Algemeen letterkundig lexicon

medioneerlandistiek

Etym: Lat. medium = het midden; neerlandistiek = wetenschappelijke studie van de Nederlandse taal en letteren.

Benaming voor de interdisciplinaire academische studie van Middelnederlandse teksten, niet alleen literaire, maar ook niet-literaire (middeleeuwse literatuur). De term werd gelanceerd in de jaren '70 door de Utrechtse hoogleraar middeleeuwse letterkunde W.P. Gerritsen.

De naamgeving duidt op een streven naar autonomie als zelfstandig vakgebied binnen de bredere velden van literatuurgeschiedenis en neerlandistiek. Eerder dan binnen het chronologische verhaal van de Nederlandse literatuurgeschiedenis worden de teksten bestudeerd in hun toenmalige historische context, met speciale aandacht voor ontstaansmilieu en functie, en voor intertekstuele relaties met andere Europese literaturen en culturen. Deze benadering leidde tot een grotere specialisering en tot een internationalisering van het onderzoek, wat een zekere verbrokkeling van het vakgebied met zich meebracht, waarbij onderzoekers meer en meer gingen opereren in interdisciplinaire en internationale onderzoeksverbanden.

Daarbij noteert men sinds het einde van de jaren negentig een ontwikkeling naar een longue-durée-perspectief door de groeiende aandacht voor de latere receptie en verwerking van de middeleeuwse teksten, en ook door het ter discussie stellen van de grens tussen middeleeuwen en vroeg-moderne tijd. Hierdoor zwakt het belang af van het ‘medio’ (middeleeuws, Middelnederlands) als een criterium in de academische grensbepaling.

Sinds 2011 wordt een tweejaarlijkse ‘Dag van de medioneerlandistiek’ georganiseerd om de banden binnen het vakgebied weer aan te halen.

Lit: W.P. Gerritsen, Wat doen de buren? De medioneerlandistiek en de bestudering van middeleeuwse literatuur in het buitenland (afscheidsrede, 6 september 2000) • R. Jansen-Sieben, J. Janssens & Fr. Willaert (red.), Medioneerlandistiek. Een inleiding tot de Middelnederlandse letterkunde (2000) • V. Fraeters, ‘Medioneerlandistiek in context: literair-historici op zoek naar Hermes en Philologia’ in Tijdschrift voor Nederlandse taal- en letterkunde (2004), p. 298-308.

mediis in rebus zie in medias res

medley zie potpourri