Onder de groene linde. Verhalende liederen uit de mondelinge overlevering. Deel 2. Liederen over ontluikende liefde, werving, vrijage en zwangerschap

[p. 268]

43
Het vrijen is plezant

Samenvatting

Een boerenmeisje verstopt haar vrijer in een boterton omdat haar moeder onverwacht snel van de markt is teruggekomen [omdat haar vader haar dat heeft opgedragen aangezien die jongen hem begint te vervelen]. Vervolgens wordt er boter gemaakt. Als de vrijer eindelijk uit de ton mag komen is zijn liefde voor het meisje aanmerkelijk bekoeld.

Lied
A. Komt vrienden die hier zijt vergaderd

Opname 6 februari 1970

[p. 269]

Komt vrienden die hier zijt vergaderd,
Hoe dat Suske was verblijd
Toen hij 't Lena had moeten vragen
En ze hem van ja gezeid:
En ge moet maar tussen beien
Maar komen om te vrijen.
Als moeder is met de boter naar de markt
Dan vrijen wij even hard.
Als moeder is met de boter naar de markt
Dan vrijen wij even hard.
Dan vrijen wij even hard.

Laatst hadden zij zo lang gevreeën
Tot moeder thuis kwam aangegaan.
Lena stond van schrik te beven,
Sprak tot Sus: wat nu gedaan?
Moeder die zal kijven,
Waar zulde gij dan blijven?
Het was de list die zij verzon
Dat hij kroop in de boterton.

En moeder die was thuisgekomen
En zij kwam in huis gegaan.
Zij heeft toen tot Lena gesproken
Wij moeten daad'lijk aan het boot'ren gaan.
Sta daar maar niet te dromen,
Pak gauw een emmer met romen.
Zij goot zo lustig de ton al in
En die kreeg hij op zijn huid.

Sus die dacht er bij zich zelve:
'k Wou dat ik hier de ton uit was,
Liet zich zelve toen omvallen.
Moeder die dacht dat het een spook al was:
Moet je mij'nen schrik aanjagen?

[p. 270]

 

Nam de boterstaf in d'hand,

 

Heeft Lena 's op haar ziel geslagen

 

Tot zij vluchtte naar den enen kant.

Sus die was naar huis gelopen,
Vader zag hem komen aan
En hij heeft tot Sus gesproken:
Ach jongen waar komde gij vandaan?
Ach vader ik ga nooit meer uit vrijen,
Lena zal mij nooit verleien,
Het was de list die zij verzon
Dat ik kroop in die boterton.

----------
----------
Ach jongen als gij wilt gaan vrijen
Blijf dan liever buiten staan,
Dan kun je zien en vrijen
En zal je Lena nooit verleien.
Want zeker de liefde is wel bon,
Maar in geen boterton.

Gezongen door Antonia Bekers-van Halteren te Etten-Leur. Dit lied komt oorspronkelijk van haar grootmoeder. Zie lied 14 voor meer gegevens over haar.

B. Het vrijen is algemeen

Opname 29 september 1972

[p. 271]

Het vrijen is algemeen,
Dat ziet men alle dagen
In de stand van groot en klein,
Men wil in de liefde zijn.
Waar vindt men meer behagen
Als in de boerenstand
Een kansje toch te wagen
Want het vrijen is plezant.
En Sus heeft het ondervonden,
Sus heeft het ondervonden
Want tot zijn groot affront
Werd onze Sus ene boterhond.

Een flinke boerenmeid
Die kwam hij dikwijls plagen,
's Avonds één uur en tijd
En Katrien werd moegevrijd.
Het begon de boer te vervelen,
Hij sprak z'n dochter aan:
Ik wil een kansje spelen
Als je mij maar wilt verstaan
Want het kan zo niet blijven duren,
't Kan zo niet blijven duren.
Als God mij laat gezond
Maak ik van Sus ene boterhond.

[p. 272]

3

 

Eens op een avond dan

 

Kwam Sus zijn lief weer spreken.

 

De boer was boos en kwaad,

 

Hoor hoe het spel nu gaat.

 

Katrien die sprak al zuchtend:

 

Sus hou je stil en stom,

 

Binnen weinige minuten

 

En dan kom ik wederom

 

En kruip in de botermolen,

 

Kruip in de botermolen.

 

Sus kroop er in terstond,

 

Zo werd Sus ene boterhond.

Hij had daar alreeds lang
Op Katterien staan wachten,
De boer nog boos en kwaad,
Zie hoe het verder gaat.
Men deed de molen draaien
En Sus moest lief en leed
Zo hard de wind kon waaien
Toch maar lopen dat hij zweet.
Want voor hem was geen genade,
Voor hem was geen genade
En Sus moest lief en leed
Toch maar lopen dat hij zweet.

En 's avonds om hallef tien
Toen werd hij er uit gelaten.
Hij sprak: m'n lieve Katrien,
Nu zul je me nooit meer zien.
Had ik het maar geweten
Dat gij zo vals bestaat,
Ik kan dit nooit vergeten
Maar het is nu toch te laat.
En ik daver op m'n benen,
Ik daver op m'n benen,
Ik val haast op de grond
Van het boteren gelijk een hond.

Antonius Franciscus van Ganzewinkel werd in 1905 geboren in Tilburg. Hij was timmerman en meubelmaker. Dit lied leerde hij in 1922 van een

[p. 273]

Tilburgse wagenmaker die toen tachtig jaar oud was. De heer Van Ganzewinkel zong het vaak op familiefeesten.

Data en plaatsen van opname

19 03 1966	Tilburg
13 02 1967	Langeraar
26 08 1967	Burgh
06 02 1970	Etten-Leur
22 01 1971	Milheeze
29 09 1972	Tilburg

Vermeldingen/Literatuur

Franken 1978, 283-286.