Vaderlandsche historie. Deel 9

verantwoording

gebruikt exemplaar

exemplaar universiteitsbibliotheek Leiden, signatuur: 1013 G 9

 

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Vaderlandsche historie. Deel 9 van Jan Baptist David uit 1861. Het totale werk bestaat uit elf delen.

 

redactionele ingrepen

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (p. II en 2) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.

 

[pagina I]

VADERLANDSCHE HISTORIE.

 

[pagina III]

VADERLANDSCHE HISTORIE, DOOR J. DAVID, KANONIK HON. DER METROPOLITANE KERK VAN MECHELEN, LID DER KONINKLYKE AKADEMIE VAN BRUSSEL EN DER MAETSCHAPPY VAN NEDERLANDSCHE LETTERKUNDE TE LEYDEN, PROFESSOR AEN DE KATHOLYKE HOOGESCHOOL, ENZ.

NEGENDE DEEL.

 

LEUVEN, BY VANLINTHOUT EN C^ie, DRUKKERS DER HOOGESCHOOL.

1861.

 

[pagina IV]

Opus quod inscribitur: Vaderlandsche Historie, door J. David, Kanonik hon. der metropolitane Kerk van Mechelen, Lid der koninklyke Akademie van Brussel, en der maetschappy van Nederlandsche Letterkunde te Leyden, Prof. aen de katholyke Hoogeschool, enz. negende Deel, ex auctoritate Eminentissimi et Reverendissimi Cardinalis Archiepiscopi Mechliniensis et legum academicarum praescripto recognitum, quum fidei aut bonis moribus contrarium nihil continere visum fuerit, imprimi potest.

 

Datum Lovanii, 9 Sept. 1861.

 

P.F.X. DE RAM, Rect. Univ.

 

[pagina 710]

BLADWYZER.

	Bladz.
Voorrede.	v
Eerste hoofdstuk. - Maximiliaen vraegt om erkend te zyn tot voogd zyner kinderen en tot stadhouder zyns zoons. - Dit wordt hem geweigerd door de Vlamingen, inzonderheid door die van Gent. - Deze dwingen hem zyne dochter te verloven aen den Dolfyn van Frankryk, en haer groote domeinen meê te geven. - Vrede van Atrecht. - Dood van Lodewyk XI. - Maximiliaens poogingen om de Gentenaers te doen zwichten. - Zyne krygsfeiten in Vlaenderen. - Tegenwerking van Frankryk. - Brugge strykt de vlag. - Gent ook. - Maximiliaens intrede aldaer. - Nieuwe oproer, en die gedempt. - 1482-1485.	3
Tweede hoofdstuk. - Maximiliaen verheven tot de weerdigheid van Roomsch-Koning. - Hy hervat den kryg met Frankryk. - Nieuwe oproer en wapening te Gent. - De koning gaet naer Brugge om aen den vrede te werken. - Maer wordt bestookt door de Gentenaers. - Die van Brugge sluiten hunne poorten. - En volgen het voorbeeld van Gent. - De ambachten nemen de wapens en bezetten de markt. - Maximiliaen opgesloten in Cranenburg. - Overkomst der Gentenaers. - Amb-

 

 

[pagina 711]

tenaren en edellieden worden gevangen. - Onthalzingen op de markt en elders. - Overvoering van den Roomsch-Koning naer het huis van Ravenstein. - Nieuwe bloedvergieting. - 1486-1488.	47
Derde hoofdstuk. - 's Lands Staten te Mechelen opgeroepen. - Halsstarrigheid der Gentenaers. - Lanchals te Brugge onthoofd. - De Staten te Gent vergaderd. - Verbond tusschen de provinciën, en voorstellen van vrede aen Maximiliaen te doen. - De Roomsch-Koning neemt die aen, en wordt in vryheid gesteld. - Overkomst van keizer Frederik met krygsmagt. - De vrede gebroken. - Gent wordt belegerd, maer houdt het vol. - Gedrag van Philip van Kleef. - De keizer keert naer Duitschland, en wordt eerlang gevolgd door zynen zoon. - De kryg wordt voortgezet door Albrecht van Saksen. - Algemeene verwoesting van het land. - Ryksdag van Frankfort. - Maximiliaen maekt vrede met Frankryk. - En vervolgens met Vlaenderen. - 1488-1489.	85
Vierde hoofdstuk. - Maximiliaens huwelyk met Anna van Bretagne, verydeld door Karel VIII. - Margareet door dezen verstooten. - Vrede van Cadzant. - Beleg en overgaef van Sluis. - Philip van Kleef verzoend met onze vorsten. - Vrede van Senlis. - Maximiliaen volgt zyn' vader op in het Ryk. - Philip ontvoogd en in het bestier zyner landen gesteld. - Verbond met den koning van Arragon. - De Spaensche huwelyken. - Philip en zyne gemalin worden erfgenamen van

