De Nederlandse volksboeken

Jan van Parijs

[p. 223]

Titelbeschrijving:

EN SCHOONE || HISTORIE VAN IAN VAN PARIJS || CONINCK VAN VRANCKRIJCK... || [Houtsnede] || T'HANTWERPEN, BY PAUWELS STROOBANT | INDE CAMMERSTRATE | || INDEN WITTEN HASEWINT. ANNO 1612. ||

4^o (cfr Karl Meyer, Niederl. Volksb., p. 3) (Göttingen UB).

De oudste editie welke wijzelf inzagen is die van 1646, t'Amstelredam, Cornelis Dircksz. Cool, kl. 4^o ('s-Gravenhage KB).

Tekstuitgaven:

Nederlands volksboek:

Geen herdruk.

Frans volksboek:

Mabille Emile, Le roman de Jehan de Paris, Publié d'après les premières éditions et précédé d'une notice, (Bibliothèque Elzévirienne), Paris, 1855.

Montaiglon Anatole de, Le Romant de Jehan de Paris Roy de France, Paris, 1867 (edit. naar MSS).

Verdere literatuur:

Salverda de Grave J.J., De Historie van Jan van Parijs. Vertaald door -, (Fransche Kunst), Leiden, 1921.

Söderhjelm Werner, La Nouvelle Française au XV^e Siècle, (Bibliothèque du XV^e Siècle, XII), Paris, 1910, Chap. VI: Jehan de Paris, pp. 192-216.

Valkhoff Marius, Notes sur ‘Jan van Parijs’ et les livres populaires, in Neophilologus, XXIII (1938), pp. 423-430.

Wickersheimer Edith, Le Roman de Jehan de Paris publié d'après les manuscrits, (Soc. Anc. Textes français), Paris, 1923.

Id., Le Roman de Jehan de Paris. Sources historiques et littéraires. Etude de la langue, Paris, 1925.

De hierboven vermelde, oudste ons bekende druk, heeft in-fine een approbatie van 10 April 1586. Mogelijk is deze prozaroman slechts kort vóór deze datum vertaald uit het Frans volksboek, dat de eerste maal in druk verscheen s.d. (1533) te Lyon bij Claude Nourry dit le Prince (lijst MSS en drukken XVI^de eeuw cfr edit. Wickersheimer, pp. VII-X).

Sedert De Montaiglon neemt men aan dat het verhaal als geschiedkundige achtergrond heeft het huwelijk van de Franse koning Charles VIII met Anne de Bretagne, en zelfs situeerde Wickersheimer de roman tussen einde November 1494 en begin December 1495 (cfr edit., p. XX).

M. Valkhoff was van mening dat de Hollandse en de Vlaamse drukken twee verschillende vertalingen waren (p. 426); ik kan zulks niet aanvaarden en wens de afwijkingen van deze laatste op rekening te schuiven van een XVIII^de eeuwse drukker, vermits nog de editie van 1716, Antwerpen, Joannes van Soest (Antwerpen Mus. Plantin) dezelfde redactie heeft als de Hollandse!

Let er op dat deze prozaroman niets te maken heeft met Parys ende Vienna, zoals verkeerdelijk Te Winkel, Ontwikkelingsgang, I, p. 155 en Van Mierlo, Gesch. Lett. Ndl., II, pp. 316-317 denken.