy met kinderlyke vreugde aen uwe moeder bragten, en tot loon eenen kus ontfingen, zeg my Klara, beminden wy elkander niet als broeder en zuster? was myne vreugd de uwe, en uwe smart de myne niet?
Toen ik later het gastvrye dak uwer ouderen verliet, zegende uwe brave moeder my niet, alsof ik haer eigen kind ware geweest, en zegdet gy niet tot my in het heengaen: Lodewyk welkdanig ook onzer beider lotbestemming zy, laet ons nooit vreemdelingen voor elkander worden?
Klara snikte luider, maer kon niet antwoorden.
- Al deze woorden staen onuitwischbaer in myn geheugen geprint en duizendmael heb ik gezegd:
- Beter ware het geweest, my aen myn noodlot over te laten, en van koude te laten sterven, dan myn leven te redden om het later door het vuer der wanhoop te zien verleeren.
Klara sprong eensklaps op en den jongeling by de hand nemende, sprak zy:
- Herroep uwe woorden, Lodewyk! want gy lastert God en myne moeder!
De aenraking harer bevende hand stilde oogenblikkelyk zyn gistend bloed en zyne geestdrift week voor den blik dien het
| |
| |
meisjen hem toewierp, want er lag zoo veel medelyden en zoo veel weedom in besloten, dat de jongeling dadelyk vervolgde:
- Gy hebt gelyk, engelachtige ziel! ik heb het regt niet tegen myne bestemming op te staen, en toch ben ik diep ongelukkig. Maer ik wil u niet langer bedroeven, vaerwel en wees gelukkig; morgen reeds zal ik verre van hier zyn, aen u denken, en niet meer door myne treurigheid de zon uws levens verduisteren.
- Waerom wilt gy heen, en wat toch heb ik u ooit misdaen Lodewyk? dat gy my schynt uw ongeluk te willen verwyten.
- Wat gy my misdaen hebt, Klara? O niets! niets! het is immers uwe schuld niet, dat gy ryk zyt en ik arm ben. Het is uwe schuld niet, dat God my een hart heeft gegeven om u te beminnen en ter zelver tyd eenen onoverschrydelyken scheidsmuer tusschen ons beiden heeft gesteld. Het is uwe schuld niet, dat uw beeld my steeds vergezelt en uw aendenken my nooit verlaet. Neen, Klara, dit alles is uwe schuld niet, en echter zyn er in myn leven oogenblikken geweest, waer ik gezegd hebt: Wilde God, dat zy my verachten mogt, dan zou ik haer ten minste kunnen haten, en nu kan ik haer enkel beminnen!
- Dat was eene booze gedachte, Lodewyk, en dat heb ik aen u niet verdiend.
- Gy hebt gelyk, Klara, het was slecht, maer gy zult het my vergeven, gy zyt beter, dan ik. De ziel uwer moeder herleeft in u, en gy zult de woorden myner wanhoop niet tegen myn hart doen getuigen.
Lodewyks droefheid was gedurende dit gesprek van lieverlede gestild.
| |
| |
By de laetste woorden, had hy Klara's hand in de zyne genomen.
Beide waren zoo zeer aengedaen, dat zy de binnenkomst van mevrouw Vanderklaveren niet hadden bemerkt.
- Zoo, zoo! dat gaet daer goed, dunkt my! klonk het eensklaps aen hunne ooren.
Klara deed eenen sprong achterwaerts en Lodewyk bleef als in den grond geworteld staen.
Tante Treze kwam nader:
- He wel, onnoozel ding, wie heeft nu gelyk gehad van ons beiden, toen ik vóór een uer uer zegde, dat gy ongelyk had, zoo treurig te zyn, en dat het zeker was, dat Lodewyk u geerne zag?
- In Godsnaem, zwyg Tante, zegde Klara en zy legde de volle hand op den mond harer meter.
- Ik bid u, spreek, zeide Lodewyk en eene onbeschryflyke vreugd verhelderde zyn gelaet.
- Zeker zal ik spreken. Ik heb immers gelyk, en als ik gelyk heb, zwyg ik voor niemand, zelfs voor den Koning niet.
En Tante Treze vertelde al wat zy wist, terwyl Lodewyk schier onder zyne blydschap bezweek, en Klara het rood harer wangen achter de beide handen verdook.
Toen mevrouw Vanderklaveren ophield, stortte Lodewyk aen de voeten der innig geliefde.
- Vergeving, Klara, myne Klara! sprak hy, vergeving! ik heb u miskend en aen uw hart getwyfeld. Maer waerom hebt gy my zoo lang laten lyden?
Lodewyk, zeide het meisjen, gy zyt te trotsch geweest, my uwe
| |
| |
liefde te bekennen, en ik kon u toch zelf niet zeggen, hoe vurig ik u bemin.
- Allons, kinderen! genoeg hier van, onderbrak de Tante, ik zie ginder mynen broeder en Koben afkomen, en er valt hier aen iets anders te denken.
- Ik heb my te vroeg verheugd, zegde Lodewyk, die door deze woorden, uit zyne geestvervoering tot het begrip der werkelyke hinderpalen terug geroepen, al zynen angst voelde herleven.
- Laet my maer geworden, zegde mevrouw Vanderklaveren, ik zal alles wel ten regte helpen.