 

 

[pagina 712]

Arragon en Castielje. - Hunne reis naer ginder en hare ongunstige uitkomst. - 1489-1503.	134
Vyfde hoofdstuk. - Karel van Egmont in Gelderland. - Dood der koningin van Castielje. - Philip bereidt zich om haer op den troon te volgen. - De Groote Raed te Mechelen gevestigd. - Kryg en bestand met Karel van Egmont. - Philips tweede reis naer Spanje. - Zyne aenkomst aldaer en verdrag met koning Ferdinand. - Nieuwe worsteling in Gelderland. - Dood van Philip-den-Schoone. - Droefheid en geestverval zyner weduwe Joanna. - 1503-1507.	175
Zesde hoofdstuk. - De Staten te Mechelen vergaderd. - De Landvoogdy opgedragen aen keizer Maximiliaen. - Vervangen door zyne dochter Margareet van Oostenryk. - Nieuwe kryg met Karel van Egmont. - De keizer komt naer deze landen. - Verdrag van Kameryk. - Maximiliaen bezoekt Vlaenderen. - De heer van Chièvres genoemd tot gouverneur des jongen Karels. - En Adriaen van Utrecht tot diens leermeester. - Nieuwe vyandlykheden met Karel van Egmont. - Beleg van Venloo. - Bondgenootschap tegen Frankryk. - Vierjarig bestand met Karel van Egmont. - 1507-1513.	210
Zevende hoofdstuk. - Kryg met Frankryk. - Gevecht van Guinegate. - Inneming van Teruanen en Doornik. - Huwelyken. - Ontvoogding van prins Karel. - Verzoening met Frankryk. - Toestand van Castielje. - Adriaen van Utrecht der-

 

 

[pagina 713]

waert gezonden. - Dood van Ferdinand V. - Karel neemt den titel van koning. - Kapittel van het Gulden-Vlies. - Nieuwe onlusten met de Gelderschen. - Karels vertrek naer Spanje. - 1513-1517.	248
Achtste hoofdstuk. - Dood van Ximenes. - Adriaen van Utrecht wordt kardinael. - Ontevredenheid der Castiljanen. - Toestand der Nederlanden. - Verbond met Luik. - Bemoeijingen van Maximiliaen om zyn' kleinzoon tot opvolger te krygen. - Maximiliaens dood. - Karel wordt Roomschkoning gekozen. - Zyn vertrek uit Spanje. - Adriaen tot Regent aengesteld. - Karels bezoek aen koning Hendrik van Engeland. - Hendriks bezoek aen Frans I van Frankryk. - Karels krooning te Aken. - Opstand der Spaensche steden. - Gedempt te Villalar. - 1517-1521.	289
Negende hoofdstuk. - Tweespalt tusschen Karel V en Frans I. - Opkomst van het Protestantismus. - Luther gedoemd en in den ryksban gedaen. - Aenslag op Luxemburg en op Navarre. - Verbond tusschen Karel en Hendrik VIII. - Toetreding van Paus Leo X. - Krygsbedryven op onze grenzen. - Verovering van Doornik. - Frans I verliest Milanen. - Dood van Paus Leo. - Adriaen van Utrecht volgt hem op. - Karel deelt met zyn' broeder. - Zyn vertrek naer Spanje. - Nieuwe vyandlykheden hier te lande. - Italiaensch verbond tegen Frans I. - 1521-1523.	325
Tiende hoofdstuk. - Kryg met Frankryk. -

 

 

[pagina 714]

