Algemeen letterkundig lexicon

versus columnares

Etym: Lat. columna = zuil, pilaar; vandaar kolomverzen (Du. Spaltverse).

Speelse versvorm. Om de echte zin te vatten, die vaak het tegendeel zegt van wat men in de gewone orde leest, moet men de tekst in ‘kolommen’ lezen. Bijv.:

Dilige        stultitiam,    vitium        cole,        turpia       quaere,
iustitiam         vita,         fuge        sanctos,      mitte       pudicos.
(G. Gerber, Die Sprache als Kunst, 1885², dl. 2, p. 367)

In de ‘verticale’ lectuur per woordkolom geeft dit: Dilige iustitiam, stultitiam vita, vitium fuge, cole sanctos, turpia mitte, quaere pudicos (bemin de gerechtigheid, mijd de dwaasheid, vlucht de ondeugd, eer de vromen, laat de gemeenheid, zoek de eerbaren op. In de ‘horizontale’ lectuur daarentegen krijgen we: bemin de dwaasheid, eer de ondeugd, enz. Verscheidene voorbeelden van versus columnares in het Latijn, Frans, Spaans en Duits vindt men bij Liede (dl. 2, p. 168-170) en Weis (p. 95-96).

Lit: A. Liede, Dichtung als Spiel, dl. 2 (1963) • H. Weis, Bella Bulla (1985⁷).

versteken

versus concordantes