Onvolwaardig

[p. 189]

24. Volwaardig

Direct naar 't ziekenhuis,’ beval de dokter. ‘Een spoedoperatie, om te zien of we er nog iets aan kunnen doen. Man, je ligt hier letterlijk uit te drogen.’ In de week die Wijer nu thuis gelegen had, was er bijna geen voedsel of vocht in gebleven. Hij was sterk vermagerd en uitermate slap, en de opperhuid van handen en voeten begon droogglinsterend af te schilferen. ‘Gebrek aan vocht,’ had de dokter verklaard.

Een ziekenauto uit de stad haalde hem weg. Hoewel moeder mocht meerijden, verklaarde ze, niet te kunnen vanwege de kinderen. Een kort ‘Nou dag. Het beste! Maak maar, dat je gauw weer beter ben!’ was het hele afscheid. De uitgemergelde gestalte op een draagbaar uitgestrekt, knikte hij de buren gedag, die nieuwsgierig toeliepen, toen men hem wegdroeg. Lang en langzaam schommelde de wagen; Wijer tuurde in stille, berustende overgave naar de witte auto-gordijntjes, waarachter hij de blauwe lucht verschuiven zag, goud-doorzond, met nu en dan een romig wolkje, of soms de vol-bebladerde boomgewelven en ten slotte de huizen van de stad, roodgedakt, en de vensters van bovenverdiepingen. Overal was leven en beweging, alles ging rusteloos zijn dagelijkse gang. Alleen hij maakte deze ongewone tocht... m'n laatste tocht misschien, waar ik wéét van heb, peinsde hij.

't Was nu veel erger dan toen... Er was weinig hoop. Je kon niks doen... alleen je overgeven aan God, met lichaam en ziel. De hele tocht was één gebed. God wist hoe 't met hem gesteld was... of hij nog weer thuis zou komen. Daar was geen sterk verlangen naar. Liever thuis... bij U, Here... Alleen... Driekus... ach, Here, een zegen voor 't jonchie, as ik d'r nie-meer ben.

Drie dagen bleef hij in observatie, werd hij kunstmatig gevoed, om wat aan te sterken. In die tijd bezocht hem zijn vrouw. Breed en zwijgend zat ze naast zijn bed. Er was een kort briefje gekomen van 't huis van Driekus; een hoofdzuster schreef dat hun zoontje het goed maakte; de hele dag lag hij in zijn bedje in een open serre; hij at flink en er bestond goede kans op beterschap. Dat bericht had de man buitengewoon verblijd; zijn brede mondlijn vertrok tot een onwillige lach, en nadat Neel vertrokken was, lag hij steeds te denken aan Driekus. In gedachten zag hij het vale kopje, op een smetteloos kussen, in een open serre! Daar moest-ie even om een hoekie kenne kijke!

's Middags werd hij verrast door het bezoek van dominee Van Tegelen. Hem vertelde Wijer dadelijk over Driekus: ‘Wat fijn toch, as-ie nou betere mag! Maar... ik zel 't wel niet beleve. Van mijn hèt-ie al voor goed afscheid genome. Tweemaal hèt-ie tege me gezeid: Tot ziens! maar dat zel wel eerst hierbove weze!’

‘Heb je daar zekerheid van, Wijer?’

[p. 190]

‘Gelukkig wel, domenee. Uwes hèt me hier angenome, as lid van de kerk. Da's al veul waard. Maar de Here hèt mijn ook angenomen, as zondaar.’

‘Wat is je enige troost, Wijer, ook in 't sterven?’

‘Dat ik van Christus ben, domenee. Ik weet 't met me hart. Uit me hoofd weet ik de woorde nie meer zo goed. Want ik ben maar onvolwaardig, zegge ze.’

‘Niet in Gods oog, Wijer. Hij telt je mee als Zijn kind, volwaardig, volkomen geheiligd door Christus.’

‘Daar ben ik zo blij om. Alles is goed. Alleen, Driekussie, die zel me wel erg missen.’

‘Geen zorgen, Wijer. De kerkeraad zal er op letten. Ik zelf zal doen wat ik kan. Dat beloof ik je. God zal alles goed maken, voor jou en je gezin.’

‘Want Hij zorgt voor u. Dat was mijn tekst voor de belijdenis, weet u nog wel?’

In een hartelijk smeekgebed droeg de predikant de zieke op in Gods genade.

