Verantwoording
Deze studie heeft geenszins de pretentie het laatste woord over het Nederlandse naturalisme te zeggen, integendeel. Ze kan wel een aanzet zijn tot, en een hulpmiddel bij verdere en diepergaande (deel)onderzoeken. Ook voor lezers die meer willen weten over een letterkunde die nu overal meer waardering krijgt dan in haar eigen tijd - in de Nederlanden wordt dit onder meer door de vele herdrukken van Buysse, Coenen, Emants, Van Deyssel, enz. bewezen - kan dit werk een welkome begeleiding zijn.
Ik dank het Nationaal Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (Brussel) voor een ‘Krediet aan Navorsers’, dat via de Afdeling Nederlandse Literatuurstudie van de KU Leuven ter beschikking werd gesteld, en vooral het onderzoeksfonds van de KU Leuven, dat het project ‘Naturalisme’ gedurende twee jaar met ruime onderzoekstoelagen heeft gesteund. Als medewerker aan dit project heb ik onbeperkt gebruik kunnen maken van bepaalde onderzoeksresultaten. Mijn dank gaat daarbij uitdrukkelijk uit naar professor Marcel Janssens (KU Leuven) en naar mevrouw Els Evenepoel-Leemans, op wiens actieve steun ik gedurende twee jaar heb kunnen rekenen.
Bij de eindredactie waren verder de raadgevingen van professor P. De Wispelaere (Universiteit Antwerpen) en van professor A.M. Musschoot (RU Gent) van onschatbare waarde.
Romain Debbaut