Onder de groene linde. Verhalende liederen uit de mondelinge overlevering. Deel 2. Liederen over ontluikende liefde, werving, vrijage en zwangerschap

[p. 274]

44
Er was een boerenmeid

Samenvatting

Een knecht en een meid [een dochter des huizes] kruipen tijdens de afwezigheid van de boer in een haverkist waarvan de deksel door hun gestoei in het slot valt. Wanneer de boer thuiskomt en voor zijn paard wat haver wil scheppen vindt hij het stel. Het meisje vraagt vergeving [de jongen schuift alle schuld op het meisje om zijn eigen hachje te redden]. In een van de varianten komt er na negen maanden een kindje.

Toelichting

In Brabant is dit lied nog steeds een geliefde meezinger op bruiloften en partijen. De Zeeuwse versie (tweede voorbeeld), ook te vinden in De Zeeuwsche Minnezanger (Oostburg z.j., tweede helft 19e eeuw) is wat vormelijker en meer bezonken.

Ook in de noordelijke provincies werd het lied in de jaren vijftig en zestig nog gezongen.

Lied
A. Er was een boerenmeid

Opname 24 april 1967

[p. 275]

Er was een boerenmeid
En er was er een boerenzoon,
Het meisje heette Keetje
En de jongen heette Toon.
[Refrein:]
En hedde ge 'm niet gezien
Dat hele kleine kereltje,
Heb je 'm niet gezien van sjoem.

En op de stal gekomen
Waar zij haar werk moest doen,
Toen wist hij haar te grijpen
En toen gaf hij haar een zoen.
[Refrein:]

En op de schuur gekomen
Toen zochten zij een list,
Toen kropen zij tezamen
In een lege haverkist
[Refrein:]

En door het raar geschommel
En door het raar geschok
Toen viel er potverdorie
De haverkist op slot.
[Refrein:]

En vader moe van 't werken
Komt 's avonds laat naar huis.
Toen vond hij tot zijn ontsteltenis
Geen meid of knecht in huis.
[Refrein:]

[p. 276]

6

 

De vader ging aan het zoeken

 

Maar nergens vond ie wat,

 

En op de schuur gekomen

 

Toen dacht ie: wat is dat?

 

[Refrein:]

Hij deed de deksel open,
Wat zag hij tot zijn spijt?
Zo'n heel klein manneke
Bij zo'n dikke, mollige meid.
[Refrein:]

Ach vader, ach vader,
Vergeef het mij deze keer,
Ik doe het van mijn leven
In geen haverkistje meer.
[Refrein:]

En negen maanden later
Toen kwam er een kleine spruit,
Die had er potverdorie
Nog de haver aan zijn snuit.
[Refrein:]

De zangeres van dit lied Hendrika Johanna Markgraaff-van Dooren, (1901-1986) te Helmond, werd geboren in Schijndel. Ook haar ouders komen uit Schijndel. Haar vader was wegarbeider.

[p. 277]

B. De boerenknechten zijn zo fijn

Opname 16 november 1967

[p. 278]

[p. 279]

De boerenknechten zijn zo fijn,
Ze weten de meisjes te strelen
Zoals ze veels te vinden zijn,
Men ziet ze in het gemeen.

Hoort wat aardige conditie,
Fijne meid met ene knecht,
Wordt zij een grote consubisi
Samen hebben uitgelegd^*.

De boer die ging uit rijden,
De knecht die zuiverd' de stal,
Kato die kwam hem vrijen
Wat haar berouwen zal.

Zij sprak: mijn lieve Jaques,
Ik ben met min bevangen,
We zijn alleen, mijn kameraad,
Vreest toch van geen verraad.

En zij gaf Jaques een zoentje
Waar de knecht van stond te zien.
Hij bloosde als een hoentje
En sprak: mijn lieve Catarien,

* In de Zeeuwsche Minnezanger luidt deze strofe aldus:

Hoort wat aardige conditie
Van een meid met ene knecht
Wat zij in grote concubitie
Samen hebben uitgelegd.

[p. 280]

6

 

Het kan me niet mankeren

 

Hij^* maakt mij zo heet als vuur,

 

Wat is van uw begeren,

 

De stal is vol plezier.

De ware liefde heeft geen twist,
't Is^* om gevrijd te wezen
Kropen ze in de haverkist
Wat Kobus ook niet wist.

Maar door het malen en het schokken
Op de slag van troebadoe,
Toen begon de kist te schokken
En het deksel klapte toe.

Ze waren verschrokken,
De liefde was verteerd in pijn.
Ze zaten opgesloten,
Het kon niet anders zijn.

De boer kwam thuis van 't rijen moe
Om zijn knecht te vragen.
Maar waar hij zocht, hij vond hem niet,
Hij kwam maar niet terecht.

Hij heeft zijn paard op stal gedreven
Eer hij van de zaak afwist
En om het beest het zijn' te geven
Zocht hij naar de haverkist.

Hij hoorde geruchten
En sprak: wat steekt er immers in?
De knecht die riep met zuchten:
Ach baas ik zit erin.

De kist werd op een korte tijd
Door de smid ontsloten.
Kato was hare maagdom kwijt
Dat heeft haar Jacques gezeid.

En meester wil mij excuseren
Want het was Kato haar fout.
Als wij aan het stoeien waren
Heeft ze m'in de kist gedouwd.

* Gij

* Dus

[p. 281]

15

 

Zo ziet men verleiden

 

De jonkman door des meisjes list.

 

En die in de stal wil vrijen

 

Pas op de haverkist.

Jacob Melse (geb. in 1900) te Oost-Souburg. Zie lied 24 voor meer gegevens over hem.

Data en plaatsen van opname

25 02 1967	Kloetinge
24 04 1967	Helmond
16 11 1967	Oost-Souburg
12 03 1970	Etten-Leur
02 06 1976	Zeeland (NB)

Vermeldingen/Literatuur

Franken 1978, 79-81.