Klara die nog te zeer ontroerd was, om het gesprek by te woonen, ging in eene andere kamer.
Van Stralen en zyn zwager naderden langzaem.
- Wat is myn pleegvader veranderd, merkte Lodewyk op.
- Hy gelykt den zelfden mensche niet meer; en zyn karakter is vast al zoo sterk veranderd, als zyn lichaem, voegde er mevrouw Vanderklaveren by.
De jongeling vattede wederom moed.
In dien tusschentyd was Van Stralen binnen getreden, terwyl zyn medegezel eens in den stal naer de koeijen was gaen zien.
Klara's vader wilde de keuken dóór naer zyne kamer terug; hy had het hoofd niet opgeheven en by gevolg Lodewyk niet bemerkt, die hem neêrslagtig nastaerde.
- Broeder, er is hier eene oude kennis die wenschte u goeden dag te zeggen, zegde mevrouw Vanderklaveren.
Lodewyk naderde, Van Stralen reikte hem zwygend de hand; de jongeling drukte ze eerbiedig en sprak:
| |
| |
- Ik heb geloofd, Mynheer, ten gevolge der droevige omstandigheden dezer laetste tyden dat myn bezoek u welligt aengenaem zyn kon, en ben tot u gekomen om door myne deelneming in uw lyden, uw verdriet te verzachten.
- Ik dank u, Lodewyk, antwoordde de vader, zeker is 't my aengenaem, dat gy gekomen zyt. Gedurende uw afwezen heb ik dikwyls aen u, als aen eenen vriend gedacht, en betreurd dat myne vrouw zaliger u aen haer sterfbed niet heeft mogen zien, want gy weet, zy had u als haer eigen kind lief.
Lodewyk kon zich gemakkelyk verontschuldigen maer zweeg uit eerbied voor de droefheid zyns pleegvaders, doch hy kon de ontroering niet vermeesteren, die zyne hand in die des ouderlings trillen deed.
- Gy ziet, jongeling, hoe Gods hand op my drukt en my den geest omnevelt. Ik heb moeite om myne geheugenissen byeen te krygen.
De gryzaerd zweeg, en Lodewyk vond niet eene enkele troostrede om hierop te antwoorden.
- Hebt gy Klara reeds gezien? vroeg Van Stralen. Lodewyk wou antwoorden, doch mevrouw Vanderklaveren trad tusschen beide, zeggend:
- Mynheer heeft slechts eenige oogenblikken met Klara gesproken. Het arme kind was zoo zeer door zyne schielyke verschyning ontsteld, dat zy in de kamer hier nevens een weinig rust is gaen zoeken, maer het zal niets te beduiden hebben, hoop ik.
Met eene vlugheid, welke men van hem niet zou hebben
| |
| |
verwacht, sprong de vader op, en deed de deur der kamer open.
Klara zat vóór eene tafel geknield en rustte er met gevouwenen handen en gebogenen hoofde op.
Toen de deur openging stond zy op; bleeker was zy dan een wassen beeld, en groote heldere druppelen teekenden de plaets waer heur hoofd had gerust.
Toen zy 's vaders blikken op haer gerigt zag met eene teederheid welke zy er tot dan toe nooit in gelezen had, begreep zy met dier scherpzinnigheid, die de vrouwen in 't algemeen kenmerkt, maer vooral de eigenschap der edele en gevoelvolle harten is, dat het geluk haers levens beslist was, en zy stortte bedwelmd aen de borst haers vaders, die haer tusschen zyne armen voelende bezwymen, uitriep:
- Hulp, zuster! zy sterft! zy gaet naer hare moeder terug!
De moei kwam toegesprongen, en welhaest kwam Klara uit hare verbystering weêr tot zinnen.
Lodewyk, het voorhoofd tegen den kant der opene deur geleund, bleef met moeite recht staen.
- Het wordt tyd, dat gy spreket, fluisterde mevrouw Vanderklaveren hem in het oor.
De jongeling Klara's hand vattende, zegde diepbewogen tot zynen pleegvader:
- In den name harer zalige moeder, Mynheer, verstoot my heden niet, laet my myn leven aen het geluk uwer dochter opofferen en versmaedt myne kinderlyke liefde niet.
Hy wilde meer zeggen, maer dit was hem niet mogelyk.
| |
| |
In het hart des gryzaerds ontstond thans een hevige stryd tusschen zynen terugkeerenden hoogmoed en het verdeemoedigend aendenken zyner vrouw.
Echter zegevierde dit laetste op den eersten. De geest der moeder zweefde tusschen de zonnestralen die door het venster in de kamer speelden, en Van Stralen sprak:
- Komt in myne armen, kinderen, en ontfangt mynen zegen.
Om uws geluks wille, zal uwe moeder in den hemel my vergeving schenken en God ons allen daer boven vereenigen. Vergeet nooit, dat gy beide voor uw onderling geluk verantwoordelyk zyn zult, en laet nooit uwe harten zich van elkanderen vervreemden.
De jonge lieden knielden vóór hunnen vader, hy legde de handen op hun hoofd, en een vurig gebed steeg uit zyne borst ten hemel.
Eene nieuwe bloem opende hare kelken op het graf der moeder, en in den hoogen juichte hare ziele over het geluk harer dochter, en over het berouw hares mans.
|
|