Algemeen letterkundig lexicon

cisiojanus

Etym: Lat. cisio = besnijdenis, nl. van Christus; januarius = januari (de besnijdenis vond op 1 januari plaats).

Vanaf de middeleeuwen voorkomend versje om zonder de hulp van een kalender de heilige dagen te onthouden. Het aantal lettergrepen van deze twaalf vierregelige versjes (voor iedere maand één) kwam overeen met het aantal dagen van de maand (bijv. 31 lettergrepen in totaal, voor het aantal dagen van de maand januari). De naam van een bepaalde heilige was geplaatst in de lettergreep die correspondeerde met de juiste dag van de maand. Cisiojani zijn tot eind 17^de eeuw te vinden in almanakken, zoals het onderstaande januarivers:

’t Jaar is nieuw als de Koningen gaan
offeren, sprak Pontiaan.
Antonius heeft Agniet geëert;
Paulus wordt van God bekeert.
(Driekoningen 6 januari, Pontianus 14, Antonius 17, Agnes 21 en Paulus 25 januari - waarbij 'Antonius' als drie lettergrepen moet worden gelezen.)

Lit: J. Salman, Populair drukwerk in de Gouden Eeuw (1999), p. 145-146.

cirkeltheater zie axiaaltheater

citaat