‘Je man is geopereerd,’ kwam twee dagen later dokter De Hertog aan vrouw Wijer vertellen. Hij had een telefoontje gehad. Maar er was niet veel aan te doen. Het was kanker. Ze hadden een nieuwe opening in de maag gemaakt. Dat kon het leven misschien nog wat rekken.

Die middag, om één uur, mocht ze hem komen bezoeken. Toen ze zich op de bestelde tijd aan het grote stadsziekenhuis vervoegde, liet men haar in een wachtkamer, waar een zuster in onberispelijk wit-en-blauw, haar kwam vertellen, in voorzichtige, vriendelijke woorden, dat haar man een half uurtje geleden aan hartzwakte was gestorven. ‘Zo,’ zei ze onthutst, ‘da's gauw. En... hèt-ie nog wat gezeit?’ ‘Alleen, dat hij aangenomen was als volwaardig kind van God.’ Dat had de zuster wel een beetje een vreemde uitdrukking gevonden, maar ze had de indruk gekregen dat hij er misschien iets mee bedoelde. De vrouw keek ontdaan naar de grond, onthutst door het onverwachte gebeuren, dat zo onherroepelijk was. Ze leek geslonken en klein, haar ruige resoluutheid was weg uit haar houding en gebaren.

Driekus dood... sjonge... Zij was dus... weduwe... stond voortaan overal alleen voor... voor de jongens... Die had hij toch altijd aardig in de band kunnen houden...

Grind knerpte onder haar voeten. Een stenen gebouwtje in de tuin gingen ze binnen, waar een vreemd-weeë lucht hun tegenkwam. Aarzelend volgde ze de zuster in een holle kamer. Kale muren... betonnen vloer... drie lage kribben... Op één er van lag iets... onder een wit laken... een menselijke vorm... Haar hart bonsde, ze moest zich dwingen tot kijken, toen de zuster de doek voorzichtig wegnam. Driekus... zo blauw-wit... zo mager... de neus zo spits... de rimpels langs zijn mond zo diep en lang... De benige vingers waren

[p. 191]

ineengestrengeld op de borst, zo intens wit... Had Driekus bij zijn leven ooit zulke schone handen gehad, dacht ze opeens.

‘Net, of-ie bidt,’ zei ze zacht.

De zuster knikte. Zo was hij ingeslapen, voor goed. De vrouw wendde zich af, volgde de zuster weer, de lichte tuin in, de lange gangen door. In de hoge vestibule, waar haastige zusters in uniform ritselend langs kwamen, stond ze nu nog even bij de vriendelijke zuster op de mat. Hoe was het met het zieke zoontje, vroeg ze. Hoe heette hij ook weer? Rinus, nietwaar? O juist, Driekus! Daar was haar man steeds mee bezig geweest, tot op de laatste dag. Met het sterven was hij verzoend. Hij ging rustig naar Huis... Maar die kleine jongen, dat hij die niet meer zou terugzien, dat gaf hem veel verdriet. Voor hem had hij nog een laatste woord gegeven: een herinnering aan het versje: ‘Veilig in Jezus' armen, Veilig aan Jezus' hart.’

‘Ja,’ knikte de vrouw ontroerd, ‘dat had-ie an Driekus geleerd. Dat zonge ze same wel 's.’ Zuster wist het. Ze wist heel veel van de jongen. Elke dag kreeg ze lange verhalen over hem te horen. Ze zou misschien wel in staat zijn het ventje uit te tekenen, zo veel had de vader wel van hem verteld. Nou, dat versje dan, dat moest de jongen nooit vergeten. 't Had de man zelf ook zo getroost en gesterkt. Hij had het dikwijls opgezegd... Zingen, dat ging niet meer.

‘Nee,’ schudde moeder, ‘zinge, dat kon-ie nie goed meer.’

In gedachten liep ze langs de drukke stadssingel. Sjonge... Driekus dood... Dat was gek... Mos je nog effe an wenne... Hoe zou ze nou rond motte komme... Raar toch, dat je van zo'n kinderversje troost en steun kon hebben... Hij had toch wel wat bijzonders, die Driekus... Die vromigheid van 'm, daar zat toch wel wat in... ‘Huichelaar,’ had ze dikwijls gezegd... en gedwarsboomd had ze hem... Jammer, dat ze mekaar niet beter verstaan hadden... Nou was-ie uit zijn lijden... Zou hij nou... gelukkig zijn? De hemel...? En met een zucht zocht haar vermoeide blik de doorzonde lucht af, waar wat donzige schapenwol lag uitgepluisd...