Algemeen letterkundig lexicon

leesbibliotheek

In de 18^de eeuw werden door boekverkopers leesbibliotheken opgezet waar men tegen betaling van contributie of een bepaald bedrag per deel, boeken en tijdschriften kon lenen of ter plaatse kon lezen. Van een klein aantal leesbibliotheken zijn catalogi overgeleverd. Samen met de opkomst van het leesgezelschap wijst de verbreiding van het verschijnsel leesbibliotheek op veranderingen in de leescultuur. Dat niet alle boekverkopers uit concurrentieoverwegingen even enthousiast waren, blijkt uit het verbod op het vestigen van leesbibliotheken in Leiden en Utrecht.

Reclamefolder van de leesbibliotheek E. Noordijk in Den Haag. [bron: G. Heemskerk, “Aanstotelijk voor de eerbaarheid’: gemeentelijk toezicht op leesbibliotheken’ in Literatuur 6 (1989) 4, p. 198].

Lit: G. Heemskerk, Leesbibliotheken tijdens het interbellum (1988) • B. Luger, Wie las wat in de negentiende eeuw? [1997] • H. van Goinga, Alom te bekomen; veranderingen in de boekdistributie in de republiek 1720-1800 (1999), p. 231-251 • B. de Vries, Een stad vol lezers; leescultuur in Haarlem 1850-1920 (2011) • R. Honings, Het topje van de leesberg: op zoek naar negentiende-eeuwse leescultuur in Leiden (2011).

leesbaarheid

leesclub zie leeskring