Algemeen letterkundig lexicon

zedenroman

Algemene benaming voor een romantype waarin men als overheersende eigenschap de beschrijving van de karakteristieke levensgewoonten, gebruiken of zeden van een bepaalde sociale groep of tijd meent te kunnen aanwijzen (zedenschildering). Deze romans zijn doorgaans niet gebouwd op een spannende intrige, maar richten zich op de beschrijving van mensen in een specifiek milieu. Als voorbeelden hiervan worden H. de Balzacs La comédie humaine (1829-1854) en W. Thackeray’s Vanity fair (1848) genoemd. Nederlandse voorbeelden ervan zijn J. van Lenneps De lotgevallen van Klaasje Zevenster (1865-1866) of Armoede (1909) van Ina Boudier-Bakker. Een Vlaams voorbeeld is Het duistere bloed (1930) van Lode Zielens.

Het is moeilijk om het genre af te grenzen van andere subgenres van de roman. Enerzijds is er in tal van romans sprake van beschrijving van de gewoonten en gebruiken in een bepaalde sociale groep of tijd, zoals in de streekliteratuur of de historische roman. Anderzijds zijn er overlappingen met subgenres als de tijdroman of de familieroman.

Lit: P. de Keyser, ‘Aan de rand van het konflikt tussen de historische en de zedenroman’ in Handelingen Maatschappij voor Geschiedenis en Oudheidkunde 14 (1960), p. 87-102 • E. Willekens, ‘Dossier ‘Het duistere bloed’’ in L. Zielens, Het duistere bloed (1971⁴), p. 1-12 • Ph. Hamon, Dictionnaire thématique du roman de moeurs, 1850-1914 (2003).

zedenblijspel zie comédie de moeurs

zedenschildering