Algemeen letterkundig lexicon

Junges Deutschland

Etym: Du. Jong Duitsland.

Literaire beweging met politieke strekking rond 1820-1850. Zij heeft vooral na het verbod in 1835 van een aantal geschriften van toenmalige ‘revolutionairen’ (maartrevolutie 1830, vandaar ook soms ‘Vormärz’ genoemd) haar stempel gedrukt op het literaire leven in Duitsland. Tot haar voornaamste vertegenwoordigers behoorden H. Heine, K. Gutzkow, H. Laube, L. Wienbarg (m.n. zijn programmatische studie Aesthetische Feldzüge, 1934) en Th. Mundt. Ondanks de vele onderlinge verschillen voelden ze zich verbonden door een gemeenschappelijke aversie van alle dogmatisme en door hun strijd voor een republikeinse staatsordening. Hun literair programma concentreert zich rond een discussie met de Weimarer Klassik en de romantiek die zich volgens hen te weinig met het politiek-sociale leven hadden beziggehouden. Daartegenover stelden ze een literatuur die veel directer op de dagelijkse realiteit was afgestemd, met een voorliefde voor journalistieke geschriften, kleinere vormen van proza zoals de novelle, het reisbericht en de sketch, en tijdromans, waarin maatschappijkritiek niet van de lucht was. In die zin heeft de beweging de weg voorbereid voor het realisme in de tweede helft van de 19^de eeuw.

Lit: J. Hermand (red.), Das Junge Deutschland. Texte und Dokumente (1966) • A. Estermann, Politische Avantgarde 1830-1840. Dokumentation zum Junges Deutschland, 2 dln (1974) • W. Wülfing, Junges Deutschland (1978) • H. Steinecke, Literaturkritik des Jungen Deutschland: Entwicklungen, Tendenzen, Texte (1982) • J.C. Hauschild (red.), Verboten! Das Junge Deutschland 1835: Literatur und Zensur im Vormärz (1985).

Jugendstil

juvenilia