Algemeen letterkundig lexicon

compagnie

Etym: Fr. gezelschap < laat Lat. companium = groep krijgslieden.

Samenwerkingsverband van uitgevers of boekverkopers ter spreiding van het risico bij dure uitgaven. Compagnieën komen voor sinds de 17^de eeuw, bijv. die van Blaeu, Wolfgang, Van Someren, Van Waesberge en Boom. Dat er in compagnie uitgegeven wordt, blijkt uit de vermelding van de namen in het impressum. Soms ook wordt een deel van de oplage voorzien van het adres van de ene, en een ander deel van dat van de andere compagnon. Pas als beide uitgaven bibliografisch bekend zijn, kan geconcludeerd worden tot een samenwerkingsverband. Er zijn tal van gelegenheidscompagnieën geweest voor de uitgave van één bepaald werk, maar andere hebben geruime tijd – zij het vaak in wisselende samenstelling – samengewerkt, bijv. voor het uitgeven van bijbels. In Amsterdam zijn in de 18^de eeuw een Compagnie van Achten en een Groote Compagnie af en toe actief; Den Haag kent een Compagnie van Vijven.

Lit: I.H. van Eeghen, De Amsterdamse boekhandel 1680-1725, dl. 5 (1978), p. 305-334 • H. van Goinga, Alom te bekomen; veranderingen in de boekdistributie in de Republiek 1720-1800 (1999).

commutatio

comparatio