Afval des konstabels van Bourbon. - Geringe uitkomst van den veldtogt. - Dood van Paus Adriaen, opgevolgd door Clemens VII. - Beslommeringen hier te lande met den Deenschen koning Christiaen II. - Inval der keizerlyke bondgenooten in Frankryk. - Mislukt beleg van Marseille. - Frans I trekt de Alpen over naer Meiland. - Beleg, slag en nederlaeg van Pavia. - Koning Frans gevankelyk naer Spanje gevoerd. - Vrede-verdrag van Madrid. - 1523-1526.	363
Elfde hoofdstuk. - Karel V trouwt Isabelle van Portugael. - Koning Frans verzaekt den vrede van Madrid. - Verbond tegen keizer Karel. - Kryg in Italië. - Beleg en inneming van Roomen. - Bestand met de Nederlandsche provinciën. - Het Sticht van Utrecht aen Karel afgestaen. - Vrede met Karel van Egmont. - De Franschen in Italië verslagen. - De Kameryksche vrede. - Karel wordt gekroond door Clemens VII. - Staet van Duitschland. - Ryksdag te Augsburg. - Dood der aertshertogin Margareet. - 1526-1530.	391
Twaelfde hoofdstuk. - Bond van Schmalkalde. - Karels broeder wordt Roomsch-Koning. - Karel bezoekt de Nederlanden. - Zyne zuster Maria wordt gouvernante. - Instelling der Collaterale Raden. - Nieuw Edict tegen de kettery. - Frans I konkelt met de ontevredenen van Duitschland. - Karels Blyde Inkomst te Doornik. - Kapittel der Orde van het Gulden-Vlies aldaer gehouden. - Akkoord van Regensburg. - Krygstogt tegen

 

 

[pagina 715]

de Turken. - Nieuw verbond met Paus Clemens. - Des Pauzen dood. - De Herdoopers in de Nederlanden en in Westfalen. - Kruisvaert tegen Barbarossa. - 1531-1535.	430
Dertiende hoofdstuk. - Nieuwe twist met Frankryk. - De keizer te Roomen. - Verklaert den oorlog aen Frans I. - De veldtogt mislukt in 't Zuiden en in 't Noorden. - Inval der Franschen hier te lande gevreesd. - Maria vraegt geld tot onderhoud van een leger. - Gent weigert zyn aendeel op te brengen. - De vorsten sluiten een bestand van tien jaren. - Karel van Egmont komt te sterven. - Wat er van Gelder en Zutphen wordt. - Verhael der Gentsche onlusten. - Overkomst van keizer Karel. - De Gentenaers gestraft. - 1536-1540.	471
Veertiende hoofdstuk. - Vervolg.	509
Vyftiende hoofdstuk. - Nieuwe zeetogt tegen Barbaryë. - Keizer Karel voor Algiers. - Storm en onweder doen de onderneming mislukken. - Karels rampen en terugkeer naer Spanje. - Nieuwe kryg met Frankryk. - Gelder en Zutphen door Karel onderworpen. - De zeventien Provinciën van Nederland vereenigd. - Verdere krygsfeiten van 1543. - Veldtogt van 1544. - Vrede van Crespy. - 1541-1544.	551
Zestiende hoofdstuk. - Staet van Duitschland. - Keizer Karel houdt eenen ryksdag te Worms. - Kryg tegen de Schmalkaldsche bondgenooten. - Dood der koningen van Frankryk en van Enge-

 

 

[pagina 716]

land. - Slag van Muhlberg. - Karel geeft zyn Interim uit. - Verbinding der Nederlandsche provinciën aen het Duitsche Ryk. - Kreits van Burgondië. - Staten - vergadering te Brussel. - Overkomst van prins Philip naer deze landen. - Karels Pragmatiek. - Philip gehuldigd in onze provinciën. - 1544-1549.	589
Zeventiende hoofdstuk. - Godsdienstige toestand, van België. - Ryksdag van Augsburg. - Verbond tusschen de protestantsche vorsten en koning Hendrik van Frankryk. - Opstand van hertog Maurits van Saxen. - Des keizers vlugt uit Innspruck. - De Transactie van Passau. - Inval der Franschen in Lorreynen. - Karel komt met een leger naer deze landen. - Mislukt beleg van Metz. - Vyandlykheden van 1553. - Teruanen en Hesdin veroverd en vernield. - Krygsfeiten van 1554 in Henegau en Picardyë. - Voortgezet in 1555. - Bestand van Vaucelles. - 1550-1556.	628
Achttiende hoofdstuk. - Karels verlangen naer de rust. - Afstand onzer provinciën en der Spaensche Ryken aen zynen zoon Philip. - Overdragt der keizerlyke weerdigheid aen zyn' broeder Ferdinand. - Karels vertrek uit deze landen. - Zyn verblyf by de Hieronymieten van Yuste. - Zyne dood. - 1555-1558.	681

 

einde van den bladwyzer.