retrospectief aspect

Etym: Fr. retrospectif = terugkijkend, terugblikkend < Lat. retro-spicere = terugkijken..

Term uit de drama-analyse voor één van de vijf  te onderscheiden handelingsaspecten in het drama en wel dat aspect dat verwijst naar een uitspraak of handeling uit het verleden. Het retrospectief aspect heeft doorgaans een emotioneel effect (verbazing, ontroering, verrassing, humor e.d.) doordat de toeschouwer geconfronteerd wordt met een speelhandeling die verband houdt met iets wat eerder getoond is en doordat dat verband door de toeschouwer herkend wordt. Wanneer bijv. Robbeknol in Bredero’s Spaanschen Brabander (1618) in dienst treedt bij Jerolimo en deze laatste zich gedraagt als ‘grand seigneur’, legt de toeschouwer ongetwijfeld verband met de proloog waarin Jerolimo verteld heeft van zijn berooide staat.

Het retrospectief  aspect is vergelijkbaar met de retroversie (flashback) van de verteltheorie.

Lit: J.I.M. van der Kun, Handelingsaspecten in het drama (1970²).