Algemeen letterkundig lexicon

campusroman

Romangenre dat een doorgaans sarcastische zedenschets geeft van het academische milieu, bevolkt met excentrieke types, gerateerde intellectuelen, wereldvreemde professoren, cynische arrivisten en aantrekkelijke studentes, die vaak in de vreemdste situaties verzeild raken. De universitaire wereld met zijn gecontesteerde intellectuele autoriteit en zijn hiërarchische posities fungeert als een microkosmos waarin de machtsverhoudingen van de ‘echte’ wereld weerspiegeld worden. Eerbiedwaardige geleerdheid en wetenschappelijke objectiviteit gaan immers vaak gepaard met rivaliteit, plagiaat en existentiële onmacht.

Vooral in het Anglo-Amerikaanse taalgebied is de campus novel, ook academic novel of university novel geheten, een vrij druk beoefend genre. Het kende zijn hoogtepunt in de jaren 50 en 60 van de 20^ste eeuw, met klassiekers als Mary McCarthy’s The groves of academe (1952), Malcolm Bradbury’s The history man (1975), Kingsley Amis’ Lucky Jim (1954), Randall Jarrells Pictures from an institution (1954), en meer recent James Hynes’ Publish and perish. Three tales of terror and tenure (1998). Een briljant voorbeeld van een campusroman die zich in de wereld van de literatuurstudie afspeelt, is Small world (1984) van David Lodge. Het actieterrein is hier niet meer de campus, het auditorium of de bibliotheek, maar het internationale conferentiecircuit, de wetenschappelijke symposia die overal ter wereld georganiseerd worden en die het decor vormen voor ‘minder wetenschappelijke’ activiteiten. In deze wervelende roman, die trouwens een sleutelroman is voor wie de tenoren van het literatuurwetenschappelijk bedrijf kent, worden de verschillende scholen en theorieën op een levendige manier uit de doeken gedaan. Met verruiming tot de wereld van universiteitsstudenten kan men ook Donna Tartt’s The secret history (1992) en The rule of four (2004) van Ian Caldwell & Dustin Thomason als campusromans beschouwen. In de Nederlandse literatuur blijft Onder professoren (1975) van W.F. Hermans het meest opmerkelijke voorbeeld van zo'n universiteitsroman..

Lit: W. Weiss, Der anglo-amerikanische Universitätsroman. Eine historische Skizze (1988) • D. Bevan (red.), University fiction (1990) • A. van den Oever (red.), De universiteit in opspraak: de universiteitsroman in de Anglo-Amerikaanse en Europese literatuur (1991) • L.J. Dorsman & P.J. Knagtmans (red.), Siegel of Lachspiegel. De betekenis van de campusnovel voor de wetenschaps- en universiteitsgeschiedenis (2015) • J. Aerts, I. Arteel & J. Hauthal (red.), Campus fictions. Literary and intermedial constructions of the university world (2021).

camp

cancel