Algemeen letterkundig lexicon

equivalentie-2

Etym: Fr. < Middeleeuws Latijn equi-valens = gelijk-waardig.

Centraal, maar ook controversieel concept binnen de vertaalwetenschap ter aanduiding van de relatie van ‘gelijkwaardigheid’ tussen bronteksten en doelteksten. Men accepteert dat vertaling en origineel niet identiek kunnen zijn, maar men kan eventueel wel eisen dat ze bepaalde vormen van equivalentie vertonen. Maar hoe dan precies die equivalentie moet worden gedefinieerd (is het een kwestie van tekststructuren, intenties, effecten, buitentekstuele referentie, stijl, functie?), op welk niveau men ze moet beschouwen (bijv. zinsniveau of tekstniveau?) en hoe strikt ze moet zijn (perfecte omwisselbaarheid of ruwe gelijkenis?) zijn evenwel vragen die heel uiteenlopend worden beantwoord.

In meer descriptieve vormen van vertaalbeschouwing (bijv. G. Toury) zal men equivalentie niet als een eis formuleren, maar als een te beschrijven realiteit. Men zal dan nagaan welke types en gradaties van vertaalequivalentie de facto optreden in bepaalde culturele situaties waarin vertalers opereren.

Lit: W. Koller, ‘The concept of equivalence and the object of translation studies’ in Target 7 (1995), p. 191-222 • D. Kenny, ‘Equivalence’ in M. Baker & G. Saldanha (red.), Routledge encyclopedia of translation studies (2009), p. 96-99 • A. Pym, Exploring translation theories (2010) • G. Toury, Descriptive translation studies - and beyond. Revised edition (2012).

equivalentie-1

equivalentie-3 zie parallellisme