Algemeen letterkundig lexicon

zadjal-strofe

Etym: Arab. zadjal of zajal = Andalusische aanduiding voor een bepaalde dichterlijke vorm.

Van oorsprong Provençaalse versvorm, bestaande uit drie op elkaar rijmende versregels gevolgd door een vers met hetzelfde rijm als het refrein-1: aaabBB of aaab(BCB), welke strofevorm teruggevonden kan worden in de ballette ‘Harba lori fa’ van hertog Jan I van Brabant (1253-1294):

Eens Meiens morgen vroeg was ik opgestaan
In een schoon boomgaardekijn zoud'ic spelen gaan
Daar vond ik drie jonkvrouwen staan
D'ene zong vore, d'ander zong na
Harba lori fa, enz.
(N. de Paepe, Ik zag nooit zo roden mond. Middeleeuwse liefdespoëzie, 1970, p. 91).

Lit: N.H.J. van den Boogaard, ‘Quelques remarques sur une pastourelle en moyen néerlandais en particulier sur le refrain provençal: ‘harba lori fa’ in Mélanges offerts à René Crozet (1966), p. 1213-1216 • F. Willaert, ‘A propos d'une ballette de Jan Ier, duc de Brabant (1253-1294)’ in Études Germaniques 35 (1980), p. 387-397 • F. Willaert, ‘Het minnelied als danslied. Over verspreiding en functie van een ballade-achtige dichtvorm in de middeleeuwen’ in F.P. van Oostrom & F. Willaert (red.), De studie van de Middelnederlandse letterkunde. Stand en toekomst (1989), p. 71-91.

za(o)um

zakelijkheid zie nieuwe zakelijkheid