Algemeen letterkundig lexicon

Azianisme

Benaming voor een relatief weelderige en gekunstelde vorm van retoriek die zich kenmerkt door een sterk ritmische zinsbouw, ondersteund door klankeffecten. Oorspronkelijk was Azianisme een geografisch bedoelde term met een negatieve bijklank: de retoriek zoals die in Klein Azië werd bedreven door bijv. (de steeds in verontwaardigde termen getypeerde) Hegesias (3^de eeuw v. Chr.). De Romeinse redenaar Cicero (106-43 v. Chr.) werd, vanwege zijn breedsprakigheid, door tijdgenoten vaak verweten dat hij Azianist was. Een voorbeeld van Azianisme in de literatuur is Louis Couperus' roman De berg van licht (1904-1905). De meer sobere vorm van retoriek noemt men atticisme.

Lit: J. van Luxemburg, ‘”Rome en de Ander”: over De berg van licht van Louis Couperus’ in Spektator 20 (1991), p. 123-149 • G. Ueding (red.), Historisches Wörterbuch der Rhetorik, dl. 1 (1992), kol. 1114-1120.

axiaaltheater

bacchius